Mardin'de zeytin hasadı başladı: Kuraklık, rekolteyi vurdu

Coğrafi işaretle tescillenmiş bir ürün olan Derik zeytini, Mardin’in verimli topraklarında yetişiyor. Bu yıl hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle hasat dönemi erken başladı. İlçenin en önemli tarımsal gelir kaynaklarından biri olan zeytin, farklı ve zengin çeşitleriyle sofralarda yerini alıyor.

Yüksek kaliteli yağı ve kendine özgü aromasıyla dikkat çeken zeytin, büyük emekle toplanıyor. Üreticiler, gün doğmadan tarlaya giderek hasada başlıyor.

Zeytinde verimin geçen yıllara göre düşük olduğunu belirten yetiştiriciler, geçen sene 2-3 dönüm başına bir tonu aşkın verim elde edilirken bu yıl aynı bahçeden en fazla 300-400 kilo rekolte elde edileceğini söyledi.

Zeytinin toplama serüvenini anlatan çiftçi Hamdin Çelik, işin çok zahmetli olduğunu, sabahın erken saatlerinde tarlada iş başı yaptıklarını, verimin olduğu bahçede hasadın bir aydan fazla sürdüğünü ifade etti.

Bu yıl kendi bahçesinde verimin iyi olduğunu belirten Çelik, "Şu an 50 yaşındayım ve kendimi bildim bileli zeytin toplama işiyle uğraşıyorum. Bu yıl da zeytin hasadı 9'uncu ayda başladı. Genel olarak Derik’te verim düşük, ama benim bahçemde durum iyi ve kalite çok yüksek. Sabahın erken saatlerinde zeytinleri topluyor, ardından elle kırma işlemini yapıyoruz. Kırdığımız zeytinleri bidonlara koyarak muhafaza ediyor ve tadının daha iyi olmasını sağlıyoruz. Bu aşamalar 1-2 ay sürdükten sonra satışa sunuyoruz." dedi.

"Evimizde zeytinyağından başka yağ kullanmıyoruz"

Zeytinin toplanma serüvenine değinen Çelik, "Zeytin toplamak gerçekten zahmetli bir iş. Benim 8 dönümlük arazimde hasat, verim yüksekse yaklaşık bir ay sürüyor; verim düşükse 15 gün içinde bitiyor. Bidonlardaki zeytinlerin bakımında suyun üç günde bir değiştirilmesi ve yeterli tuzlanması gerekiyor. Güneş ışınlarından korunmaları da önemli, ayrıca tuz oranı fazla olmamalı. Su değişimi ise her gün yapılmamalı. Zeytinleri kırmadan da kilo ile satıyoruz, kırılan zeytinler daha pahalı. Kırılmayanlardan ise yağ elde ediyoruz; fabrikada soğuk sıkım yöntemiyle doğal ve sağlıklı zeytinyağı üretiyoruz. Kendimize yetecek kadarını ayırıyor, geri kalanını satıyoruz. Evimizde zeytinyağından başka yağ kullanmıyoruz. Geçen yıl verim düşük olsa da bu yıl şükür iyi durumda. Yağışlar yeterli olmasa da bazı ağaçlarda hastalık görülebiliyor. Allah’ın izniyle bu işe devam edeceğiz." şeklinde aktardı.

"Genel olarak bu yıl rekolte düşük"

Bu yıl yetersiz yağış ve sıcak havadan dolayı zeytin hasadının erken başladığına dikkat çeken Ali İnce, "Çocukluğumuzda zeytin ağaçlarının içinde büyüdük. Bu sene havalar biraz daha sıcak geçtiği için zeytin hasadı da daha erken başladı. Ne yazık ki bu sene istediğimiz verimi alamadık. Bilindiği üzere kuraklıktan dolayı verim azaldı. Ancak bu durum yerden yere değişiyor; bazı ağaçlarda verim fazla, bazı ağaçlarda ise neredeyse hiç yok. Genel olarak ise bu yıl rekolte düşük. Geçen sene 2-3 dönüm başına bir ila bir buçuk ton civarı verim elde edenler, bu yıl aynı bahçeden en fazla 400-500 kilo alabiliyor." dedi.

Derik'in zeytin çeşitliliği açısından en zengin bölge olduğunu vurgulayan İnce, "Şu an yöremize has 9 çeşit zeytin mevcut. En bilinen çeşidi Halhal zeytinidir. Bunun dışında Gemlik, Nizip gibi başka çeşitler de yöremize karışmış durumda. Halhal zeytininde ise bölüm bölüm farklı türler bulunuyor; toplamda Derik’te 13-14 çeşit zeytin olduğunu söyleyebiliriz. Kuraklık bu yıl zeytini çok etkiledi. Eskiden kış mevsiminde hava çok soğuk olur, kar bile yerde kalırdı. Ama günümüzde kuraklık nedeniyle iklim şartları oldukça değişti." ifadelerine yer verdi.

Abdurrahman İnce ise Derik zeytininin Avrupa'dan dahi tercih edildiğini belirterek, "Zeytin işiyle uğraşıyorum ve zeytin ağaçlarının arasında büyüdüm. Çocukluğumuzdan beri bu işi yapıyoruz. Derik zeytininin çeşitleri çoktur ve çoğu insan, zeytin çeşitlerini duyduğunda Derik’e ait olduğunu anlıyor. Bazıları 9, bazıları ise 13 çeşit olduğunu söylüyor. Derik zeytini gerçekten çok iyidir ve Avrupa ülkeleri dahi tercih ediyor. Ne yazık ki bazı kişiler Derik dışındaki zeytinleri getirip Derik zeytini gibi satıyor; alıcıların buna dikkat etmesi gerekir." ifadelerini kullandı.

"Zeytin fiyatı, geçen yıl ile bu yıl arasında büyük fark göstermedi"

Genel olarak rekoltenin az olduğunu ve fiyatta fazla bir değişiklik yapılmadığını aktaran İnce, şu ifadelere yer verdi:

"Derik zeytininin kalite açısından önde gelen çeşidi Xırxal zeytinidir. Bunun dışında Zoncuk, Melkabasi, Mavi, Belloti, Şinîk gibi çeşitler de var. Zeytin toplama işlemi gerçekten zahmetlidir. En çok zahmeti ise sabahın erken saatlerinde kalkmaktır. Bu yıl hava güzeldi; eskiden bu dönemde yemek kaşığıyla karın üzerinde zeytin toplardık, kar yağdığı zaman zeytinler yerde olurdu. Ayrıca bazı ağaçların dalları yüksek olduğundan toplamak daha da zorlaşıyor; ağaçtan düşüp ayak veya kolunu kıranlar bile oluyor. Günümüzde ise imkânlar artmış durumda. Zeytin pahalı diyenler, bu işin zahmetini görseler aslında fiyatın çok da yüksek olmadığını anlayacaklardır. Bu yıl kuraklık yaşandı ve yağmur yeterince yağmadığı için verim azaldı. Bazı alanlarda iyi bir rekolte elde edilirken, çoğu yerde verim düşüktü. Genel olarak Derik’te zeytin rekoltesi az. Zeytin fiyatı ise geçen yıl ile bu yıl arasında büyük fark göstermedi. Toplama zahmetine bakıldığında fiyatın fazla yüksek olmadığı söylenebilir." (İLKHA)