Aşırılık, bir uçtan bir uca savrulmak, vur diyince öldürmek, bir türlü altın ortayı bulamamak, toplum olarak yaygın özelliğimiz gibi görülüyor. TV haber ve dizileri de bunu körüklüyor. Toplum olarak sağduyuyla (aklıselim) hareket etmekten hızla uzaklaşıyoruz.
İngilizcenin istilası karşısında, çoktan bizim olmuş kelimelerin hor görülmesi ve yerine, öztürkçe kelimelerin ısrarla geçirilme gayretkeşliği, Türkçemize çok zarar vermeye başlamıştır. Son yıllarda, 'azami, en çok' yerine 'maksimum', 'asgari, en az' yerine 'minimum' (ardından 'maksimize- minimize'), 'buhran, bunalım' yerine 'kriz', 'kıstas, ölçüt' yerine 'kriter', 'merkez, iş merkezi, alışveriş merkezi' yerine 'center'; sıfat yapan 'nispet î'si yerine, 'felsefî'- 'felsefik', 'coğrafî'- 'coğrafik', 'iktisadî'- 'ekonomik', 'mâlî' -'finansal' örneklerde görüldüğü gibi yabancı karşılıklar hızla yaygınlaşmış; hatta 'ekonomik' gibi örnekler, ne yazık ki, çoktan yerleşmiştir.
Aşırı öztürkçecilik sonucu, 'tel'in etmek, lânetlemek' ısrarla unutturulmaya çalışılıyor; onun yerine, kusur ve kabahatler için söz konusu olan, 'takbih etmek' anlamındaki 'kınamak' geçiriliyor! Ağır suçlar, terör saldırıları, katliamlar lânetlenmiyor; -lütfen- 'kınanıyor'!
Zengin 'hayat'ımız yerine 'yaşam' dayatılıyor! 'Yaşama savaşı'nı da 'yaşam savaşına' çeviriyorlar! Resmî yoldan, depreme dayanıklı evler, konutlar, yapılar yerine, 'kentsel dönüşüm' uydurmasını dayattılar!
Televizyonlarda zevzekçe konuşanlar, sık sık 'tırnak içinde' diyip duruyor! Sanki bilimsel makale yazıyor! Yerine göre, alaylı bir dille aktarılabilecek veya sözümona denebilecekken tırnağını gözümüze sokuyor! Bu entel söyleyişe, bazı ciddi kişilerin de itibar etmesini yadırgamamak elde değil! Ayrıca, yıllar önce de bir yazar belirtmişti, 'tırnak' iticidir; herkesin ortasında ve her yerde tırnak kesilmez, görgüsüzlüktür!
Çok zengin atasözlerimizden, deyimlerimizden bîhaber olan, ormanı görüp ağacı göremeyen bazı TV gediklileri de sık sık 'büyük resmi görmek'ten söz ediyor! İngilizce 'big picture', ne sihirli bir deyimmiş!
Lütfen, merhum Prof. Dr. Oktay Sinanoğlu Hocamızın ''Bye-Bye' Türkçe' kitabını okuyalım, dostlarımıza da tavsiye edelim.
Yorum Ekle
