Her yıl bu dönem geldiğinde sorular veya kişisel sorgulamalar başlar.. 

Üç aylar Kur'an'da geçmiyor, neden özel?
Hadisler sahih mi?
Peygamberimiz kandil kutlamış mı?
Madem öyle sadece üç ayları ihya edip kısa yoldan cenneti kazanabilir miyiz?
Kandilleşmek sünnet mi? 

Bu sorgulalamalar da bir sorun yok, insan fıtratına uygun sorgulamalardır..
Çünkü insan mantık üzere yaratılmıştır..
İslâm dîni de akıl ve mantık dînidir zaten.. 

Evet; üç aylar, kandil geceleri, kandil gecelerine atfedilen mânalar, o günlerde yapılacak ibadetlerin sevap ölçütleri vs Kur'an'da ayet olarak yoktur!
Ay ismi olarak sadece Ramazan ayı zikredilmiş ve oruç farz kılınmış olup, diğer ayların adı geçmemiştir. 
Yalnızca 4 ayette; ay ismi belirtilmeden, "haram aylar" genel bir ifade ile o aylarda savaşlar yasaklanmıştır. 

Bu ayların Kur'an'da ismi geçmiyorsa, "Haram Aylar" sıfatını nasıl aldığı veya ayların nasıl belirlendiği soruluyor.
Anlatacaklarımız daha güzel anlaşılsın diye, önce hicri takvim aylarını sırasıyla yazalım.. 

Hicri takvimdevde 12 ay vardır..
1 Muharrem
2 Sefer
3 Rebîülevvel
4 Rebîülahir
5 Cemaziyelevvel
6 Cemaziyelahir
7 Recep
8 Şaban
9 Ramazan
10 Şevval
11 Zilkâde
12 Zilhicce 

Hz.İbrahim (A.S) döneminde Arap kabileleri arasında sürekli bir savaş hâli vardı..
Önce; yılın son ayı Zilhicce ayı, yani hac ve Kurban ibadetinin yapıldığı ay olmasından dolayı, bu kabîleler arasında ateşkes yapılıp, bu ay bitene kadar kimse kimseye saldırmayacak ve rahat ibadetler yapılacak şekilde tavır alınmış, sonra ki yıllarda ise bu ay dan bir önceki 11. ay olan Zilkâde ve sonraki yeni yılın ilk ayı olan Muharrem ayı da bu savaş yapılmayacak, ateşkes ilânı hükmünde aylar olarak yerini almıştır.. 

Yani bu ayların haram ve savaş yapılmayacak aylar hükmü Kur'an'dan önce, yaşanılanlarla başlamıştır..
Kur'an da ay olarak isimlendirilmeden; sadece "Haram aylar" ifadesi, zaten hangi aylar olduğu bilindiği ve yaşandığı içindir..

Yani; Rabbimiz bu îlan edilen hükmün, savaş ve zulmün o aylarda kesilmesinin devamı niteliğinde,  o günlerde yaşanılanları da anlatarak, ay ismi zikretmeden, “4 ay” ve “haram” ifadeleri  ile tasdik etmiştir…

Şimdi bunun üç aylarla ne ilgisi var? dediniz.. 

Şöyle ki; takvimi yukarıda yazdık ki net anlaşılsın.
Haram ayları koyu puntolarla yazdık.
3 tanesi arka arkaya gelirken, 1 tanesi yılın ortadındaki Recep ayıdır.. 

Bahsettiğimiz bitmeyen savaşlardan yorulan Arap halkı, yine Hz.İbrahim (A.S) döneminde o araka arkaya üç ayda aldığı rahat nefesi, yıl ortasında da hüküm altına alıp, yine Recep ayında da ateşkes yapmışlardı.. 

Ve bu yaşanılanlar, Kur'an'da bu haliyle anlatılarak, Rabbimiz tarafından;  
Tevbe sûresi (5-36) da çoğul olarak "Haram aylar" şeklinde..
Dört ayette (Bakara/194-217, Maide/5-36) ise tekil olarak "Haram ay"  şeklinde...
Ve tek bir ayette ise "4 ay" (Tevbe/2)  şeklinde ayetle sabitlenmiştir.. 

Şimdi; o dönem yaşanılanların ayet hükmünde yazılarak, bu dört aya ve 4 aydan biri olan Recep ayına böyle bir özellik tanımlanmışken, ismi geçmiyor diye Kur'anda yok diyebilir miyiz? 

Kur'an'da da ayetle kesin hüküm almış ay olan Recep ayının özelliği, aslında yıl ortasındaki haram ay oluşudur.. 

Ve Efendimiz (SAV) o üç ayın dışında tabiri caiz ise yıl ortasında tek kalmış bu ayda, savaş veya zulumlerin durması ile o ayı, "Allah'ın ayı" yani Allah'ın (CC) ayet ile sabitlediği zulmün bittiği ay olarak bildirmiştir...
Ve ilk cuma gecesini de diğer cuma gecelerinden farklı olarak, bu sebeple ayrı bir ehemniyette ibadet, dua ve şükürle ile geçirmiştir..(Regaib Kandili)

Ayrıca Miraç hadisesi de Recep ayı içinde gerçekleşmiş ve bu aya hürmet edilmesine ayrı bir vesile olmuştur.. 

Arkasından gelen Şaban ayını ise; tabîri caizse, Recep ayındaki şükrün devamı hükmünde, ayrıca yaşadığı Miraç hadisesine şükürle ve Şaban'dan sonra gelecek, Kur'an'da orucun farz kılındığı ay olarak ismi geçen Ramazan'a hazırlık ayı olarak değerendirmiştir Efendimiz.(SAV)

Recep ayında Allah'ın mağfiretini umarak ibadet ve dualara devam etmek bu yüzden önemlidir...
Çünkü Efendimiz (SAV) arkasından gelen Şaban ayını da bu ay gibi özel bir yerde tutmuş ve ümmetine Ramazan gibi özel bir zaman dilimine, kul olarak kendini hazırlama zamanı olarak ilan etmiştir.. 

Çok bilinen bir hadis olan; "Recep Allah'ın, Şaban benim, Ramazan da ümmetimin ayıdır" hadîsine de, en net kaynaklardan biri olan, Kütüb-i Sitte'de rastlayamadık..
Yani rivayet edenleri zayıf hükmünde bir hadistir! 

Bu açıklamalar ile sıkıldıysanız anlaşılacak dilde diyelim ki: 

Üç aylar diye bir tabir veya bu aylara özel bir ibadet emri vs Kur'an'da yoktur evet..
Ama Efendimiz'in (SAV) yaşadıkları ve bize naklettikleri ile ihya etmek sünnettir.. 

Ama günümüzde sahih olan 3-5 hadisin dışında, bir çok hadis rivayeti ile bu aylarda yapılacak ibadetler listesi çoğaltılıp, yazılıp çizilir.. 

Recep ayında 1 gün oruç 1000 yıl oruç tutmuş sayılır..
Berat gecesi namazı kılanın geçmiş günahları silinir...
Üç ayları tam tutmak sünnettir..
Şu gece de şu kadar namaz kılana cehennem haram kılınmıştır..
Recep Allah'ın ayı........
Vs vs.... 

İslâmiyet akıl ve mantık dînidir dedik.. 

Akla ve mantığa ters gelen şeyleri sormak veya sorgulamak, yanlış veya günah da değildir!
Aksine sorulara mantığımızla cevap bulursak îman güçlenir.. 

Üç aylar… Bu isim, Efendimiz'den (SAV) yaklaşık 350-400 yıl sonra kullanılmaya başlanmıştır...
Yani "Üç aylar" tabirini kendisi kullanmamıştır doğru.. 

Fakat O'nun bu 3 aya ithaf ettiği özelliklere binâen, zamanla ve ilk Mısır'da Fatîmiler tarafından, özellikli tutulması gerektiği düşüncesi ile bu isim verilmiştir.. 

Şimdi biz bu isme takılıp, "üç aylar" ifadesi hadiste yok, Kur'anda yok deyip reddedebilir miyiz?
Ya da madem bu 1 gün oruç 1000 yıllık oruç hükmü gerçek değilmiş neden tutayım ki? demeli miyiz? 

Akıl ve mantık dedik, sahih olsun olmasın,  üç aylarla ilgili hadislerde bize zararlı veya günaha sevkeden bir şey var mı?
YOK!
O zaman bu açıklamalarla üç ayları bütün detayları ile bilerek diyelim ki; 

Bizi iyiye-güzele, hayra sevkeden her şey sevaptır...
Kat sayısı hesabını 1'e 100, 1'e 1000 olarak belirten hadisler sahihtir/ değildir diyelim, ancak Efendimiz (SAV) sayı belirtmeden bu günler ve gecelerde yapılacak zerre hükmündeki ibadetin, iyiliğin  karşılığının normalden kat kat sevap olacağını iletmiştir..Bu nettir!

Şimdi katsayılara takılmadan, içimizi vesveselerden arındırıp, Rabbimizin hiç bir ibadeti karşılıksız bırakmayacağında emîn bir şekilde, ihlas ile devam edelim.. 

Sorgulanan şey kötüye sevkeden bir şey ise, iyiye ulaşmak için sorgulanır.. 

Ama sorguladığımız şey, hadislerdeki katsayılı yapılan ibadetlerse şunu nefsimize söyleyelim: 

Diyelim ki Kur'an'da yok, hadisler sahih değil….
"Yaparsam ne kaybederim?"


Hz.Ali'ye (R.A)  bir gün bir müşrik gelip soruyor:
"Ya Ali, inandım diyerek gece gündüz ibadet ediyorsun, ya ölümden sonrası, ya da hesap soracak ilahın yoksa,  hepsi boşa gitmiş olacak o zaman, neden yapıyorsun?"
Cevâben diyor ki:
"Diyelim ki yok; benim kaybedecek bir şeyim yok.. Pekî ya varsa sen ne yapacaksın?!!!" 

Kıssadan hisseye niyetle...

                              VESSELÂM…

[HAFTAYA DA “KANDİL” KONUSUNU YİNE TÜM DETAYLARI İLE YAZIYOR OLACAĞIZ İNŞALLAH]