Bugün, 17 Aralık 2025 Çarşamba
Adalet; sadece mahkeme salonlarında değil, bir milletin vicdanında yaşayan en yüksek değerdir. Hukuk ise o vicdanın sistemleşmiş hâlidir. Adalet salt bir kavram değil; milletlerin kaderini belirleyen bir varoluş ilkesidir.
“Adaletin Gölgesi Yoksa, Devletin Bedenine Işık Düşmez”
Bir devletin sınırları haritalarla, kurumları yasalarla, liderliği seçimlerle belirlenebilir.
Ama o devletin “devlet” kalabilmesini sağlayan tek şey vardır: Adalet.
Adalet varsa; devlet, halkın gözünde yücedir.
Adalet yoksa; o devlet, görünürde devlettir ama milletin gönlünde boş bir kabuktur.
Adalet, Sadece Mahkeme Değildir
Adalet; hâkim cüppesiyle değil,
Bir annenin mutfağında,
Bir çocuğun okul yolunda,
Bir işçinin maaşında,
Bir mazlumun duasında yaşar.
Adalet, sadece davalara konu olan bir madde değil;
Bir milletin ruh hâlidir.
Eğer o ruh adaletsizlikle kirlenmişse; hukuk sadece inkârın mühürlendiği bir kâğıttır.
Güçlü Hukuk Mu, Güçlü Olanın Hukuku Mu?
Bugün birçok ülkede “hukuk” var ama adalet yok.
Çünkü hukuk artık tarafsız değil; taraflara göre esneyen bir kumaş hâline gelmiş durumda.
Kimi zaman suç delilden önce biliniyor.
Kimi zaman bir dosyanın açılması için toplumun ayağa kalkması gerekiyor.
Kimi zaman masumlar yıllarca sürünürken, zengin ve güçlüler tek celsede beraat ediyor.
İşte bu, hukuk değil; hukuksuzluğun meşrulaştırılmış biçimidir.
Adalet Gecikirse, Toplum Çürür
Adaletin geç gelmesi, bazen hiç gelmemesinden bile beterdir.
Çünkü:
• Suçlunun cezalandırılmadığı bir toplumda, erdemli olmak enayilik gibi algılanır.
• Mazlumun korunmadığı bir sistemde, haksızlık norm hâline gelir.
• Halkın adalete inancı sarsıldığında, devlete olan güven de erir.
Ve bu erime yavaş olur ama geri dönüşü çok zordur.
Gerçek Adalet İçin Ne Gerekir?
1. Hukukun üstünlüğü, kişinin değil kurumun merkezde olması demektir.
2. Bağımsız yargı, karar verirken kime hizmet ettiğini değil, neye hizmet ettiğini düşünmelidir.
3. Erişilebilir hukuk, sade vatandaşın da avukatsız anlayabileceği bir sistem olmalıdır.
4. Toplumsal adalet, sadece mahkeme değil, eğitimde, sağlıkta, fırsatta da eşitlik demektir.
5. Vicdan terazisi, sadece yasaların değil, kalbin de sesiyle çalışmalıdır.
Unutulmamalıdır ki adalet yalnızca hakkı vermek değil; hakkaniyeti yaşatmaktır.
“Adaletin kırıldığı yerde, hukuk susar; millet konuşur.”
N. KACAN
Necat KACAN
Eğitimci Araştırmacı Yazar
