Fazıl Gasımov, İstanbul Üniversitesi’nde iktisat alanında doktora adayı, YTB bursiyeri, Birleşmiş Milletler GSP 2020 mezunu olup, Azerbaycan’ın ilk Onkoloji Portalı’nın kurucusu ve Kıssadan Hisse isimli kitabın yazarıdır.
Fazıl, 6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş depreminin ardından gönüllü olarak İstanbul’dan Hatay’a uçakla yardım götürerek dağıtmış, deprem sonrası bir hafta içinde iki kez İstanbul’dan Hatay’a gıda yardımı ulaştırmıştır.
Mayıs 2023’te Türk vatandaşlığına başvuruda bulunmuş, başvurusu kapsamında 26 Temmuz 2023’te İstanbul Emniyet Genel Müdürlüğü’nde parmak izi alınmıştır.
Fazıl, 29 Haziran 2023’te Londra’da Azerbaycanlı ekonomist, LSE öğretim üyesi ve devlet görevlisi Prof. Dr. Gubad İbadoğlu ile birlikte Azerbaycan Gençlerinin Eğitim Vakfı isimli bir hayır kuruluşu kurmuştur. Ancak, vakfın kuruluşundan rahatsız olan Azerbaycan yetkililerinin talebi üzerine, Fazıl 6 Ağustos 2023’te yasal olarak ikamet ettiği ve çalışma iznine sahip olduğu Türkiye’den sınır dışı edilmiştir.
5 Ağustos’ta Türk polisi, Fazıl’ı İstanbul Ataşehir’de yaşlı ve hasta annesi ile kardeşiyle birlikte yaşadığı daireden alarak Tuzla Geri Gönderme Merkezi’ne götürmüştür. 7 Ağustos’ta ise itiraz hakkı tanınmadan, uluslararası hukuka ve Türkiye yasalarına aykırı olarak İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan özel jetle kaçırılarak sınır dışı edilmiştir.
Özel jette Fazıl’la birlikte 2 IŞİD teröristi de Bakü’ye götürülmüştür. Fazıl, 1,5 yıldır Bakü’de cezaevinde tutulmaktadır. Kendisine yöneltilen resmi suçlama, Türkiye’de sahte para basma (“TRP.197 parada sahtecilik”) iddiasıdır. Ancak soruşturma dosyasında bu iddiayı destekleyen somut hiçbir delil bulunmamaktadır.
Fazıl, 2023 yılında Azerbaycan Emniyeti’nde belirsiz koşullar altında, işkence görerek gerçeğe aykırı bir ifade vermeye zorlanmıştır. Şu anda mahkemede, bu işkenceyle alınan ifade, ona karşı delil olarak kullanılmaktadır.
Uyuşturucu ile zehirlenmekten endişe eden Fazıl, 14 Haziran 2024’ten itibaren açlık grevindedir. Kendisine uyuşturucu veren kişileri tespit etmiş ve onların tanık olarak mahkemede dinlenmesini talep etmiştir. Ayrıca, VM yetkililerince uyuşturucu testi yapılması için örnek alınmasını istemiştir.
Fazıl’ın mahkemede gerçekleri dile getirmesi bazı kişileri rahatsız etmiş olacak ki, 24 Ocak’ta mahkeme salonunda ona yönelik bir suikast girişimi gerçekleştirilmiştir. Hayati tehlikesi devam etmektedir. Olayla ilgili soruşturma başlatılması için yaptığı başvurular yetkili makamlarca değerlendirmeye alınmamaktadır.
20 Şubat’ta yapılan duruşmada Fazıl, mahkemeye itiraz ederek yargıçların değiştirilmesini talep etmiştir.
Böylesine eğitimli, kültürlü, hayırsever, bilimsel çalışmalar yapan ve Türk vatandaşlığına başvurmuş bir Azerbaycanlı bilim insanının;
ne hukukla ne de etikle bağdaşmaktadır.
Son olarak, Fazıl’ın Türkiye’den sınır dışı edilmesi, İşkenceye Karşı BM Sözleşmesi’nin 3. maddesine ve 4 Nisan 2013 tarihli 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 4. maddesine göre Türk yetkilileri açısından cezai sorumluluk doğurmaktadır.
Çünkü, söz konusu kanunun “Geri Gönderme Yasağı” başlıklı 4. maddesine göre;
"Bu kanun kapsamında hiç kimse işkenceye, insanlık dışı ya da onur kırıcı ceza veya muameleye maruz kalacağı ya da ırkı, dini, mensubiyeti veya siyasi görüşleri nedeniyle hayatının tehlikede olacağı bir yere gönderilemez."
Fazıl, serbest bırakılması ve güvenli bir şekilde Türkiye’ye dönmesi için Türk yetkililerinden acilen yardım talep etmektedir.
Not: Fazıl, aşağıda isimleri yer alan ünlülerden bu mektubu sosyal medya hesaplarında paylaşmalarını rica ediyor:
