Beşşar Esed rejimini deviren Suriyeli muhalif güçlerden bir heyet dün, devrik Suriye Devlet Başkanı'nın memleketi olan Kardaha'nın Alevi mahallesinde aşiret büyükleriyle bir araya geldi. Muhalifler, Alevi ileri gelenlerinin desteğini aldı. Mahalle sakinleri, bu adımı ülkenin yeni yöneticilerinin hoşgörüsünün cesaret verici bir örneği olarak gördüler.

Sünni liderlerin öncülüğündeki muhalif güçlerin, çoğunluğu Esed'i destekleyen ve yakın korumalarını kendileri arasından seçtiği Alevilere yaklaşımı, Suriye'de pazar günü Şam'ın ele geçirilmesinin, elli yıldır nefret edilen bir rejimin eski destekçilerine karşı ağır misillemeye yol açıp açmayacağına dair bir turnusol kâğıdı olarak görülüyor.

Mahalle sakinlerinden üçü, muhalif güçlerden oluşan heyetin Suriye'nin kuzeybatısındaki Lazkiye ilinin dağlarında yer alan Kardaha'yı ziyaret ettiğini ve burada onlarca din adamı, önde gelen isim ve diğerleriyle görüşmesinden sonra Alevi ileri gelenlerinin muhalifleri desteklediklerine dair bir bildirisi imzaladığını söylediler. Üç kaynak, heyette, muhalif güçlere liderlik eden ve Esed rejiminin düşmesi halinde ‘Alevileri katledecek terör örgütleri’ olduğu söylenen iki Sünni grup olan Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ve Suriye Milli Ordusu (SMO) üyelerinin de bulunduğunu ifade ettiler.

Bir Şii mezhebi olan Aleviliğe mensup Suriyeliler, ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 10’unu oluşturuyor. Yoğun olarak Akdeniz ve Türkiye sınırına yakın Lazkiye ilinde yaşıyorlar. Sünni Müslümanlar ise ülke nüfusunun yaklaşık yüzde 70'ini oluştururken, Hıristiyanlar, Kürtler, Dürziler ve diğer gruplar da büyük bir azınlık oluşturuyor.

Şarku’l Avsat’ın Reuters'ten aktardığına göre bildiride, Suriye'nin dini ve kültürel çeşitliliğine vurgu yapıldı. Ayrıca polis ve hükümet hizmetlerinin yeni yöneticilerin idaresinde mümkün olan en kısa sürede yeniden tesis edilmesi çağrısında bulunuldu. Kardaha sakinlerinin elindeki silahların teslim edilmesi önerisinin kabul edildiği belirtildi. Alevi ileri gelenlerinin yeni durumu kabul etmesi, rejim değişikliğinin Kardaha’daki önemli bir işaretiydi. Kardaha sakinleri, bu hafta Reuters’a yaptıkları açıklamalarda, Kardaha’nın 13 yıldır devam eden iç savaşta Esed'i savunurken ölen, Esed rejimine sadık unsurların sayısı nedeniyle uzun yıllardır aralıksız olarak cenaze törenlerine ev sahipliği yaptığını söylediler.

Kardaha’nın 30 kadar ileri geleni tarafından imzalanan bildiride “Suriye Arap Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğünü ve dini, entelektüel ve kültürel çoğulculuğunu teyit ediyoruz” ifadeleri yer aldı. Reuters’ın bir kopyasına ulaştığı bildiride, muhalif güçlerin heyetindeki isimlerin imzaları yer almıyordu. Muhalif güçlerin sözcüsü, Reuters’ın bildiriyle ilgili daha fazla detay verilmesi talebine henüz yanıt vermedi.

İstikrarın tam olarak henüz sağlanamadığı bir ortamda misilleme korkusuyla ismini vermek istemeyen bir Kardahalı, muhalefet güçleri liderlerinin azınlıklara saygı göstereceklerine dair açıklamalarına dayanarak diyaloğun bölge sakinlerinin korkularını gidermeye yardımcı olduğunu söyledi. Kardahalı, ‘bunun bir başka iyi adım’ olduğunu vurguladı. Bildiride, “Yeni yaklaşımı ve özgür Suriye'yi desteklediğimizi ve HTŞ ve SMO ile tam iş birliğimizi teyit ediyoruz. Uyum ve sevgiye dayalı yeni bir Suriye'nin inşasına hep birlikte katkıda bulunalım!” denildi.

Görüşmenin dostane havası, El Kaide'nin eski bir uzantısı olan HTŞ liderliğindeki muhalefet güçlerinin geçtiğimiz hafta Şam'a doğru ilerlerken Halep gibi illerde yaydığı ılımlılık mesajıyla uyumlu olarak görüldü. HTŞ, Suriye'nin İdlib kenti ve çevresindeki bölgeleri yıllardır kontrol ediyor ve kendisini daha radikal hareketlerden uzak tutmaya çalışıyor.

Suriye'nin büyük dini azınlıklarının birçok üyesi, ABD ve diğer dünya güçlerinin terörist grup olarak sınıflandırdığı HTŞ'nin yönetimi altında ikinci sınıf vatandaş olacaklarından ya da zulme uğrayacaklarından korkuyor. HTŞ lideri ve muhaliflerin başlattığı saldırıların komutanı Ahmed eş-Şara (eski adıyla Ebu Muhammed el-Cevlani) 2021 yılında BBC'ye verdiği bir röportajda, HTŞ’nin terör örgütü olarak tanımlamasının haksız bir tanımlama olduğunu ve HTŞ’nin Suriye dışında bir tehdit oluşturmadığını söyledi. İngiltere’den bir bakan dün, ülkesinin HTŞ'yi terör örgütleri listesinden çıkarıp çıkarmama konusunu değerlendirdiğini açıkladı.

Kardahalılar, muhalefet güçlerinden heyetin ziyareti öncesinde Beşşar Esed’in babası Hafız Esed'in bir heykelinin kaldırıldığını söylediler.

Suriye'nin en yoksul bölgelerinden biri olan bölgeden bazı kişilerin daha sonra Kardaha'da Hafız Esed'in anıt mezarının yağmaladıklarını, masa ve sandalyelerden klima ünitelerine kadar tüm eşyaların alındığını belirttiler.