Kanada, ABD'ye bağımlılığını azaltmak için AB savunma ortaklıklarını araştırıyor

AP'nin haberine göre kimliğini açıklamak istemeyen Kanadalı yetkiliye göre, görüşmelerde Kanada'da savaş uçağı üretme olasılığı da yer alıyor.

Bu hamle, Başbakan Mark Carney'nin Kanada'nın savunma tedarik zincirini çeşitlendirme ve AB ile güvenlik ortaklıklarını güçlendirme yönündeki daha geniş stratejisiyle örtüşüyor.

Girişim, Kanada'nın askeri teçhizat konusunda ABD'ye bağımlılığının artmasıyla birlikte gerginliğin arttığı bir dönemde geldi. ABD Başkanı Donald Trump'ın ticaret politikaları ve ekonomik baskıları Kanada'da endişeleri artırdı, bazı yetkililer savunma tedarikinde daha fazla özerklik talep ediyor.

Buna karşılık, Savunma Bakanı Bill Blair, hafta sonu bir savunma sözcüsünün söylediğine göre, "değişen ortam göz önüne alındığında" alternatif seçenekleri araştırmak için planlanan Amerikan yapımı F-35 savaş uçağı satın alımını yeniden değerlendirmekle görevlendirildi.

Bu alternatiflerden biri, Kanada içinde montaj ve bakım teklifinde bulunan İsveç'in Saab Gripen savaş uçaklarını içeriyor.

Dışişleri Bakanı Melanie Joly ise ülke medyasından CBC'ye yaptığı açıklamada, "Bu çok ciddi bir durum. Savunma tedariki konusunda birlikte çalışmak için görüşmeler yapıyoruz. Bir ay önce Avrupa'ya gittim ve bu ortaklığın bir parçası olabilmemiz için gerekli adımları attım... Bu süreç olumlu sonuçlar vermeye başladı." dedi.

Joly, Kanada'nın askeri tedarik konusunda ABD'ye aşırı bağımlı olduğuna dikkat çekerek, dünya çapında daha çeşitli ortaklıklar kurulması gerektiğini savundu.

Kanada'nın F-35 jetleri için ABD savunma yüklenicisi Lockheed Martin ile olan sözleşmesi devam ederken, Ottawa yalnızca ilk 16 uçak için yasal olarak fon taahhüt etti. Kanada iki yıl önce 88 F-35 satın almayı kabul etti, ancak tüm satın alma işlemi artık belirsiz.

Carney'nin savunma ortaklıklarını genişletme çabaları, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve İngiltere Başbakanı Keir Starmer ile yaptığı son görüşmelerde açıkça görüldü. Seyahati Pazartesi günü başladı ve geçen Cuma günü göreve gelmesinden bu yana ilk uluslararası ziyaretini gerçekleştirdi.

Bu arada AB de kendi savunma stratejisini ilerletiyor. Çarşamba günü Avrupa Komisyonu, üye devletleri Avrupa tedarikçilerinden askeri ekipman satın almaya öncelik vermeye çağıran "Hazırlık 2030" güvenlik stratejisini açıkladı. Politika, ABD savunma üreticilerine olan bağımlılığı azaltmayı ve savunma tedariklerinin en az yüzde 65'ini AB, Norveç veya Ukrayna'daki tedarikçilere tahsis eden üye devletlere finansal teşvikler sunmayı amaçlıyor.

Tarihsel olarak, AB ülkeleri askeri ekipmanlarının yaklaşık üçte ikisini Amerika Birleşik Devletleri'nden tedarik etmiştir. Ancak, "Avrupa'dan Satın Al" yaklaşımına yönelik baskı, özellikle Trump yönetiminin geçen ay Avrupa'nın Ukrayna'ya destek de dahil olmak üzere kendi savunması için daha fazla sorumluluk alması gerektiğine dair sinyaller vermesinin ardından ivme kazandı. (İLKHA)