Yaz tatili nasıl değerlendirilmeli, çocuğun manevi gelişimi açısından nelere dikkat edilmeli?

Yaklaşık 9 aylık yoğun eğitim öğretim sürecinden sonra dinlenebilecekleri yaz tatilinde öğrencileri, uyku düzensizliği, ekran bağımlılığı gibi tehlikelerin beklediğine işaret eden Uzman Psikolog Sadık Sun, zamanın verimli değerlendirilmesi hususunda ailelere düşen görev ve sorumluluklara vurgu yaptı.

Okul döneminde çocukların büyük bir kısmının yaz tatilini heyecanla beklediğini ifade eden Psikolog Sun, "Yaz dönemi çocukların serbest kalacakları, yan gelip yatacakları bir dönem değil; öğrencilerin dinlenip bir anlamda kendilerini yetiştirebilecekleri veya aile tarafından yönlendirilebilecekleri bir dönem. Çocukların birçoğu okul döneminde aileleriyle yeterince zaman geçiremediğini, özellikle anne baba çalışıyorsa daha az bir süre birlikte vakit geçirme şanslarının olduğunu göz önüne aldığımızda yaz döneminin ailelerin çocuklarıyla vakit geçirecekleri, hatta fark edilmemiş yönlerin keşfedilebileceği; ailece piknik, gezme, müze ziyaretleri, tiyatro ve sinema tarzı etkinlikleri yapılabilecekleri bir süreç olarak da düşünülebilir." dedi.

"Yaz tatili programları aşırı katı ve disiplinli değil, esnek ve planlı olmalı"

Zamanın verimli değerlendirilmesi hususunda çocuklara ve ailelerine birtakım tavsiyelerde bulunan Sun, şu ifadelere yer verdi:

"Bu süreçte 'kesinlikle bir rutinin olması lazım' veya 'nerede akşam orada sabah' mantığıyla hareket edilmemesi gerekir. Çünkü bu süreç kişinin istediği saatte kalkıp istediği kadar ekran başında vakit geçireceği bir zaman dilimi değil. Çocuklarla aile arasında bir anlaşma yapılarak hangi saatlerde nelerin yapılabileceği belirlenmeli. Bu belirleme süreci içerisinde aşırı katı ve disiplinli bir şey olmamalı, esnek maddelerle beraber planlı programlı bir sürecin gerçekleştirilmesi gerekir. Diğer türlü ekran başında geçirecekleri zaman dilimi maalesef çok fazla artar, uyku ve beslenme saatleri bozulur. Bunun rutine ulaşması anlamında o anlaşmanın önceden yapılması gerekir. Bunların haricinde yaz tatili, çocukların aileyle beraber daha önce gezip görmedikleri yerleri keşfedecekleri, öğrenebilecekleri bir süreçtir aslında. Bunun dışında belki okul döneminde eksik kalmış ya da zorlandıkları derslerin telafisini yapacakları bir dönemde olması gerekiyor."

"Anne baba evde kitap okuma programlarıyla çocuklarına rol model olabilir"

Psikolog Sun, "Anne babalar 'çocukları ekran başında nasıl kaldıracağız' diyebilir. Cevabı, çocuklar ekrana bağımlı olabilir, ihtiyaç duydukları sohbeti ya da heyecanı oradan gideriyor olabilir. Özellikle ekrana neden bağımlı olduklarını fark edip gerçek hayatta bunun karşılığı çocuklara sunulmalıdır. Yani orada çok fazla arkadaşlarla sohbet ediyorsa demek ki bu çocukla gerçek hayatta yeterince sohbet edemiyoruz ya da belki de arkadaşları olmadığındandır. İnternette paylaştığı bir foto veya videodan beğeni almaya çalışıyorsa demek ki gerçek hayatta takdir edilme ya da beğeni ihtiyacı vardır. Çocuklarımızı daha fazla sevip olumlu taraflarıyla takdir edersek reel hayatta o eksikliklerini tamamladığından sanala ihtiyaç duymayacaktır. Yani anne baba çocuğun elinden aldığı telefonun yerine neyi koyacağını bilirse zaten o telefon cazibedarlığını yitirmiş olacaktır." ifadelerini kullandı.

Yaz tatilinde kitap okuma alışkanlığı edinmenin yollarını da detaylandıran Sun, "Öğrenci bu dönemde kitap okuma alışkanlığını geliştirilebilir. Tabii burada en önemli iş yine aileye düşüyor. Özellikle pandemi süreciyle başlayan telefon bağımlılığında aile telefonla uğraşırken çocuklara kitap okuma bilinci veremez ama kitap okuyarak evlatlarına rol modellik edebilir. Evde belki bir kitap okuma köşesi yapabilir, kitaplık dizayn edebilir, çocuğun sevdiği kitapları beraber yerleştirebilir, kitap okuma alışkanlığı olmayan çocuğun kitap okuma alışkanlığını kazanması için fırsat zemini oluşturabilir diyebiliriz." şeklinde konuştu.

"Çocuğun okul eğitimi harici hayata dair öğrenmesi gereken önemli beceriler geride kalmış olabilir"

Eğitimin sadece okulda okunan kitaplarla sınırlı olmadığını hatırlatan Sun, "Bunun haricinde çocukların okul eğitimi harici hayata dair öğrenmesi gereken bazı önemli beceriler geride kalmış olabilir. Yani çocuk okulu bitirdikten sonra hayata dair birikimsiz kalabiliyor. Bir anlamda dışarıda güvenebilecekleri tanıdıkları bir esnafla ekonomik istismar olmaması kaydıyla hayatı öğrenmeleri için bir fırsat oluşturulabilir. Evde annesiyle beraber yemek yapma, yatak toplama gibi bir iş aktivitesi verilebilir." ifadelerine yer verdi.

Yaz tatilinin son haftalarının nasıl değerlendirilmesi hususunda öneri ve tavsiyelerini paylaşan Sun, "Okula dönüş zamanı yaklaştıkça ailelerin son bir hafta çocuklara ders bazında herhangi bir baskı yapmamaları, serbest bırakmaları, serbestiyet içerisinde beslenme ve uyku saatleri kesinlikle bozulmamalıdır. Uyku saati bozulmuş bir çocuk okula başladıktan sonra okul kurallarına daha zor uyacaktır." dedi.

"Kur'an dersi ya da dini bilgiler almaları çocukları inanç anlamında daha güçlü hale getirecektir"

Okul eğitiminin yanı sıra manevi eğitime de dikkat edilmesi gerektiğini sözlerine ekleyen Sun, özellikle yaz tatillerinde çocukların camilerde aldığı Kur'an-ı Kerim ve dini bilgiler gibi eğitimlerin çocukları inanç anlamında daha güçlü getireceklerini vurguladı.

Sun, "Okul devam ederken çocuklar manevi anlamda eksik kalabiliyor. Özellikle bu dönem içerisinde camilere gitmeleri, orada inançları gereği Kur'an dersleri ya da dini bilgiler almaları çocukların inanç anlamında daha güçlü hale getirecektir. İnancın daha güçlü hale gelmesi hayata dair yaşayacakları zorluklar kısmında da psikolojik anlamda daha sağlam bireyler haline gelmelerini sağlayacaktır. Fakat o dönemde öğrendikleri bilgileri okuldan sonra da tekrarlanması gerekiyor. Yani yaz döneminde Kur'an-ı Kerim'e geçen çocuklar okul başlayınca unutuyor, yaz döneminde tekrar Elif-ba'dan başlıyor. O yüzden nasıl ki çocukların ders çalışması gerekiyorsa okul derslerinin yanında Kur'an-ı Kerim veya Elifba ile ilgili de bir tekrarın yapılması gerekiyor ki süreç bir anlamda sağlam zemine otursun." ifadelerini kullandı. (İLKHA)