Dün öğle saatlerinde Rusya'nın Kazan kentinde BRICS Liderler Zirvesi ana toplantısında konuşan İran Cumhurbaşkanı Mesut Pezeşkiyan BRICS ve İran İslam Cumhuriyeti'nin iş birliği konusundaki ortak kapasitelerini açıklayarak, bu uluslararası örgütün kuruluş hedeflerine ulaşabilmek için 5 önemli öneri sunarak şunları kaydetti: Küçük ve çevik bir sekreterya olmadan grup içindeki çeşitli programları takip etmek zor olacaktır. Bu sekretaryanın nasıl oluşturulacağı konusundaki incelemenin dışişleri bakanlıklarının gündemine alınmasını öneriyorum.

İran Cumhurbaşkanı Pezeşkiyan’ın BRICS zirvesindeki konuşmasının tam metni şöyle:

Rahman ve Rahim olan Allah'ın adıyla

Rusya  Devlet Başkanı Sayın Vladimir Putin,

Sayın Cumhurbaşkanları ve Başbakanları

BRICS'in siyasi-güvenlik, ekonomik-finansal ve kültürel-popüler sütunların üçünde de çok büyük ve önemli hedefleri olduğundan, gösterdiği performansla gelecekte siyasi denklemler ve buna bağlı gelişmeler sürecinde özel bir rol oynayacağını göstermiştir.

Çok taraflılık paradigması çerçevesinde BRICS, dünyanın güneyinin kalbinde, birçok ülkenin ilgisini çeken gelişmiş işbirliğinin öncü bir örneği ve başarılı bir modelidir.

Küresel gelişmelerin hızlanması ve Batı Asya bölgesinde barışın ve insan güvenliğinin tehdit edilmesiyle bağlantılı olarak, ne mutlu ki geçtiğimiz yıl uluslararası bölgesel krizlerin çözümüne yönelik önemli adımlar atıldı. BRICS liderlerinin Gazze meselesine odaklanan olağanüstü zirvesinin düzenlenmesi ve diğer dışişleri bakan yardımcıları düzeyinde toplantıların yapılması bu dönemdeki işbirliği örnekleridir ve güzel kazanımları da beraberinde getirmiştir.

İran İslam Cumhuriyeti, Filistin ve Lübnan'daki gelişmelere ilişkin olarak derhal ve kalıcı ateşkes, işgalci rejimin birliklerinin işgal altındaki bölgelerden tamamen çekilmesini, Gazze halkına ve yerinden edilmiş Lübnan halkına acil yardım talep etmektedir.

Sevgili meslektaşlarım

Dünyanın güneyi eşitsizlik, adaletsizlik ve ekonomik sorunlarla mücadele ediyor. Şimdiki nesil ve gelecek nesiller, BRICS'in başarı oranını rakamlarla ve ekonomik göstergelerin büyümesindeki gelişme ve ilerleme düzeyiyle ölçecek. Son aylarda ekonomi ve maliye, ticaret, enerji bakanları, merkez bankası başkanlarının katılımıyla çeşitli toplantı ve programların yapıldığını dikkate alarak şu önerilerde bulunmak istiyorum:

Öncelikle önümüzdeki yıl planlarımızda ana mevzu olan siyasi-güvenlik ve kültürel-Halkçı sütunları ihmal etmeden ekonomik-finansal konulara öncelik vermeliyiz ve ilgili ülkelerimizin tüm kamu ve özel kuruluşlarından, sürekli ekonomik ve ticari işbirlikleri kurma ve BRICS bünyesindeki kapasiteleri kullanma konusunda hareketlerini hızlandırmalarını rica edelim.

İkincisi, tek taraflı ülkelerin bağımsız ve özgürlükçü ülkelere karşı uyguladığı en önemli zorluklardan biri ekonomik yaptırımlardır. Yıllar önce yaptırım uygulanan ülke sayısı bir elin parmak sayısını bile bulmazken, artık hukuka aykırı ve insan haklarına aykırı bir süreçte onlarca ülkede milyonlarca insan çeşitli boyutlarda yaptırımların hedefi haline geldi. Yasa dışı yaptırımlarla mücadele, grup hareketini ve ortak mekanizmaların uygulanmasını gerektiriyor. Ne mutlu ki BRICS yaptırımlara karşı olduğunu defalarca dile getirmiş ve bunların bir kısmı Kazan Deklarasyonu ve diğer belgelere açıkça yansımış ancak hiçbir ülkenin gelecekte başkalarına yaptırım uygulama cüretinde sahip olmaması için pratik ve hesaplı adımlar atılması gerekiyor.

Üçüncüsü - Şu anda dünyadaki çoğu ülke, Amerika'nın kendi iç ve mali sorunlarını çözmek için doları bir silah veya diğer ülkeleri kontrol etmek için bir araç olarak kullanmasından memnun değil. Dünya BRICS'i doların gücünü azaltmak ve ulusal para birimleriyle ticareti artırmak amacıyla tanıyor. Bu önlemler, dijital para birimlerinin piyasaya sürülmesi ve kullanılması ve sosyal platformlar gibi yeni finansal  mekanizmaların ve teknolojilerin kullanımına yönelik temellerin yanı sıra BRICS'in ana hedefleriyle uyumludur.

BRICS üyesi ülkelerin enerji, gıda ve diğer malların en büyük üreticisi ve aynı zamanda en büyük alıcısı olması ve en önemli ulaşım ve transit hatlarına erişimlerinin olması ulusal para birimleriyle alışverişi kolaylaştıran çok büyük bir avantaj.

Dördüncüsü - Kuzey ülkeleri, güney ülkelerinin yeni teknolojilere erişiminde her zaman engeller yaratmıştır, bu nedenle çabaları paylaşarak, bilgi alışverişinde bulunarak, ortak yatırımlarla ve diğer önlemlerle kendimizi yeni teknolojilerle donatma görevimiz var.

Beşincisi ise BRICS'ten elde edilen kurumlardan biri olarak kabul edilen Yeni Kalkınma Bankası'nın (NDB) güçlendirilmesi, yeni üyeler kabul edilerek sermaye artırımı yapılarak bu ülkelerin altyapılarının geliştirilmesine yönelik adımlar atılması gerekiyor. İran İslam Cumhuriyeti bu bankayla yakın işbirliğine hazırdır.

Önerilen önerilerle ilgili olarak, İran İslam Cumhuriyeti'nin çeşitli alanlarda önemli yeteneklere sahip olduğunu ve BRICS grubu içinde ortak ve faydalı işbirlikleri kurabileceğini, bu bağlamda deneyim alışverişinde bulunmak ve başarılarımızı tanıtmakla ilgilendiğimizi belirtmek gerekir.

Ayrıca İran İslam Cumhuriyeti, stratejik konumuyla Kuzey-Güney ve Doğu-Batı koridorları da dahil olmak üzere birçok uluslararası ulaşım koridorunun geçiş platformudur ve yapıcı işbirliğini geliştirerek, BRICS çerçevesinde enerji veya ticari malların transferine yönelik yeni bir transit ilişkileri ağı oluşturabiliriz.