Geçen hafta "Medya Balonu" başlıklı yazıda;  birileri tarafından, şişirilen gündem balonlarını ve bizim bu balonları değerlendirme, tepki veya destek verme yöntemimizin ise, genellikle "sosyal medya" platformları olduğunu anlatmıştık.. 

Peki nedir bu "sosyal medya"? 

"Sosyal medya" = Kullanıcıların internet ortamında; kişisel görüşlerini, hayatlarına dair paylaşmak istedikleri ayrıntıları, kullandığı veya ürettiği içerikleri çift yönlü iletişim şeklinde paylaştıkları veya satış, pazarlama, reklam için de kullanılabilen aynı zamanda özel yazışmalar yapılabilen interaktif platformlardır. 

Tanımı çok geniş değil mi? 

Bu kadar geniş tanımlı bir mecrânın, hayatımızdaki yeri de doğal olarak çok büyük.. 
Hele ki bizim ülkemizde! 

Her yıl dünya genelinde; dijital verileri ortaya koyan ve güvenilirliği yine dünya çapında onaylanmış, We Are Social Dijital isimli araştırma şirketinin, 2023 Türkiye raporuna bakalım isterseniz... 

Türkiye’de nüfusun yüzde 83,4’ü  genel internet kullanıcısı.
Ayrı başık olarak da; toplam nüfusumuzun 73,1’i sosyal medya kullanıcısı... 

2023 yılı için internette geçirilen süreye bakıldığında ise, Türkiye kişi başı, günlük 7 saat 24 dakika ile 15. sırada yer alıyor. 

Söz konusu oranlar, aynı zamanda 85 milyonluk Türkiye nüfusu içinde yorumlandığında, yaklaşık 7 milyon kişiye karşılık geliyor! 

Yine yapılan bu araştırmaya göre; kullanıcı başına aylık sosyal medya kullanımında ilk 10 listesi ise şöyle:
1- Instagram (%90.6)
2- Whatsapp (%88.8)
3- Facebook (%72.6)
4- Twitter (X) (%66.5)
5- Telegram (%52.5)
6- FB Messenger (%48.2)
7- Tiktok (%47.8)
8- Snapchat (%37.4)
9- Pinterest (%36.7)
10- Linkedin (%24.4) 

İlk sırada yerini alan Instagram uygulamasında;  aylık olarak kişi başı geçirilen süre ortalaması, 21 saat 24 dakika! (Diğerlerini yazmıyorum artık, yüzdeleri ortada) 

Ülkemizde birinci sırada olan Instagram uygulamasının "Dünya Geneli" raporuna göre de ilk üçteyiz! 
1- Hindistan, 2-Türkiye, 3-Brezilya...
Yine bu uygulamada geçirilen vakit ülkemiz için,  dünya genelindeki ülkelerin iki katıymış!
 

Şimdi gelin istatistiklerden daha fazla boğulmadan üzerine düşünelim..
Belki biraz da sorgulayalım.. 

85 milyon nüfuslu ülkemizde, yaklaşık 7 milyon olarak bizler;  ayda 21 buçuk saatimizi (sadece bir ugulama süresi bu!) bu sosyal medya mecrâlarında kullanıyormuşuz! 

Peki; bu kadar saat ne yapıyoruz buralarda? 

Alışveriş mi?/Reklam-pazarlama mı?/Özel paylaşımlar?/Birilerini meraktan takip mi?/Bilgi edinmek mi?/ Gündem takibi?/ Tepki veya destek için mi? 

Hangisi, ya da en çok hangileri? 

Bunun cevabını geri dönmek üzere düşünelim...

Sizler düşünürken bir bilgi  daha girelim araya; yine o rapora göre, ülkemizde en çok kullanılan  breysel yazışma uygulaması da WhatsApp imiş. 

Peki bu uygulamalara biz para bile ödemiyoruz. Bu uygulamalar bize bu imkânları nasıl, neye karşılık sunuyor? 

Bunun cevabı da bu şirketlerin kime ait olduklarında gizli aslında... 

Şöyle ki; 2004'te Harvard Üniversitesi öğrencisi Amerika'lı Mark Zuckerberg tarafından kurulan Facebook, sonrasında 2014'te WhatsApp, Instagram uygulamalarını da bünyesine almış..
2021 ylında ise Meta Inc şirketini kurarak başka bir çok sektörde etkili, dijital platform, reklam vs şirketlerinide bünyesine dahil etmiş.
Ve gelir kaynağını da  aslında bu şekilde oluşturmuş! 

Yani; WhatsApp, Facebok, Instagram vs uygulamalar, aslında bizim o aylık 21 buçuk saati geçirdiğimiz sürede, verilerimizi işleyerek ve bu verileri satarak para kazanıyor!
Nasıl mı? 

Bizim yaptığımız görüşmelerden, paylaşımlardan, yazışmalardan, izlediklerimizden vs, anahtar kelimeler otomatik olarak çıkarılıyor ve geliştirilen algoritma sayesinde, diğer ortaklarıyla paylaşıyor.. 
Bu sayede  anında ilgilenebileceğimiz reklamlarla karşılaşıyoruz!
Reklam gelirleri dudak uçuklatır rakamlar!
Sadece reklam mı? 

Bu "veri madenciliği" sayesinde de bize ücretsiz olarak hizmet veriyor  ya güya!

Biz o uygulamaları cihazlarımıza yüklerken "Kullanım Koşulları" - "Kabul et" tıklamalarımız sayesinde her türlü verimizi kopyalama- iş ortaklarıyla paylaşma yetkisini kendi elimizle veriyoruz! 
Bilgilerimizi satarak kazanıyorlar! 

Pardon biraz ağır oldu galiba! Yumuşatalım;  verdiğimiz "paylaşma" yetkisi ile paylaşarak kazanıyorlarmış!! 

Yani diyebilir miyiz;  satmaları bir tarafa, bu veri madenciliği sayesinde, sosyal medya platformları bizi bizden daha iyi tanıyor?! 

Dip not: Bu uygulamaların %70 i Amerika alt yapılı, Telegram ise Rusya'ya ait! 

Yukarıda sorduğumuz;  düşünelim geri dönelim dediğimiz "21 buçuk saati ne için geçiriyoruz" sorusunu düşündük mü?
Cevabını bütün bu bilgilerle verelim o zaman.. 

Şimdi siz; sokağa çıkardığınızda nazar değmesin diye bebek arabasına örtü örttüğünüz bebeğinizin fotoğraflarını, en özel anlarınızı veya yediğiniz içtiğiniz, gezdiğiniz gördüğünüz, alıp verdiğiniz herşeyi paylaştığınız, ya da yeni tabirle birilerini "stalklamak" için kullandığınız  o uygulamaların size özel olduğunu söyleyin durun! 

"Kişisel verilerin korunması kanunu kapsamında" bu verilerimiz gayet güzel korunuyor! Saklanıp servis ediliyor... 

Ya da "Böyle paylaşımlar yapmıyorum ki ben" deyip, geçen hafta yazdığımız alanlarda bu mecrâları kullanıp, olaylar veya kasıtlı şişirilen gündemler için tepki- destek gruplarında olup paylaşımlar yaparak yine o "Veri Madencileri"nin servetine servet katıp duralım.. 

Bu bahsettiğimiz uygulama şirketlerinden ülkemiz için en popüler olanlarını bünyesinde toplayan Meta Inc şirketi sahibi Mark Zuckerberg'in 2023 yıl sonu serveti  132,3 milyar USD! 3.969.000.000 TL.
Yani eski tabir ile YAKLAŞIK 4 TRİLYON! 

Biz oturup boş boş bunlarla uğraşırken adamlar servet sahibi olsun ne var bunda? 

Aslında bu mecrâlar artık ülkemizde de para kazanma aracına dönüştü diyebiliriz..
Özellikle genç kesim için bu trilyonluk servetler oldukça iştah kabartıcı çünkü... 

Bu konu "Medya Balonu" konusundan daha geniş.. 

Medyanın şişirdiği veya söndürdüğü balonları sorgulamayı unutmayalım elbet.. 

Ancak bu durum daha ürkütücü..
Artık  çocuklarımızı, gençlerimizi bu mecrâlarda kaybeder olduk! 

Sadece "Nereye gidiyor bu gençlik" diye serzenişlerde bulunup, sonra güya çaresizlikten susup izlemeye devam ettiğimiz için  gidiyorlar evet.. 

Ama biz büyüklerin açtığı, yada biz büyüklerinde gitmeye zorunlu kılındığı yollarda gidiyorlar unutmayalım! 

O gençlerin gitmek zorunda kaldıkları o yolları,  gördükleri zararları, çaresizliklerinin sebeplerini de düşünelim.. 

Haftaya da o pırıl pırıl, tazecik beyinler olan gençler gözünden sorgulayalım inşallah... 

                                              VESSELÂM...