Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, AKP’nin iktidarda olduğu 2003 yılının Aralık ayından bu yana ilk kez politika faizinde 750 baz puan artışa gitti ve 1 haftalık repo faizini yüzde 17,5’ten yüzde 25’e yükseltti. Uzmanlar bu hamlenin yapısal reformlarla desteklenmesi gerektiği görüşünde

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), AKP’nin iktidarda olduğu 2003 yılının Aralık ayından bu yana ilk kez politika faizinde 750 baz puan artışa gitti ve 1 haftalık repo faizini yüzde 17,5’ten yüzde 25’e yükseltti. Hafize Gaye Erkan'ın guvernörlüğe atanmasından sonra ilk iki toplantısında -ilkinde 6,5, ikincisinde 2,5 puan olmak üzere- 900 baz artış gerçekleştiren TCMB, tüm başkan yardımcılarının değiştirilmesinin ardından ilk Para Politikası Kurulu (PPK) toplantısında piyasanın beklentilerinin çok üzerinde artışa gitti. Şimşek’ten “kararlılık” mesajı Yeni kabinede görev aldıktan sonra ilk açıklamasında “rasyonel zemine dönmek dışında bir seçenek kalmamıştır” diyen Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek 7,5 puanlık faiz artışı sonrası “Kararlıyız, fiyat istikrarı önceliğimiz” yorumunda bulundu.

Erdoğan faizi yüzde 24’ten indirmeyen Çetinkaya’yı ve faizi yüzde 19’a çıkartan Ağbal’ı görevden almıştı 2019 yılının Temmuz ayında yüzde 24 olan politika faizinde indirime gitmeyen Murat Çetinkaya ile 2021 yılın Mart ayında politika faizini yüzde 17’den yüzde 19’a çıkartan Naci Ağbal Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından görevlerinden alınmıştı. 2021 yılında “faiz nastır” sözleriyle yüksek faize savaş açan, seçim sırasında yaptığı konuşmalarda “faiz sebep enflasyon sonuç” görüşünü yineleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Adalet ve Kalkınma Partisi’nin kuruluşu nedeniyle yapılan toplantıda PPK’nın 19 yılın zirvesine çıkarttığı faiz oranlarıyla ilgili değerlendirmelerde bulunmadı. Erdoğan: “Enflasyonun insanımızın hayatındaki olumsuzlukları giderecek adımları atıyoruz” Faiz artışıyla ilgili sessizliğini koruyan Erdoğan, partisinin Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda yaptığı konuşmada özellikle yüksek enflasyon ile ilgili mesajlar vermeyi tercih etti.

Cumhurbaşkanı, 'Enflasyonun insanımızın hayatındaki olumsuzlukları giderecek adımları atıyoruz. Otomobil piyasasındaki fiyatlar stabilize oluyor. Emlakta da fiyatlar dengelenecek. Fahiş fiyat balonu söndükçe milletimiz daha da rahatlayacak. Emeklilerimizden gelen serzenişin farkındayız. Gereken adımları yıl sonuna kadar atacağız' diye konuştu. Euro ve Dolar TL karşısında yüzde 5’ten fazla değer kaybetti Merkez Bankası, 250 baz puan artış bekleyen piyasayı sürprize uğratırken Türk lirasının da değer kazanmasını sağladı. Amerikan doları, Türk lirası karşısında yüzde 5,25 değer kaybederek 25,76’ye gerilerken, Euro da yüzde 5,81 düşerek piyasa kapanışında 27,87’den işlem görüyordu. Uzmanlar, mevduat sahiplerinin Kur Korumalı Mevduat Faizi’nden (KKM) uzaklaşmaları için kamunun TL’deki değer kazancını desteklediğini belirtiyor. Mahfi Eğilmez: “Doğru politikalara dönüş umudu kurda gerilemeye yol açtı” Eski Hazine müsteşarlarından Mahfi Eğilmez faiz artışının doğru politikalar hakkında bir umut ışığı yaktığını söylese de bu hamlenin yapısal reformlarla desteklenmesinin de kaçınılmaz olduğunun altını çizdi.

Şimşek: 'Amaç enflasyonu geçiş döneminden sonra kalıcı olarak düşürmek'

Sosyal medya hesabından paylaşımda bulunan Eğilmez, “Merkez Bankası politika faizinin yüzde 25'e yükseltilmesi, faiz hala enflasyonun çok altında olsa da insanlarda doğru politikalara dönüş umudu yarattığı için kurda gerilemeye yol açtı. Yeterli olmasa da olumlu bir adım. Yapısal reformlarla desteklenmesi gerekir. Merkez Bankası faizi yüzde 19'dan 8,5 'e düşürdüğünde pek çok kişi bu düşüşü desteklemiş, faiz sebep enflasyon sonuç söylemine katılmıştı. Merkez Bankası faizi yüzde 8,5'den 25'e çıkarırken bir de ne görelim, aynı kişiler herkesin önüne geçip faiz arttırılmalı demeye başlamış. Merkez Bankası faizi 7,5 puan arttırıyor, herkes şaşırıyor. Türkiye, rasyonel davranışın sürpriz kabul edildiği bir ülke konumunda” ifadelerini kullandı. Öztrak: “Tulumbada su bitti Erdoğan nassı unuttu” Muhalefet partileri de seçim sürecinde yüksek enflasyona karşı çıkan mesajlar veren ve kendi ekonomik görüşüyle çelişen Merkez Bankası başkanlarını görevden alan Cumhurbaşkanı Erdoğan’a tepki gösterdi.

CHP Parti Sözcüsü Faik Öztak, “Tulumbada su bitti. Elin evladı KKM’yi sonlandır yoksa benden al zenginine ver diye sana para vermem dedi. Erdoğan nassı unuttu. Bu faiz artışı kredilere de yansıyacak, ekonomi yavaşlayacak işsizlik daha da artacak. Hani ekonomi iyiydi? ‘Bu kardeşiniz iktidarda olduğu sürece faiz yükselemez. Faiz devamlı düşecektir’ demişti Recep Tayyip Erdoğan. Seçimden önce yüzde 8,5'te tutulan faiz, üç ayda üçe katlandı. Bugün itibariyle yüzde 25'e çıktı. Millete seçimden önce kim yalan söyledi? Kim sözünün eri değil?” dedi. İnce: “Ucuz kredilerle kendi yandaşlarını zengin eden bu irrasyonel politikaların hesabını şimdi kim verecek?” Muharrem İnce de Erdoğan’ın geri adım attığı görüşünde. Memleket Partisi lideri, “Faizler 4 yıl önceki seviyesine geri geldi. ‘Ben görevde kaldığım sürece faiz arttırılmaz’ diyen Erdoğan geri adım attı Doları bu seviyeye getiren, akaryakıttan kiralara kadar hayat pahalılığına sebep olan ama ucuz kredilerle kendi yandaşlarını zengin eden bu irrasyonel politikaların hesabını şimdi kim verecek? Ya da şöyle soralım: Aynı yere gelecektiysek ağam bunu neden yedin?” ifadelerini kullandı.

Merkez Bankası’nın sürpriz kararı sonrası uluslararası finans kuruluşları da yıl sonuna ilişkin tahminlerini güncelliyor.

JP Morgan, faiz artışı sonrası yıl sonu politika faizi tahminini yüzde 30’dan yüzde 35’e çıkartırken yüzde 55 olan enflasyon beklentisini de yüzde 62 olarak revize etti.