Lübnan ve Suriye'nin bazı bölgelerinde yüzlerce çağrı cihazının neredeyse aynı anda patlaması sonucu aralarında militan grup Hizbullah üyeleri ve bir kız çocuğunun da bulunduğu en az sekiz kişi öldü, en az 2700 kişi yaralandı. Yaralılar arasında İran'ın Beyrut Büyükelçisi de var. Ayrıntıları Hediye Levent aktarıyor

Lübnan hükümeti ve Hizbullah yetkilileri, Salı günü Lübnan ve Suriye'nin bazı bölgelerinde neredeyse aynı anda patlayan yüzlerce çağrı cihazının, aralarında militan grup Hizbullah üyeleri ve bir kız çocuğunun da bulunduğu en az dokuz kişinin ölümüne yol açtığını söyledi. Patlamanın İran Büyükelçisi’nin yaralanmasına da neden olduğu bildirildi.

Yetkililer, Lübnan sınırında tansiyonun yükseldiği bir dönemde 2700'den fazla kişinin yaralanmasına neden olan sofistike ve uzaktan kumandalı olduğu anlaşılan saldırıyla ilgili olarak İsrail'i işaret etti. İsrail ordusu yorum yapmayı reddetti.

“İsrail siber saldırısı”

Lübnan Dışişleri Bakanlığı, “İsrail siber saldırısı” olarak adlandırdığı olayı kınadı. Bakanlık, yaptığı açıklamada Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne şikayette bulunmaya hazırlandığını belirtti.

Açıklamada, “İsrail'in bu tehlikeli ve kasıtlı tırmanışına, Lübnan'a karşı savaşın kapsamını genişletme tehditleri ve İsrail'in daha fazla kan dökülmesi, yıkım ve tahribat çağrısında bulunan tutumunun uzlaşmazlığı eşlik etmektedir” denildi.

İran'dan kınama mesajı

İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçı, kendisinin ve diğer yetkililerin İsrail saldırısı olduğunu söylediği olayı şiddetle kınadı.

İran devlet haber ajansı IRNA, Abbas Arakçı'nın bu açıklamayı Lübnan Dışişleri Bakanı Abdullah Bou Habib ile telefon görüşmesi sırasında yaptığını bildirdi.

IRNA'nın haberine göre Arakçı telefon görüşmesi sırasında başsağlığı diledi; Lübnan hükümeti ve ulusuyla dayanışma içinde olduğunu ifade etti. Arakçı ayrıca İran'ın yaralıların tedavisini ya da Tahran'a naklini sağlamaya hazır olduğunu kaydetti.

Irak'tan Lübnan'a yardım sözü

Irak hükümeti ve İran destekli Iraklı milisler Lübnan'a yardım gönderme sözü verdi. Irak Başbakanı Muhammed Şii El Sudani'nin Iraklı tıbbi ve acil servis ekiplerinin gönderilmesi talimatını verdiği kaydedildi.

Irak'ın İran destekli silahlı grupları arasında en güçlülerinden biri olan Kataeb Hizbullah milisleri de ayrı bir açıklama yaparak “tüm imkanlarımızı Lübnan'daki kardeşlerimizin hizmetine sunacağız” dedi.

Kataeb Hizbullah açıklamasında, “ister teknik ister lojistik düzeyde savaşçı, ekipman ve destek göndermeye tamamen hazırız” denildi.

Hizbullah: “Güvenlik soruşturması ve bilimsel soruşturma yürütüyoruz”

Hizbullah'tan yapılan açıklamada da grubun kurumlarında çalışan kişilerin kullandığı çağrı cihazlarının “gizemli bir şekilde” patlamaya başladığı, bir genç kız ile iki Hizbullah üyesinin öldüğü ve birkaç kişinin yaralandığı belirtildi.

Açıklamada Hizbullah'ın eş zamanlı patlamalarla ilgili olarak “güvenlik soruşturması ve bilimsel soruşturma” yürüttüğü belirtildi.

Hizbullah, İsrail'in kuzey sınırı boyunca sahadaki gerçekleri değiştirme tehdidinde bulunduğu bir dönemde halkı “psikolojik savaşın” bir parçası olan söylentilere kulak asmamaya çağırdı.

Açıklamada, “Direniş, tüm kademeleriyle, Lübnan'ı ve onun kararlı halkını savunmak için yüksek alarm durumundadır” denildi.

“Sivilleri de hedef alan bu canice saldırıdan tamamen düşman İsrail'i sorumlu tutuyoruz” diyen Hizbullah, İsrail'in ‘hak ettiği cezayı mutlaka alacağını’ söyledi.

Ölenler arasında Hizbullah'ın Lübnan Parlamentosu'ndaki bloğunun bir üyesinin oğlu da bulunuyor. Bir Hizbullah yetkilisi, diğer iki üst düzey yetkilinin oğullarının da yaralandığını söyledi.

Hizbullah'ın önde gelen milletvekillerinden Ali Ammar, oğlu Mehdi'nin öldürülmesinin ardından Associated Press'e konuştu. Ammar, “Bu, İsrail'in Lübnan'a karşı yeni bir saldırısıdır. Direniş uygun bir zamanda uygun bir şekilde misilleme yapacaktır” dedi.

Adının açıklanmaması şartıyla konuşan bir Hizbullah yetkilisi, yaralılar arasında Hizbullah milletvekili Hasan Fadlallah'ın oğlu ile üst düzey güvenlik yetkilisi Vefik Safa'nın oğlunun da bulunduğunu söyledi.

ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller, şu aşamada olayla ilgili bilgi topladıklarını söyledi. “ABD'nin bu olaya karışmadığını söyleyebilirim” diyen Miller, “ABD bu olaydan önceden haberdar değildi ve bu noktada bilgi topluyoruz” şeklinde konuştu.

Miller, şu anda kamuoyuyla paylaşabilecekleri herhangi bir bilginin olmadığını kaydetti.

Miller, olayın arkasında İsrail'in olduğundan ABD’nin şüphe duymasını gerektirecek herhangi bir gösterge olup olmadığı sorusuna, “Bu noktada şu ya da bu şekilde sunabileceğim bir değerlendirmem yok” diyerek yanıt verdi.

“Herhangi bir olayın etkisi hakkında, özellikle de bir olayın ilk aşamalarında asla yorum yapmak ya da spekülasyonda bulunmak istemediğinin” altını çizen Miller, ABD’nin “İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışmaya diplomatik çözüm” şeklindeki genel politikasının değişmediğini sözlerine ekledi.

Lübnan Sağlık Bakanı Firas Abiad, en az dokuz kişinin öldüğünü, 200'ü ağır olmak üzere 2750 kişinin yaralandığını söyledi.

İran devlet haber ajansı IRNA, ülkenin Lübnan Büyükelçisi Mojtaba Amani'nin patlayan bir çağrı cihazı nedeniyle yüzeysel olarak yaralandığını ve bir hastanede tedavi gördüğünü aktardı.

Beyrut'un güney banliyölerinden sosyal medyada ve yerel medyada dolaşan fotoğraf ve videolarda ellerinde ya da pantolon ceplerinin yakınında yaralarla kaldırımda yatan insanların olduğu görüldü.

Hizbullah lideri Hasan Nasrallah daha önce grup üyelerini cep telefonu taşımamaları konusunda uyarmış ve bu telefonların İsrail tarafından hareketlerini takip etmek ve hedefli saldırılar düzenlemek için kullanılabileceğini söylemişti.

Lübnan Sağlık Bakanlığı, tüm hastaneleri acil hastaları kabul etmek üzere alarma geçmeye ve çağrı cihazı olan kişileri bu cihazlardan uzak durmaya çağırdı. Bakanlık ayrıca sağlık çalışanlarından kablosuz cihazları kullanmaktan kaçınmalarını istedi.

Associated Press haber ajansının bölge hastanelerindeki fotoğrafçıları, acil servislerin yaralılarla dolup taştığını, birçoğunun kol ve bacaklarından yaralandığını, bazılarının durumunun ciddi olduğunu söyledi.

Devlet tarafından işletilen Ulusal Haber Ajansı, Hizbullah'ın güçlü olduğu güney Lübnan, doğu Bekaa Vadisi ve Beyrut'un güney banliyölerindeki hastanelerin kan bağışı çağrısında bulunduğunu bildirdi.

Haber ajansı, Beyrut'un güney banliyölerinde ve diğer bölgelerde “mobil çağrı cihazlarının ileri teknoloji kullanılarak patlatıldığını ve onlarca yaralı olduğunu” bildirdi.

Medyaya konuşma yetkisi olmadığı için adının açıklanmasını istemeyen bir Hizbullah yetkilisi, patlamaların “cihazları hedef alan bir güvenlik operasyonunun” sonucu olduğunu söyledi.

Yetkili, ayrıntı vermeden, “Bu güvenlik olayının arkasında düşman (İsrail) var” dedi. Yetkili, Hizbullah üyelerinin taşıdıkları yeni çağrı cihazlarının lityum pillere sahip olduğunu ve bu pillerin patladığını da sözlerine ekledi.

Lityum piller aşırı ısındığında duman çıkarabiliyor, eriyebiliyor, hatta alev alabiliyor. Şarj edilebilir lityum piller, cep telefonları ve dizüstü bilgisayarlardan elektrikli arabalara kadar çeşitli tüketici ürünlerinde kullanılıyor. Lityum pil yangınları 590 santigrad derece sıcaklığa kadar çıkabilir.

Olay, Lübnan ve İsrail arasındaki gerilimin arttığı bir dönemde meydana geldi. Lübnanlı militan grup Hizbullah ve İsrail güçleri, İsrail ve Hizbullah'ın Gazze'deki müttefiki Hamas arasındaki savaşın arka planında 11 aydan uzun bir süredir neredeyse her gün çatışıyor.

Çatışmalar Lübnan'da yüzlerce, İsrail'de ise onlarca kişinin ölümüne ve sınırın her iki tarafında on binlerce kişinin yerinden edilmesine neden oldu. Salı günü İsrail, Hizbullah'ın kuzeydeki saldırılarını durdurarak bölge sakinlerinin evlerine dönmelerini sağlamanın artık resmi bir savaş hedefi olduğunu açıkladı.

Geçmişte Hamas militanlarını bubi tuzaklı cep telefonlarıyla öldüren İsrail’in 2010 yılında İran'ın nükleer programına yönelik Stuxnet bilgisayar virüsü saldırısının arkasında olduğuna inanılıyor.