Yaz dedi kalem, edebi, töreyi

Edepli ol, edebini yaşa, töreni yaşa, yaşat demiş atalar, töreler, pirler, erenler…  

Edepli olacağız da, edebımızı yaşayacağız da, töreyi yaşatacağız da, nedir bu edep, töre…

Hani şimdilerde moda oldu ya,Türkün Töresi, Türkün Edebi. Bunların bir öğrenimi var mıdır, öğrenimin de müfredatı nedir?

EDEP deriz TÖRE deriz de, nedir bunlar, neyi ifade eder, bunlardan bi haber yaşar durur, sonrada edepli ol, Türkün töresine göre yaşa der tenkitlerde bulunuruz.

Aslında sözü söyler ama mahiyet algısı bızde yoktur. Bu milletin başındaki en buyuk sorun  anlam kargaşasıdır, konuştugunu kendi bile anlamaz.

O yüzden hiç bir devletin egitim bakanlıgı neznınde,kendi konuştukları dilin, kelimede sözlük anlamı mahıyetinde, sözlük kullanmazlar.

Cunku konuştuklarını anlarlar.Bu sadece bu millete has bır uygulamadırki Türkce dersinde,Türkce sözlük kullanırız.

Allah Allah.Türkce konuşanın Türkceyi anlaması için ona Türkce Sözluk

   Nasıl bır zıhnıyet,nasıl bır olguki konuşana,ne konuştugunu anlasın diye birde sözlük oluşturmuşuz ve bızler buna bizler Türküz,Türkce konuşur,

ANLAMAK İÇİN TÜRKCE SÖZLÜK KULLANIRIZ,demek,ne kadar acı.Asıl anlatmak istediğimizin, anlaşılması noktasında konuya böyle başladık.

Gelelim Türkcemızdeki Edep ve Töre kelimeleri üzerinden ne anladıgımızı,anlatmak istediğimize, 

Arapça kökenli bir sözcük olan edeb kelimesinin ilk anlamı terbiyedir. Kişinin toplum içerisinde ölçülü davranmasını sağlayan utanma duygusu da edep olarak nitelendirilir.

  Edep kelimesinin sözlük anlamı: Toplumda oluşan töreye uygun davranış demekmiş Türkce sözlükte.Bakın edep kelimesini kullanır bunun ne demek oldugunu anlamak için bile TÜRKCE SÖZLÜK KARSILIGINA BAKTIM ne acı dedikmi kızmayın.

Birde TÖRE ne demekmiş ona bakalım:  Baktım bir kelime,kac adet kelime ile anlatılıyor,İnanmassanız tarıfı aşagıda sayın

1:Bir toplumda ahlak, gelenek, görenek ve ortaklaşa alışkılarca belirlenmiş, benimsenmiş davranışların ve yaşama biçimlerinin, öteden beri uyulagelen toplumsal kuralların, şu ya da bu konuda tutulagelen yolların tümü.

2.Toplum içinde bireylerin uymak zorunda bulundukları ahlaksal davranış biçim ve kuralları.

   Edepli olmak,Türkün töresi gibi kelimelerde anlatılmak istenen şudur.Bir bireyin içinde bulundugu toplumun inanç degerleri üzerinden,toplumun uymasının kacınılmaz olan kurallar manzumesine töre,buna uymak noktasındaki toplumsal kabulun uygulanış biçimine edep deniyormuş,

   Be hey gafıller,Kelimeleri kullanırken bıle cıkarcı davranmakta neyin nesi,Türkün Töresi dediginiz Türk milletinin içinde bulundugu inanç İslamdır.

Töre bıreylerin oluşturdugu sosyal hayatın getirisi, toplumun uymak zorunlulugunda kaldıkları degerlerin tümüne Töre dendiğine göre,Türk müslümandır,müslümanın inançı geregı olan inanç bıçımı Kurandır,Kuran olduguna göre,Kurana göre hareket etmekte bıreylerin oluşturdugu sosyal hayatın içerisinde yaşanabilirliği noktasında edebi,inançı olan İslamdan almaktadır ki buda Türkün töresi olarak kabul görmüştür.

Töre inanç birliğinden oluşan birliktelik,bu birlikteliğin toplumsal devamlılıgının saglanmasına edep denmektedir.Kısaca İnandıgın degerlere ne kadar baglı isen,degerlerine o kadar baglı olarak yaşa demektir.

Bu Millet asırlar boyu İslam dinini, din olarak kabul etmiş, bu inancına baglı olarak yaşamış,İNANÇ DEGERLERİNİN DEVAMINI SAGLAYARAK TÜRK TÖRESİNDE ,TÜRKÜN EDEBİNİ,dunyaya örnek olarak göstermiştir.Ne zaman töresini, töre ismi ile töremizi yaşıyoruz dıyerek,töresine uygun olmayan yaşam bıcımını töreleştirerek,yaşar hale geldi,işte o zaman ortada ne Türkün Töresi,Ne Türkün Edebi kaldı,Türk töresi,Türk edebi diye ortaya cıkan töre,edep bize ragamen bızden olmayanların bizi yönetmesi misali,bizim töremiz,bizim edebımız diye diye,elin töresini,elin edebini edep diye yaşar,edepsizleşmiş toplumda,kendi edep ve töremizi mumla arar olmuşuz.Her ahlâk edeptir ama her edep ahlâk değildir. Kısaca; adap; “toplumların davranış yöntemlerinin (töreler) temeli”, edep de “bu yöntemlere (töre) uygun davranma” olarak özetlenir.

   Edep adaptan gelir ki bizim edep anlayısımız Töreye göre degil,Hükmü ilahideki sınrlar ile belli olandır. Edep; akıl ve hikmete muvafık hareket edip, Cenab-ı Hakk'ın emrettiği gibi yaşamaktır. Hayâ ise, utanma ve ar duygusu olup, utanç verici durumlardan sakınmak ve nefsin süfli arzularını terk etmektir.

Edep, bütün hâllerde istikamet ve iyilik üzere bulunmaktır.İşte o yüzdendirki Türkün Töresi İslam edebi üzerine inşa olmuş,İslamın edebi kainatta Cihan şumul olmuştur.

 Hz Ali(r.a) efendimiz   sözü ile,

Edebın ne kadar degerli oldugunu bilseydiniz,Allahtan rızık yerine edep talep ederdiniz.

Edep bizim necip milletimizin getirisi olan kültürümüzün en büyük ahlakıdır.Selam Ve dua ile 

Kardeşiniz Adnan Şimşek