Uluslararası Af Örgütü bir açıklama yayımlayarak, Türkiye yetkililerinin Taksim Meydanı’nda yapılması planlanan 1 Mayıs dayanışma protestosuna yönelik tüm kısıtlamaları kaldırması ve Anayasa Mahkemesi’nin kararına uygun olarak insanların barışçıl biçimde toplanmalarına izin vermesi gerektiğini belirtti.
Uluslararası Af Örgütü aynı zamanda kolluk görevlilerini insanların barışçıl toplanma hakkına saygı göstermeye, bu hakkı korumaya ve kullanımını kolaylaştırmaya ve barışçıl protestoculara karşı güç kullanmamaya çağırıyor. 

Barışçıl protestolar suç sayılıyor

Uluslararası Af Örgütü Avrupa Bölgesel Direktör Yardımcısı Dinushika Dissanayake, “Taksim Meydanı’nda 1 Mayıs kutlamalarına yönelik kısıtlamalar tamamen temelsiz güvenlik ve kamu düzeni gerekçelerine dayanmaktadır ve 2023 yılındaki Anayasa Mahkemesi kararını hiçe saymaktadır. Kısıtlamalar derhal kaldırılmalıdır” dedi. Dissanayake, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Taksim Meydanı, protesto ve kutlamalar için burada toplanan Türkiye’nin sendika ve işçi hareketleri ve diğerleri için çok büyük sembolik öneme sahip bir yerdir. Türkiye yetkilileri on yılı aşkın süredir insanların barışçıl toplanma hakkını hukuka aykırı olarak kısıtlıyor ve meydanda gerçekleştirilen barışçıl protestoları suç sayıyor. Bu yıl, 1 Mayıs kutlamalarının yapılabilmesi büyük önem taşımaktadır.”

“Yetkililer, AİHM kararlarına saygı göstermeli”

Yetkililerin, Anayasa Mahkemesi’nin ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin bağlayıcı kararlarına saygı göstermesi gerektiğini vurgulayan Dissanayake, “Kolluk görevlileri de dahil Türkiye yetkilileri, barışçıl toplanmaların yapılabilmesini sağlama görevlerini yerine getirdiklerinden emin olmalıdır. Ayrıca katılımcıların haklarından yararlanmalarını korumak üzere gerekli tüm adımları atmalıdırlar” diye konuştu. 
Öte yandan açıklamada, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı’nın Mart 2025’te gözaltına alınmasının ardından düzenlenen protestolar sırasında barışçıl protestoculara karşı gereksiz ve aşırı güç kullanımına ilişkin Uluslararası Af Örgütü tarafından edinilen bulguların 14 Mayıs’ta yayımlanacağı duyuruldu.

Arka Plan
Meydana erişimi, metal bariyerlerle kısıtlama hazırlıklarına ve İstanbul Valisi Davut Gül’ün son günlerde yaptığı, meydanda hiçbir toplu etkinliğe izin verilmeyeceğini duyuran pek çok sosyal medya paylaşımına rağmen, bazı sendikalar ve sivil toplum örgütleri Taksim Meydanı’nda toplanma sözü verdi. 1 Mayıs öncesinde, 29 ve 30 Nisan’da onlarca kişi, Taksim Meydanı’nda toplanma planlarıyla bağlantılı önleyici bir tedbir olduğu açıklanarak evlerinden gözaltına alındı.
Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs kutlamaları yasağı, polisin sendikaların, destekçilerinin ve diğer örgütlerin toplanmasını çoğu durumda şiddet kullanarak engellediği 2013 yılına dayanıyor. 2009 yılında hükümet, 1 Mayıs’ı resmî tatil ilan etmiş ve 32 yıldır ilk kez, bazı işçilerin ve işçi örgütlerinin Taksim Meydanı’nda barışçıl biçimde toplanmalarına izin verilmişti. Meydan 2013 yılında, farazi güvenlik kaygılarıyla yeniden protestolara kapatıldı.
Aralık 2023’te Anayasa Mahkemesi, 2014 ve 2015 yıllarında Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs kutlamaları sırasında Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu’nun (DİSK) barışçıl toplanma özgürlüğü hakkının, yasaklar ve kolluk görevlilerinin protestocuları zorla dağıtması sonucunda ihlal edildiğine hükmetti. 2013 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi de, 2008 yılında Taksim Meydanı’ndaki 1 Mayıs protestosuna yönelik kısıtlamalarla ilgili olarak devletin barışçıl toplanma hakkını ihlal ettiğine karar verdi.
2024’te yetkililer, Taksim’in konumunun ve yoğun trafiğin, hak ve özgürlüklerin korunmasını sağlamayı zorlaştıracağını öne sürerek yasağı haklı göstermeye çalıştı ve “terör saldırısı” risklerine atıfta bulundu.