Uzmanlar uyardı: Zorunlu eğitim evliliği geciktiriyor

Eğitimci-Yazar Korkut Daban, Türkiye’de yeniden gündeme gelen zorunlu eğitim süresi tartışmalarına dikkat çekerek, mevcut sistemin gençlerin meslek hayatına geç başlamasına yol açtığını söyledi.

Daban, 12 yıllık zorunlu eğitimin öğrencilerin erken yaşta mesleki yönelimlerini engellediğini belirterek, 4+4+4 sisteminin yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ifade etti.

Mevcut sistemin, sanayi ve endüstride mavi yakalı çalışan ihtiyacını artırdığını vurgulayan Daban, genç işsizliğin de buna paralel olarak büyüdüğünü dile getirdi. Daban, bu tablonun toplumda ekonomik ve sosyal baskı yarattığını, iş dünyasında ise nitelikli personel açığını derinleştirdiğini kaydetti.

Zorunlu eğitimin, gelişmiş ülkelerde olduğu gibi 4 veya 5 yıl ile sınırlı tutulması gerektiğini belirten Daban, bu modelin öğrencilerin meslek hayatına erken katılımını sağlayacağını ifade etti. Daban, uzun eğitim süresinin çalışma yaşamına geçişi ve evlilik yaşını geciktirerek toplumsal yapıyı etkilediğini söyledi.

Z ve Y kuşağından mesleki eğitim almış birey sayısının azaldığını belirten Daban, lise eğitiminin 3 yıla indirilmesinin sanayi açısından zorunluluk haline geldiğini ifade etti.

“Zorunlu eğitim süresi yeniden tartışılmalı”

Daban, son günlerde eğitim alanında en çok tartışılan konuların başında zorunlu eğitim süresinin kısaltılması konusunun geldiğini belirterek, “Bugün mevcut 4+4+4 sistemi bireyin meslek ve çalışma yaşamına geç katılmasına neden olmaktadır. Daha önce 8 yıllık zorunlu eğitim döneminde öğrencilerin ortaöğretimden sonra mesleki eğitime yönelmesi daha muhtemeldi.” dedi.

“Uzun eğitim süresi iş gücü açığına neden oluyor”

Daban, 12 yıllık uzun süreli zorunlu eğitimin öğrencilerin mesleki eğitime yönelmesini zorlaştırdığını vurgulayarak, “Bu durum sanayi ve endüstri alanında mavi yakalı personel ihtiyacının artmasına neden oluyor. Bir yandan iş dünyasında personel açığı doğarken, diğer yandan genç işsizler ordusu büyüyor.” ifadelerini kullandı.

“Meslek ortaokulları yeniden açılmalı”

Zorunlu eğitimin azaltılması yönündeki çalışmalarda meslek ortaokullarının açılmasının önemli bir adım olacağını dile getiren Daban, “Meslek ortaokullarının hayata geçirilmesi çok kıymetlidir. Bu sayede meslek liselerinin sayısının da artması muhtemel olacaktır. Sadece son bir yıl içinde Yükseköğretim Kurulu önlisans ve lisans düzeyinde 200 bine yakın kontenjanı kapatmak durumunda kaldı. Bu durum hem akademik hem mesleki alanda liyakat sahibi personel ihtiyacını ortaya koyuyor.” değerlendirmesinde bulundu.

“Zorunlu eğitim 4-5 yılla sınırlı olmalı”

Zorunlu eğitimin süresinin gelişmiş ülkelerde olduğu gibi 4 veya 5 yılla sınırlandırılması gerektiğini savunan Daban, “Temel eğitimi tamamlayan birey meslek ortaokullarına yönelecek, ardından meslek lisesiyle eğitimini tamamlayarak çalışma hayatına daha erken adapte olabilecektir.” diye konuştu.

“Uzun eğitim sosyal dengeyi de etkiliyor”

Uzun eğitim süresinin toplumsal etkilerine de değinen Daban, zorunlu eğitimin uzaması bireyin çalışma hayatına geç atılmasına, evlilik yaşının gecikmesine ve sosyoekonomik yapının bozulmasına neden olacağını kaydetti.

“Z kuşağından gelen kalifiye eleman azaldı”

Sanayide Z ve Y kuşağından gelen kalifiye eleman sayısının azaldığını belirten Daban, “Bu bile istatistiksel olarak ciddi bir veri oluşturuyor. Lise eğitiminin 3 yıla indirilmesi artık ülkemizin sanayisi açısından elzem bir hale gelmiştir.” ifadesini kullandı.

Ailelerin de çocuklarını yalnızca akademik başarıya yönlendirmemesi gerektiğini dile getiren Daban, “Anne babalar çocuklarının lisans okumadığı takdirde meslek sahibi olamayacağını düşünüyor. Oysa bugün sanayideki birçok kalifiye eleman mektepli değil, alaylı veya mesleki eğitim sertifikalı bireylerden oluşuyor.” dedi.

“Çıraklık olmadan ustalık olmaz”

Daban, açıklamasını şu sözlerle tamamladı:

 “Çıraklığını yapmadığınız işin ustalığını yapamazsınız. Çırak yetiştiremediğimiz için sanayide ciddi istihdam sorunu yaşıyoruz. Eğitimi siyaset üstü değerlendirmemiz ve ülke menfaatini düşünmemiz gerekiyor.” (İLKHA)