Vali Dr. Osman Varol, yeni öğretmenevi’nde basın mensuplarının sorularını yanıtladı - Videolu Haber

Adıyaman’da 60 bini aşan konut

Adıyaman Valiliği’nin 22 Ağustos 2025 “Genel Değerlendirme” basın toplantısında paylaştığı verilere göre, deprem sonrası kentte kamu kaynaklarıyla ve kamu destekli programlarla yürütülen konut ve altyapı yatırımları ölçek büyütüyor. Valilik icmalinde il genelinde 60 bin 313 konutun (yerinde dönüşüm hariç) inşa sürecinde olduğu, iş yerleri de dâhil edildiğinde toplam 64 bin 055 bağımsız bölümün doğrudan kamu veya kamu kaynaklarıyla yapıldığı bildirildi.

Kent merkezindeki büyük ölçekli yerleşim projesi “İndere Yaşam Alanı” odağında üretim ve teslimatlar artıyor: 16 bin 467 konut üretildi; bunların 12 bin 698’i kura sürecine girdi, 7 bin 341’i teslim çağrısına çıktı, 5 bin 889’unda anahtar teslimi yapıldı. Fiilen oturan aile sayısı 1.495.

Konteyner kentten çıkış hızlanıyor

Valiliğin paylaştığı “Konteyner Kent İcmali”ne göre konutu hazır olduğu hâlde anahtar teslimini henüz almayan 180 aile ile anahtarını almasına rağmen konteynerde yaşamayı sürdüren 1.293 aile bulunuyor. Yerleşim hızının artmasıyla bu sayının kademeli düşmesi bekleniyor.

AFAD başlığında verilen dağılıma göre merkez kentsel 21 bin 801, ilçeler kentsel 9 bin 474, merkez kırsal 2 bin 178, ilçeler kırsal 6 bin 561 konut üretiliyor. Ayrıca 3 bin 263 ticari ünite inşa sürecinde. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı (ÇŞİDB) hibe-kredi mekanizmasıyla 20 bin 299 konuta ruhsat verildi.

Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı, 11 ilde teslim edilen kalıcı konut sayısının 250 bini geçtiğini, yıl sonuna kadar teslimlerin ivmelendirileceğini duyurmuştu. Kent özelinde görülen hızlanma, bu bölgesel hedefle de uyumlu.

Derslik sayısı deprem öncesini aştı, ikili eğitim 25 okula indi

Deprem öncesi 6 bin 247 olan derslik sayısı afetle 5 bin 317’ye gerilemişti. Son iki yılda 77 yeni okul yapıldı, 16 okul güçlendirildi; toplamda 93 okul yeniden eğitime kazandırıldı. Bugün 6 bin 512 derslik ile deprem öncesinin 265 derslik üzerine çıkıldı (%4,24 artış).

Hâlihazırda 24 okulun inşaatı ve 5 okulun güçlendirmesi sürüyor. Tüm yatırımlar tamamlandığında derslik sayısının deprem öncesine göre %13’ten fazla artması bekleniyor.

Deprem sonrası 137’ye yükselen ikili eğitim yapan okul sayısı, yeni binaların devreye girmesiyle 25’e düştü. Hedef, tüm okullarda tekli eğitim.

Valilik açıklamasında, tamamlanan 77 okul (875 derslik), devam eden 24 okul (468), ihale hazırlığında 10 okul (176), güçlendirmesi biten 16 okul (320), güçlendirmesi süren 5 okul (94) ve toplu konut alanlarına yapılacak 17 okul (436) yer aldı. Toplu konutlarda 5 okul (128 derslik) tamamlandı.

Akademik göstergelerde de toparlanmanın işaretleri var: Geçen yıl LGS’de 1, bu yıl 2 öğrencinin tam puanla Türkiye birinciliği; 2025 YKS’de 4 öğrencinin Türkiye genelinde ilk 1000’e girmesi kaydedildi.

11 hastane, 1.602 yatak; yeni asm’ler ve 112 istasyonları

Şehirde 11 hastane, 1.602 yatak ve 8.532 sağlık çalışanı ile hizmet veriliyor. 2025’te hizmete girenler arasında Çelikhan Devlet Hastanesi, Merkez Dağkuyucak ASM, Besni/Kızılin ASM, Kahta/Bölükyayla ASM + 112 ASHİ ve Çelikhan/Pınarbaşı ASM bulunuyor.

Devam eden yatırımlar

Merkez 150 yataklı Devlet Hastanesi, Kapcami ASM, Kuyulu ASM + 112, Besni Devlet Hastanesi ek hizmet binası, Besni Suvarlı ASM + 112, Gölbaşı Merkez 3 Nolu ASM + 112, Kahta Hürriyet 5 Nolu ASM. Planlanan ASM’ler arasında İndere ve Örenli yaşam alanlarına yönelik birimler de yer alıyor.

İhale/Proje aşaması

Altınşehir Devlet Hastanesi, Besni Eskiköy 5 Nolu ASM, Gölbaşı Yukarı Çöplü 4 Nolu ASM, Kahta Damlacık ASM, Kahta TOKİ 8 Nolu ASM, Besni İlçe Sağlık Müdürlüğü + SHM + ASM + 112, Merkez Halk Sağlığı Lab. + TSM + ASM, Merkez Alitaşı ASM, Kahta TRSM, Cumhuriyet Mah. 12 Nolu ASM (İndere), Kahta Yavuz Selim ASM + Diyaliz. Ayrıca deprem sonrası yatırım programına 8 yeni 112 ASHİ istasyonu alındı.

Tarım: Üreticiye doğrudan destek, “su berekettir” ile sulama alanı genişliyor

Kırsal kalkınma kapsamında hayvanları telef olan çiftçilere 141 milyon TL destekle 10.862 küçükbaş ve 1.052 büyükbaş hayvan dağıtıldı. 62.953 üreticiye 928 milyon 789 bin TL tutarında tarımsal destek sağlandı. GAP İdaresi eliyle yaklaşık 100 milyon TL’lik seracılık, arıcılık ve mekanizasyon projeleri hayata geçirildi. “Su Berekettir 2. Faz” ile 7 küçük ölçekli sulama işi tamamlandı; 2.362 dekar sulamaya açıldı, 385 aile faydalanıyor. 2025 tarımsal yatırım programı 4,8 milyon TL; yeni sulama tesisleri ve havuzlar için ihale takvimi ilan edildi.

İl Özel İdaresi: Yol, içme suyu ve kanal yatırımları

Yol ve ulaşım: 2025 yatırım bütçesi 439.724.572,86 TL; 21 Ağustos itibarıyla 115.126.778,66 TL ödeme yapıldı. Programdaki 207.667 m² kilitli parkenin 70.000 m²’si döşendi. 40 km “asfalta hazır” paketin %60’ı tamamlandı. 1. kat 56,5 km sathi kaplamanın 10,9 km’si, 2. kat 166 km sathi kaplamanın 53,7 km’si tamamlandı. 3.342 km yol ağında 550 km yama yapıldı; 40 km BSK planlanıyor.

Su ve kanal: 11 içme suyu/sondaj projesi için 13,12 milyon TL ödenek ayrıldı; 3’ü tamamlandı. 16 kanalizasyon projesi için 47,66 milyon TL ödenek ayrıldı; 4’ü tamamlandı, 12’si sürüyor. Tüm projelerin 31 Aralık 2025’e kadar tamamlanması hedefleniyor.

Kültürel miras: Tuz Hanı Restorasyonu ve Zey/İndere çevresi düzenlemesi

Depremde hasar gören Tuz Hanı için restorasyon çalışmalarına Eylül ayında başlanacak. Şeyh Abdurrahman Erzincanî Türbesi ile Zey (İndere) Camisi ve çevresine yönelik restorasyon–peyzaj projeleri de 2025 programında yer alıyor.

Yerleşim hızını belirleyecek unsurlar

Arz ve talep senkronu: İndere’de teslimler artmasına rağmen fiilî yerleşim temposu (1.495 aile) ile teslim sayıları arasındaki fark, altyapı ve sosyal donatıların tamamlanma süreciyle ilişkilendiriliyor.

Kamusal yatırımın çarpan etkisi: Eğitim ve sağlık yatırımları, kalıcı yerleşim kararını güçlendiriyor.

Ulaşım–altyapı eşgüdümü: Yol, su ve kanal projelerinin zamanında bitirilmesi, konut alanlarının erişilebilirliğini artırıyor.

Kırsalda süreklilik: Sulama ve mekanizasyon destekleri, kırsal hanelerin yerinde kalmasını ve dengeli yerleşimi destekliyor.

Makro çerçeve: Ruhsatlar artıyor

TÜİK verilerine göre, 2025 yılı ikinci çeyreğinde Türkiye genelinde yapı ruhsatı verilen bina sayısı %47,4, daire sayısı %90,3, yüzölçüm %61,8 arttı. Arındırılmış serilerde çeyreklik bazda da güçlü artışlar kaydedildi. Bu eğilim, Adıyaman’daki yüksek hacimli üretim ve tamamlamaları destekleyen ulusal inşaat döngüsüne işaret ediyor.

Adıyaman’da yeniden inşa süreci; konut teslimleri, İndere Yaşam Alanı’ndaki yerleşim, eğitim ve sağlıkta eşzamanlı yatırımlar ile kırsal destekler üzerinden çok boyutlu biçimde ilerliyor. Yol–su–kanal projelerinin tamamlanması ve sosyal donatıların hızla devreye alınması, konteynerde kalan ailelerin kalıcı konutlara geçişini hızlandıracak. Yıl sonu hedeflerine ulaşılmasında bu faktörlerin belirleyici olacağı vurgulanıyor.

Kaynak : PHA