Putin Makyavelin Prens (Hükümdar) eserini bir kez daha derinden okusun
Condottieri' eleştirisi Floransalı yazarın ordu ile ilgili fikirlerinin
temelinde durmaktadır. Onun gözünde, paralı asker olarak da anlaşılabilecek 'condottiere' komutanları, savaştan para kazanan tüccarlardır. Politik amaç onlar için önemsizdir zira uzun süren savaştan daha çok para kazanırlardı. Bunun yanında yağmacılık da temel etkinlikleri arasındaydı. Askerliğin politik amaçlarında çok ticari yönüne odaklanan condottieri için politik tehdit, düşman, karar alma için nosyonlar çok önem taşımazdı. Devletlerin oluşma çağındaki düşmanın politik mekanizma için belirleyici bir tehdide dönüşmesi bu bir tarz savaşçı topluluğu ile yola devam edilemeyeceğini, en temelde ise savaş yönteminin değiştirilmesi gerektiğini göstermiştir.
Savaş Sanatı 1. kitap bu bağlamda her tür paralı askerliğe karşı çıkmakta, bunun yerine yurttaşlardan oluşma orduyu önermektedir. Temel gerekçe olarak ise askerliğin cumhuriyet olsun prenslik olsun herhangi bir şekilde politik birliğin dışında bağımsız olarak uygulamaz olduğu fikri yatmaktadır. Profesyonel, paralı askerliğin bozulmasının önüne geçmenin imkânsız olduğu tarihsel örneklerle kanıtlanmaktadır. Buna göre iyi bir devlet kendi ordusuna sahip devlettir. Ordunun savaştan para kazanıyor olması devletin barışı tesis etmesinin önünde engel olduğu gibi, savaşta da nihai sonuçlara ulaşmasına karşıt bir durumdur.
Machiavelli 2. kitapta 'piyade' ve 'süvari' donanımlarını ve silahları üzerine ideal koşulları irdelemekte ve piyadenin yeni koşullara daha uygun olduğuna dair bir akıl yürütme gerçekleştirmektedir. Zamanı için en etkin kara ordusunu kuran devlet kendi özgürlüğüne sahiptir. Causa'sını taşımaktadır. Bu anlamda virtùye sahip bir hükmeden fortunadan payını daha çok alacaktır. Bunun önkoşulu savaş yapma kabiliyetinden geçmektedir.
Machiavelli virtùden yoksun bir şekilde sadece talihe yaslanmanın felaket olduğunun bilincindedir. Talihi baştan çıkartmanın rasyonel bir yolu yoktur ancak politik gayrete sahip olanların ona daha rast geldiği kabul edilebilir.
Savaşta cesaret, yiğitlik şans, hile, pusu, savunma, akıl, güç, disiplin ve ölçülülük Sun Tzu'nun Savaş Sanatında gösterdiği temel hallerdir. Muharipler bu haller içerisinde savaşı yaparlar. Barışın tesisi de bu hallerdeki tavırlardan türemektedir. Machiavelli şunu yazmaktadır: 'İyi generaller, zorunluluklar mecbur etmedikçe ya da fırsatlar onları savaşa davet etmedikçe, asla çarpışmaya girmezler'. İyi sevk ve idare ölçülülük içerisinde hangi koşulda neyin nasıl sevk edilebileceği bilme/sezme/davranma sanatıdır.
Barış yapmak isteyenler, barışçıl ideolojilerin yanılsamasına kapılmadan, barışın koşullarını oluşturmaya hazırlanmalıdır; aynı şekilde savaşın amacı da bununla koşutluk içerisindedir.
Floransa Tarihi 6. kitapta Machiavelli savaş ve amacı arasındaki ilgiyi sonuçları itibariyle çizmeye gayret etmektedir. Zira savaşın amacı düşmanı alt etme ya da onun kendi gücümüz karşısında zayıflatmaktır. Machiavelli bunu vurgulayarak savaş yapmanın amacının altını çizmektedir.
Prof. Dr Hakan Altıntaş
Yorum Ekle
