Von der Leyen’in İkinci Dönem Önceliği: Çin’i Tayvan’dan Uzak Tutmak

Avrupa Komisyonu Başkanı Von der Leyen, ikinci dönem görev süresinde Çin’i Tayvan’ı işgal etmekten caydırmaya çalışacağını söyledi. Çin, “Von der Leyen ateşle oynuyor” uyarısı yaptı.

Avrupa Komisyonu Başkanlığına yeniden seçilen Ursula von der Leyen, 18 Temmuz 2024 tarihinde yaptığı açıklamada, Avrupa Komisyonu başkanlığının ikinci döneminde Çin’i Tayvan’ı işgal etmekten caydırmaya çalışacağını söyledi.

Hint-Pasifik bölgesinin dünyanın geleceği için belirleyici bir bölge haline geleceğini belirten Leyen, Avrupa’nın Seçimi başlıklı manifestosunda “Ortak zorluklarla karşı karşıya olduğumuz Japonya, Kore, Yeni Zelanda ve Avustralya ile birlikte çalışacağız… Bu, Çin’i, özellikle Tayvan konusunda, statükoyu askeri yollarla tek taraflı olarak değiştirmekten caydırmak için birleşik devletçiliğimizin tüm yelpazesini kullanmaya yönelik ortak çabalarımızı da içeriyor” diyerek bugüne kadarki en net açıklamasını yaptı.

ABD, Çin’in Tayvan’a yönelik işgal savaşının 2027 yılına kadar, yani Von der Leyen’in olası ikinci görev süresinin ortasına kadar gerçekleşebileceğine inanıyor.

Von der Leyen’in Tayvan konusunda birlikte çalışma sözü verdiği dört ülke aynı zamanda NATO’nun dört Hint-Pasifik ortağı olarak listeleniyor.

Manifestosunda Çin’in askeri harcamalarındaki hızlı artışa karşı uyarıda bulunan Von der Leyen, “2019’dan 2021’e kadar AB’nin savunma harcamalarının toplamı yüzde 20 artmışken, bu süre zarfında Rusya’nın savunma harcamaları neredeyse yüzde 300, Çin’in ise neredeyse yüzde 600 arttı” dedi.

ÇİN: “VON DER LEYEN ATEŞLE OYNUYOR“

Çin Dışişleri Bakanlığı Avrupa İşleri Genel Müdürü Wang Lutong, Ursula von der Leyen’i ülkenin içişlerine “fazla müdahale” ettiği gerekçesiyle kınadı. Lutong, Cuma günü yaptığı açıklamada “Tayvan konusunda ateşle oynamak son derece tehlikelidir. [İç işlere] karışmak ve hatta [Tayvan ile] güçlerini birleştirmeye çalışmak Avrupa için hiçbir şekilde doğru bir seçim değildir” ifadelerini kullandı.

Çin Dışişleri Bakanlığı Avrupa İşleri Genel Müdürü Wang Lutong, Avrupa Komisyonu başkanlığına yeniden seçilen Ursula von der Leyen'i ülkenin içişlerine "fazla müdahale" ettiği gerekçesiyle kınadı.

Lutong, Cuma günü yaptığı açıklamada "Tayvan konusunda ateşle oynamak son derece tehlikelidir. [İç işlere] karışmak ve hatta [Tayvan ile] güçlerini birleştirmeye çalışmak Avrupa için hiçbir şekilde doğru bir seçim değildir" ifadelerini kullandı.

Von der Leyen'in Avrupa Komisyonu başkanlığı seçimleri için sunduğu 30 sayfalık manifestosunda, Asya ülkeleri ile "ortak çalışmayı" vurgularken, Çin'in Tayvan üzerindeki statükoya müdahale etmesine karşı da çaba sarf edileceğini belirtti.

Leyen, Pekin yönetiminin Tayvan Boğazı'nda yıllardır süren siyasi çıkmazı zorla değiştirebilecek askeri müdahale dahil olmak üzere her türlü faaliyetten kaçınması gerektiğini savunuyor.

Ancak Tayvan lehine herhangi bir açıklama Çin açısından kırmızı çizgi niteliği taşıyor.

JAPONYA VE TAYVAN’DAN ÇİN KARŞITI TATBİKAT

Öte yandan Japonya ve Tayvan Denizcilik İşbirliğini Genişletmek İçin Tatbikat Yapıyor. 

Japonya ve Tayvan, denizcilik alanında işbirliğini genişletmek amacıyla Japonya'nın doğu kıyısında arama kurtarma tatbikatı yaptı. Tatbikata Japonya Sahil Güvenlik devriye botu Sagami ve Tayvan'ın Hsun Hu No.9 isimli balıkçı gemisi katıldı. Tatbikatın herhangi bir ülkeyi hedef almadığı belirtildi.

Çin ile Tayvan arasındaki gerilimin devam ettiği bir dönemde düzenlenen tatbikata ilişkin açıklama yapan Japonya Kabine Baş Sekreteri Hayaşi Yoşimasa, tatbikatın herhangi bir ülkeyi hedef alarak gerçekleştirilmediğini söyledi.

Tatbikatın denizde arama kurtarma çalışmalarında işbirliği ve fikir alışverişini amaçladığını aktaran Hayaşi, "Aklımızda Çin veya başka üçüncü bir ülke yok." dedi.

Hayaşi, Tayvan'ın Japonya'nın değerli bir dostu olduğunu belirterek, bu ülke ile işbirliğini güçlendirmek istediklerini kaydetti.

Japonya'nın sahil güvenlik kapasitesini artırmak amacıyla haziranda da ABD ve Güney Kore ile arama kurtarma tatbikatı gerçekleştirdiği anımsatıldı.

Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip. Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık ve egemenlik ihtilafı sürüyor.

ÇİN TAYVAN ANLAŞMAZLIĞI

Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC), resmi adı Çin Cumhuriyeti (ÇC) olan Tayvan'ı anakara ile bağlanması gereken ayrılıkçı bir eyalet olarak görüyor.

Tayvan ise bu görüşü reddederek, demokratik kurumlarını yıllar içinde inşa eden adanın fiilen bağımsız bir ulus olduğunu savunuyor.

Tayvan, von der Leyen'in yeniden Avrupa Komisyonu Başkanı seçilmesini tebrik etti.

Tayvan'ın yeni cumhurbaşkanı William Lai ikili temasları yeniden başlatmayı teklif etti ancak asla ÇHC'nin hâkimiyetine girmemek konusunda ısrar ediyor.

AB Tayvan'ı tanımıyor ve başkenti Taipei'de büyükelçiliği bulunmuyor. Bunun yanı sıra, iki taraf yenilenebilir enerji, güvenlik, araştırma, veri koruma, insan hakları gibi konularda düşük düzeyde ilişkileri sürdürmeye devam ediyor.

AB'nin Çin ile ilişkilerindeki bozulmanın bir sonucu olarak, Tayvan ile ilişkileri son yıllarda gelişim gösterdi.

Tayvan Dışişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, yeniden seçilmesinden dolayı Leyen'i kutladı. Bakanlık açıklamasında, Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrara yönelik yüksek düzeydeki destek ve ilgisinden dolayı [Leyen'e] takdirlerini ifade etti.

Açıklamada "Tayvan, gelecekte de kurallara dayalı uluslararası düzeni korumak ve karşılıklı yarar sağlayan iş birliklerinde yeni bir sayfa açmak için AB ile daha fazla işbirliği yapacaktır" denildi.