Azerbaycan'la yıl sonuna kadar barış yapmaya hazır olduklarını güvenle söyleyen ancak barış bildirilerinin arkasında ülkeye ağır silahlar getiren Nikol Paşinyan ve ekibi, havai imajını bir kez daha tüm dünyaya gösterdi.   

Öyle bir yaklaşım da var ki, savaş sonrası dönemde, yani son 4 yılda Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Ermeni halkını barışa köklendiremedi. Paşinyan'ın bazı durumlarda, sınırları henüz belirlenmemiş "kadastro belgesi olmadan" Ermenistan topraklarının haritasını elinde tutarak gerçek Ermenistan'ı tanıtmaya çalıştığı doğrudur. Ermenistan halkını hayallerden kurtulmaya ve kurtuluş yolu olarak kendisinin sunduğu yolu seçmeye çağırdı. Ama görünen şu ki, Ermenistan'da "Ermenilik" hastalığı devam ediyor, ne kadar mutsuz ve aşağılık olsalar da normal komşular gibi yaşamayı seçemiyorlar.

Paşinyan bile bunu itiraf etti. 3 Aralık'ta Parlamento'da konuşan, Ermeni vatandaşlarının 90'lardan beri bölge ülkeleriyle yapılan mevcut çatışmalar nedeniyle ülkeyi terk ettiğini söyledi. "90'lı yılların başından bu yana hukuki, sosyal adaletsizlik, iş ortamı, altyapı eksikliği gibi çeşitli nedenleri öne sürerek sürekli göç konusunu konuşuyoruz. Bunlar geçerli nedenler ama nedenlerin en fazla %20’si. "Son olarak göçün temel nedeninin çevreyle çatışan ilişkilerimiz ve bölgesel politikamız olduğunu kabul edelim."

Paşinyan bunu Ermenistan'ın Azerbaycan ve Türkiye ile ilişkilerine atıfta bulunarak söyledi. Paşinyan daha sonra hükümetinin izlediği politikanın bir sonucu olarak devletin karşılaştığı zorlukların kısmen çözüldüğünü ancak yenilerinin ortaya çıktığını söyledi. Acaba Paşinyan bununla ne demek istedi? Ermeni halkına dertlerinin nereden geldiğini açıkça anlatıyor, dertlerin sebebi olarak rövanşistleri, Sarkisyan'ı, Koçaryan'ın politikalarını gösteriyor, yoksa bu da kendini güvence altına almanın başka bir kurnaz manevrası mı? Bu konuda danıştığımız uzmanlarımız ilginç görüşler dile getirdi.

Sahib Aliyev

Milletvekili Sahib Aliyev, Yeni Müsavat'a verdiği demeçte, Paşinyan'ın açıklamalarının halkını bölgede barışa hazırlamak değil, kendisini ve hükümeti korumak amaçlı olduğunu, dolayısıyla sözlerini ciddiye almadığını söyledi: "Bir keresinde ' diye bağırmıştı ` `Karabağ Ermenistan'dır' dedi ve ardından Karabağ'ın Azerbaycan'ın toprağı olduğunu ilan etti, şimdi neyi meşrulaştırmaya çalışıyorsa, bugün söylediklerinin tam tersini söyleyebilir. Mesela Azerbaycan'ın Ermenistan'ın yeni bir savaşa hazırlandığı yönündeki uyarısı bana bunu söylettirdi diyebiliriz. Çünkü bu tür uyarılar daha sonra bazı askeri birliklerimize saldırıyla sonuçlanıyor. Bunu önlemek için Batı'daki patronlarımızın talimat ve rızalarına dayanarak bu tür açıklamalarda bulunmuş, uluslararası durumun lehimize değişmesini ve askeri potansiyelimizin intikam için gerekli seviyeye gelmesini bekliyordum. Ancak istediğini elde edemeyecek, Azerbaycan Ermenistan'a intikam fırsatı veremez ve vermeyecektir." 

S. Aliyev'e göre ayrıca Ermenistan Başbakanı'nın ülkesindeki nüfus azalmasına ilişkin söyledikleri de doğrudur: "Bunu önlemenin yolu uluslararası kamuoyuna yönelik bu tür popülist açıklamalar değil, somut eylemlerdir. örneğin Azerbaycan'ın Minsk Grubu'ndan çekilmesi girişimine katılmak. Eğer Paşinyan bunu yapmazsa, anayasa değişikliğini geri plana itmeye çalışırsa o zaman rakipleri gibi o da topraklarımızı yeniden ele geçirmek için fırsat kolluyor. Kısacası Garegin'in Azerbaycan'ın yarattığı yeni jeopolitik gerçeklikle uzlaşmasına ve barışçıllığına ne kadar inanıyorsam Paşinyan'ın söylediklerine de o kadar inanıyorum."

 Tural İsmayılov 

Konuyla ilgili konuşan Sosyal Araştırmalar Merkezi sektör başkanı siyaset bilimci Tural İsmayilov, Ermenistan'ın şu anda işsizlik ve yoksulluk açısından dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olduğunu söyledi: "Onların tüm yalvarmalarına rağmen, önceki formda yardım alamazlar. Karabağ'ın işgalden kurtarılmasıyla birlikte Ermeni bütçesine giren yasadışı gelirlerin birçoğu da ortadan kalktı. Böyle bir durumda Azerbaycan'la barıştan başka bir alternatifin bulunmadığı Paşinyan hükümeti tarafından çok iyi biliniyor. "Azerbaycan'la barış aynı zamanda Ermenistan'ın Türkiye'ye yakınlaşması anlamına da geliyor." 

Hangi iyi beklentiler bir ülkeye iki sınır ülkesiyle ebedi düşmanlık vaat edebilir? T. İsmayilov, Ermenistan'da kamuoyunu Türk düşmanlığından uzaklaştırmak için ideolojik çalışmalar yapılmadığına inanıyor: "Muhalefet, radikal milliyetçiliği Ermeni toplumunda kendi varlığına eşdeğer bir eğilim olarak görüyor. Paşinyan hükümeti halktan korktuğu için devrimci bir adım atamıyor. Azerbaycan'la barış, Ermenistan'ın Türk dünyası ile ilişkilerinde büyük bir yenilik vaat ediyor. Tarih boyunca Ermenistan'ı Azerbaycan ve Türkiye'ye maşa olarak kullanan güçler, barışı sabote etmek istiyor. Bu güçler Ermenistan'ı barıştan uzaklaştırmak için her yola başvuracaktır. Paşinyan iktidara geldikten sonra Azerbaycan'la barış için gerçek bir adım atamadı. Bu önemli bir faktör, bunu unutmayalım." 

Uzman, dış güç faktörlerinin bölgeyi sabote etmek için Ermenistan'ı kukla olarak kullandığına inanıyor: "Ermenistan genel olarak barış görüşmeleri sırasında Azerbaycan'a karşı çeşitli provokasyonlarda bulundu. Ermenistan bundan önce Brüksel ve Washington'daki toplantılarda bu tür provokasyonlara başvurmuştu. Batı'ya Ermenistan'ın barışa hazır olduğu izlenimini veriyor ve sorunu çözmemekle doğrudan Moskova'yı suçluyor. Bütün bunlar Paşinyan'ın bir sonraki manevra girişimlerinden biri. Azerbaycan ile Ermenistan arasında gerçek barıştan başka şans yok."

Muhammed Asadullazadeh

Siyasi yorumcu Muhammed Asadullazade, Azerbaycan'la yapılan barış anlaşmasına ilişkin müzakerelerde Ermeni yetkililerin bekleme pozisyonu aldığı görüşünde: "Ayrıca sınırda tüneller ve mühendislik istihkâmları inşa ediyorlar. Gürcistan'daki protestolar ve Batı'nın oradaki hükümeti devirme planı, Nikol Paşinyan'ın Azerbaycan'la yapılan barış görüşmelerinde böyle bir pozisyon almasına neden olabilir. Avrupa Birliği, özellikle Fransa, Gürcistan'daki protestoları Başkan Zurabishvili aracılığıyla aktif olarak yönetiyor. "Eğer bir devrim olursa ve Batı yanlısı siyasi güçler iktidara gelirse, Ermeni hükümeti barışı reddedebilir." 

Uzmana göre Ermenistan'ın silahlanması şu bağlamda değerlendirilebilir: "Çünkü Fransa Gürcistan üzerinden Ermenistan'a dolu dolu silah gönderecek ve Paris'in Nikol Paşinyan'ı baskı altına almak için savaşa itmesi ihtimal dahilinde. Azerbaycan. Elbette Nikol Paşinyan siyasi irade gösterirse, Ermenistan'ı gerilimden uzak tutarsa ​​ve Azerbaycan'la barış anlaşmasına giderse Fransa'nın bölge siyasetine darbe vurması mümkün. Ermenistan burada kazanan taraf olabilir. Azerbaycan'la barış anlaşmasının imzalanması bu ülkenin Türkiye ile normalleşme sürecine yol açacaktır. Sonuç olarak Ermenistan'ın bölgesel entegrasyona dahil olmasıyla normal bir ülke haline gelmesi mümkündür. Mevcut Ermenistan'ı normal bir ülke olarak kabul etmediğini ve gerçek bir yeni Ermenistan yaratmayı planladığını sürekli vurgulayan Paşinyan'dır. Ermenistan'ın askeri provokasyonlara başvurması Ermenistan'ın yeni toprak kaybetmesine neden olabilir." Ayrıca M. Asadullazade genel olarak Güney Kafkasya'daki siyasi-askeri durumun gergin olduğuna ve nüfuz mücadelesinin belirleyici bir aşamaya geldiğine inanıyor: "Gürcistan hükümetinin mantıksız kararları protestoların başlamasına katalizör görevi gördü. Küçük ve işgal altında olan ve hiçbir müttefiki olmayan Gürcistan hükümeti, Tiflis'e karşı çıkarak kendisini bölgesel bir güç olarak kurarak kendi devrilmesine yol açabilecek bir süreci başlattı. Şunu da belirteyim ki Azerbaycan Güney Kafkasya'daki tek güçtür. Batıda resmi olarak Bakü olarak kabul edilir. Gürcistan hükümeti, Azerbaycan makamlarının yürüttüğü politika gibi bir politika yürütemez."

Böylece "barışı koruma" açıklamalarıyla "silahlanan" Ermenistan hükümeti, yükümlülüklerini tam olarak yerine getiremeden 2024 yılını sonlandırıyor. Ancak kendini statükoyu korumaya adamış, silahlanmayı teşvik ederek yeni bir tırmanışa hazırlanan politikanın başı, bir gün Demir Yumruk tarafından ezilebilir, unutmayalım!

Elşad PAŞASOY