Bugün, 27 Temmuz 2024 Cumartesi

Şemşara 63=SH 812 numaralı çivi yazılı belgede birçok Turuk beyinin Büyük kral Turukti'nin oğlu Pişenden'in liderliği etrafında, merkezi otoriteye bağlılık yemini ettiklerini görmekteyiz. 59=SH 811 numaralı çivi yazılı belgede ise Halukkadil, Sinişme, Şepratu ve Kuvari gibi beylerden birisi olan Talpuşşarri adlı bir beyin, kendisini ülkenin idarecisi olarak tanımladığını okumaktayız.

 Marie çivi yazılı belgelerinden, Mari kralı Zimrillim M.Ö. 1774-1762 döneminde nurdanu unvanı almış olan Zaziya isimli bir yöneticinin adını okumaktayız. 'Tarnanum'un oğlu, Habalhum'un nurdanumu' Burada Zaziya ile çağdaş komşu krallarının, adlarını da görmekteyiz. Asur'da l. Şamşiadad ve oğulları İşmedagan ile Yaşmahaddu, Babil'de ise hammurabi'dir. Şemsara çivi yazılı belgelerinde de Turuk kralı Zaziya ismini okumaktayız. Diğer taraftan Turuk şehir beyliklerini M.Ö. 1779'da İşmedagan'a karşı birleştiren Turuk beylerinden Lidaya ve bir başka bey Kuvari 'nin, Turuklar arasında ikilik çıkarmak için merkezi otoriteyi yıpratma, çabasında olan İşmedagan'a karşı, ikiliyi bozmak ve merkezi otoriteyi korumak için, Lidaya'nın başlattığı isyan oldukça önemli olmuştur.

 İşmedagan'ın kardeşi Yaşmahaddu'ya gönderdiği ARM 4, 25 numaralı çivi yazılı mektupta Kuvari'nin aksine, Lidaya'nın başlattığı isyandan bahsederken, Kuvari'nin Şamşiadad ile ittifakta olduğundan ve bu ittifakın sadece Kuvari'nin beyliğini yaptığı, kişilerin dost olduğundan, Lidaya'nın önderliğindeki Turuklar'ın düşman olduğundan bahsetmektedir. 

Zaziya dönemine kadar da bu isyan sürmüş olmalı ki; M.Ö. 1775-1735 Şamşiadad'ın oğulları döneminde, Zaziya önderliğinde, Asur'a karşı üstünlük kazandıkları anlaşılıyor. Şemşara ve Mari çivi yazılı mektuplarından anlaşılmaktadır ki; Lidaya'nın başlattığı isyan, Asurlular'ın bölgedeki kontrolü sağlama çabalarını, oldukça sekteye uğratmıştır. 

Turuklar'ın, bölgenin kuzeyine sürülme çabaları başarılı olmamış olsa da, yoğun Asur baskısından kurtulmak için doğuya doğru, Dicle nehri'nin gerisine çekilmişlerdir. Turuk Krallığı hakim olduğu coğrafyada o kadar güçlenmiştir ki; Asurlular'ı, İşmedagan başka bölgelere nakletmek zorunda kalmıştır. Dicle nehri'nin batısına çekilen Turuk Krallığı Habur ırmağının yukarı kısımlarında hakimiyet sağlamış ve Tigunanum şehrini, ele geçirerek burayı bir merkez haline getirmişlerdir.

 Zaziya dönemine gelindiğinde ise Asur'a karşı üstünlüklerini kabul ettirmişlerdir. Babil ile iyi dostluk kurmuşlardır.

 Zaziya 'nın Eşnunna ile savaşa hazırlandığını ve gerekirse Hammurabi'den yardım alabileceğini belirtilerek bölgede siyasi varlığını oldukça güçlendirdiğini görmekteyiz.

 


Dağların Zehirli Engereği Turuk/Türk Bölüm ıı

Uğur Yanar

8.11.2023 14:27:00

Aşure tatlılığında birliktelik

Yaşanabilecek bir SEL e dikkat!

Erzurum'un bir değeri daha hayatını kaybetti

Erzurum’un Siyah İncisi OLTU 2…

Sekmen emeklilere verdiği sözlerini yerine getirmeye başladı

Muharrem Ayının bereketi Taşmağazalarını tatlandırdı

OLTU’nun ucubesi…

Erzurum’un Siyah İncisi OLTU 1…

Aziziye Tabyaları’nın İhmale Kurban Edilmesine İzin Vermeyeceğiz!

Erzurum’un Siyah İncisi Oltu…

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.Galatasaray 38 33 2 3 66 102
2.Fenerbahçe 38 31 1 6 68 99
3.Trabzonspor 38 21 13 4 19 67
4.İstanbul Başakşehir 38 18 13 7 14 61
5.Kasımpaşa 38 16 14 8 -3 56
6.Beşiktaş 38 16 14 8 5 56
7.Sivasspor 38 14 12 12 -7 54
8.Alanyaspor 38 12 10 16 3 52
9.Rizespor 38 14 16 8 -10 50
10.Antalyaspor 38 12 13 13 -5 49
11.Gazişehir Gaziantep 38 12 18 8 -7 44
12.Adana Demirspor 38 10 14 14 -7 44
13.Samsunspor 38 11 17 10 -10 43
14.Kayserispor 38 11 15 12 -13 42
15.Hatayspor 38 9 15 14 -7 41
16.Konyaspor 38 9 15 14 -13 41
17.Ankaragücü 38 8 14 16 -6 40
18.Fatih Karagümrük 38 10 18 10 -3 40
19.Pendikspor 38 9 19 10 -31 37
20.İstanbulspor 38 4 27 7 -53 16

YAZARLAR