Konunun uluslararası gündemde olduğu şu dönemde, özellikle Uygur zorla çalıştırmanın tedarik zincirini belirleyen yapay zeka teknolojisi geliştirildi.

Amerika'nın Sesi VOA’nın 25 Nisan bildirdiğine göre, Boston'daki Northeastern Üniversitesi ve İngiltere'deki Sheffield Hallam Üniversitesi'nin ortak projesi olan "Supply Trace" isimli araç, kamuoyuna açık bir yapay zeka platformu olarak kulanıma sunuldu.

VOA’ya konuşan Uzmanlar, "Bu araç, test aşamasında ABD'ye ihraç edilen giysilerin takibine odaklanacak ve gelecekte diğer bölgelere ve sektörlere de genişletilmesi planlanıyor." İfadelerini kullandı.

ZORLA ÇALIŞTIRMA RİSK POTANSİYELİNİ İNCELİYOR 
Bilgilere göre, Uygur zorla çalıştırmayı takip platformunun geliştirilmesine öncülük eden Northeastern Üniversitesi'nde tedarik zinciri yönetimi alanında yardımcı doçent olan Shawn Bhimani'ye göre, araç öncelikle ABD’nin Uygur Zorunlu Çalıştırmayı önleme Yasası'nı ve dünya çapındaki diğer benzer yasaları güçlendirmek için oluşturuldu. En büyük özelliği ise bir çok mal transferlerinde Doğu Türkistan'daki zorla çalıştırmanın risk potansiyelini analiz ederek, tedarik zincirinde yaşanan sistematik değişiklikleri ortaya çıkarıyor.

Amerika'nın Sesi VOA’ya konuşan Shawn Bhimani, "Platform, tedarik zinciri katılımcılarının potansiyel zorla çalıştırma riskleri hakkındaki bilgilere proaktif ve sürekli olarak erişmelerine yardımcı olmak için tasarlandı." Platform, zorla çalıştırmanın kurumsallaştırılmasını tespit ediyor ve tedarik zincirinde zorla çalıştırmanın önlenmesine yardımcı oluyor. Bu yüzden küresel şirketler, sivil toplum örgütleri, tüketiciler, akademik ve hükümet kurumları tarafından kullanılmak üzere geliştirilmiştir” dedi.

Haziran 2022'de ABD hükümeti, Çin'i Doğu Türkistan'daki Uygurlara karşı zorla çalıştırma ve ciddi insan hakları ihlalleriyle suçlayan “Uygur Zorunlu Çalıştırmayı önleme Yasasını” kabul etmişti ve Çin rejimi tarafından zorla çalıştırılan Uygurların emeği karşılığı üretilen malların ABD'ye girişine yasak getirilmişti. Çinli şirketlerin ve diğer bağlantılı şirketlerin, ürünlerinin zorla çalıştırma içermediğini kanıtlamadıkları sürece ürünlerini ABD'ye ithal etmeleri yasaklanmıştı. Gümrüklerde yasağı delen mallara el konmuştu.  

Pekin yönetiminin sözcüleri ise zorla çalıştırma iddialarını "Çin-karşıtı güçler tarafından uydurulmuş yalanlar" olarak nitelemiş; ülkedeki insan hakları durumunun gerçeğe aykırı olarak karalanmaya çalışıldığını savunmuştu.

Oysaki Avustralya Stratejik araştırma enstitüsü (ASPİ) raporuna göre 100 den fazla ülke ve 83 ünlü markaya mal tedarik etmede Uygur Müslümanların köle işçi olarak çalıştırıldığı, “devlet destekli zorunlu çalıştırma” programından yararlanıyor.