1945 yılında, İsmet İnönü, Türkiye’ye sığınan 146 Azerbaycan Türkü aydının Stalin’e geri verilmesi ve teslim edilmeleriyle birlikte kurşunlanarak öldürülmeleri tarihe “Boraltan Köprüsü Vakası” olarak geçmiştir. (Ağostos) 1945 yılında Stalin zulmünden kaçıp “anayurt” olarak gördükleri Türkiye’ye sığınmak isteyen 14 Azerbaycanlı aydın Iğdır’daki sınır kapısına yakın yerdeki Aras Nehri üzerindeki Boraltan Köprüsü’nü geçerek Türk sınır karakoluna sığınıyor. Bunun üzerine Stalin bu kişilerin derhal SSCB’ye iadesini istiyor. Türkiye’ye sığınan Azerbaycan Türkleri, kuşkusuz kendilerinin azılı Rus askerlerine geri verileceğine ihtimal bile vermiyorlardı. Azerbaycanlı sığınmacılar Türkiye’ye sığınarak kurtulduklarını düşünüyorlardı. Sovyetler’den gelen istek üzerine karakoldaki askerler panik içinde Ankara ile temasa geçiyor ve sığınmacıların geri verilip verilmeyeceği ile ilgili bilgi almak istiyor. Hem Türk askerleri hem de sığınmacılar, Türkiye’nin kendilerine kucak açacağından emin bir şekilde Ankara’dan gelecek cevabı bekliyorlar. Ankara’dan gelen cevap bu kişilerin iade edilmesi oluyor. Azerbaycanlı Türkler, bu cevap karşısında “Lütfen bizi o azılı düşmanlara teslim etmeyin, bizi siz öldürün. Kendi vatanımızda, kendi bayrağımızın altında ölmüş oluruz” deseler de, karakol komutanı içini kan ağlaya ağlaya 146 sığınmacıyı yeniden Sovyet Rusya’sına, teslim etmek zorunda kalıyor. Ruslara zorlukla teslim olan 146 kişi, hemen elleri ayakları bağlanarak oracıkta, Türk askerlerinin gözleri önünde kurşuna dizilerek öldürülüyor! Tutsak Türklerin kurşuna dizilmeden önce söyledikleri üzerine; “Boraltan bir köprü, aşar geçer Aras’ı, Yuğsan Aras suyuyla, çıkmaz yüzün karası. Karası, karası, merhamet fukarası, Karası, karası, merhamet fukarası, Düşman bekler karşıda, önüne kattı beni, Can alınan çarşıda, kardeşim sattı beni. Dönüp seslendim geri, merhametsiz birine, Beni siz vursaydınız, şu gavurun yerine.” Şeklindeki bir ağıt aktarılır günümüze. Azerbaycan’ın büyük milli şairi Almas Yıldırım da bu olayı “Dönek Kardeş” adlı şiirinde şöyle dile getirir; Türk denince özü, sözü mert olur, Dost deyince ayrılmaz bir fert olur, Kardeş deyip dara düşsem, sığınsam, Şimden geru bu bana bir dert olur. Ben ne diyem bu vefasız dağlara, Öz kardaşı dönek olan ağlara! Türk; o Altayların dünkü eri mi? Yolunda can koydum, verdim serimi, Düştüğü ağlardan kurtulsun diye, Serdim ayağına doğma yerimi… Kardaş armağanı, dökülen kanlar, Bana mükâfat mı giden kurbanlar? Ben diyorum, Kayıhan’dır soyumuz, Bir kaynaktan varlığımız, boyumuz, Dilim dili, yolum yolu, emel bir, Bir bayrakta, yıldız’ımız, ay’ımız. Azerî, Türk, Türkmen; var mı ayrılık, Nerden doğdu bu imansız gayrılık? Alnımın yazısı, karadır kara, Karadan bir mendil yolladım yara, Yol uzun, el uzak, yetişmez eller, Türklüğün kanayan kalbini sara. Felek kıymış beslenen bu dileğe, Lânet Türk’ü hançerleyen bileğe. Bir suç mu düşmana göğüs gerdiğim? Günah mı Türklüğe gönül verdiğim? Rusların açtığı yaradan derin, Anayurtta öz kardaştan gördüğüm. Seslenseydim, ses çıkardı her taştan, Ne beklersin sağırlaşan bir baştan. Kaçtır, eli kanlı çıktı oyundan, Ne bilem, kahpelik varmış soyunda, Girdiğim öz yurttan döndürülürken, Kanımın aktığı sınır boyunda Açan lâlelerden bir çelenk örsem, Türklük dünyasına armağan versem. TOYŞAD Gökalp Şentürk [gallery size='full' ids='81438,81439,81440,81441']