Uluslararası Doğu Türkistan STK’lar Birliği (UDTSB) Başkan Yardımcısı Nurmuhammed Turkistani ve Genel Sekreteri Abdureşid Eminhaci, aynı zamanda İHH Görüşme Komisyonu Başkanı Sayın Abdullah Altay, 27 Ocak Gününden itibaren Tayland Şeyhul İslam ofisinin Tayland'da başlattığı Sivil Diplomasi çalışmasında Tayland Şayhul İslam’ı Arun Boonchom ile görüşmeler gerçekleştirdi.

Görüşmelerde tüm Doğu Türkistan halkının talepleri ve Tayland Müslümanlarının uzun yıllardır Tayland'daki 48 Uygur kardeşlerimize sunduğu desteklerine olan memnuniyetleri iletildi. Gündeme gelen iade edilme konusun tehlikesi, 2015 yılındaki facianın tekrar etmesinin insanlık suçu olduğu ve Dünya Müslümanlarının bu konudaki sorumlulukları üzerine konuşuldu.

48 UYGUR’U GAZZE’DEKİ TAHLİYE KURTARDI
Nihayet Tayland, 48 Uygur Türkünü Çin’e iade etmekten son anda vazgeçti. Bunda İHH’nın ince diplomatik çabaları etkili oldu. İHH Müzakere Heyeti, Taylandlı yetkililere, Gazze’de esir tutulan Tayland vatandaşlarının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çabasıyla serbest kaldığını hatırlatıp, “Biz sizin vatandaşlarınıza sahip çıktık, size de bu Müslüman Türklere sahip çıkmak yakışır” dedi.

Vize ihlali gerekçesiyle 2015’ten bu yana Tayland’da geri gönderme merkezinde bulunan 48 Uygur Türkünün Çin’e iadesi, insani diplomasi ile engellendi. İade süreci İHH İnsani Yardım Vakfı’nın diplomasi heyetinin Tayland’da yürüttüğü çalışmalar sonucu durdu. İHH Müzakere Heyeti Başkanı Abdullah Altay, Tayland’da birçok yetkili ile görüşüp, olası iade halinde bu kişilerin hayatlarının tehlikeye gireceğini, ciddi insan hakları ihlalleriyle karşı karşıya kalınacağını iletti. Altay, yetkililere “bu insanların Çin’e gönderilmeleri halinde idam edileceklerini” söyledi.

SİZE SAHİP ÇIKMAK YAKIŞIR

Gazze’de esir tutulan Tayland vatandaşlarının Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın çabasıyla serbest bırakıldığını hatırlatan Altay, “Onlara, 'Biz sizin vatandaşlarınıza sahip çıkarken, bu Müslüman Türklere sahip çıkmak da size yakışır' dedik. Yetkililer o anda bu girişimi durdurdular” dedi. Hamas, Kasım 2023’te Erdoğan’ın ateşkes çabalarına karşılık 4 Taylandlı rehineyi bıraktığını açıklamıştı. Tayland makamlarına teşekkür eden Altay, “Bu teyidi aldıktan sonra geri gönderme merkezinde 18 gündür açlık grevi yapan kardeşlerimize haber gönderdik. Sabah itibarıyla grevlerini sonlandırarak yemek yemeye başladılar” diye konuştu.

TÜRKİYE’YE GELMEK İSTİYORLAR
Altay, 12 yıldır hapishane şartları altında tutulan Uygur Türklerinin Türkiye’deki yakınlarına kavuşmak ve Çin’e iade edilme korkusundan kurtulmak istediklerini söyledi. Türkiye’nin Uygur Türklerine kapısını açacağına inandıklarını aktaran Altay, “Gözetim altındaki Uygur Türkleri de Türkiye’ye gelebilmek için yetkili makam-lardan yardım bekliyor” dedi.

2013-2014 yıllarında Çin zulmünden kaçarak Tayland sınırlarını yasadışı geçtiği gerekçesiyle 350 Uygur Türkü tutuklanmıştı.

2015 Yılında bu insanlardan 175’i kadın ve çocuk olmak üzere yarısı, Türkiyenin girişimiyle kurtarılarak ülkeliye getirildi.

Ancak 109 Uygur erkeği ise başlarına siyah çuval geçirecek Çin’e iade alındı. Akibetleri bilinmiyor.

2023 yılında ise bazıları sağlıksız şartlar altında hayatını kaybetti.

Geriye kalan 48 kişi, bugün hâlâ Tayland polisi tarafından suç isnat edilmeksizin kötü şartlar altında Ban Kong’ta tutuluyordu.