İHSAN SABRİ ÇAĞLAYANGİL ŞANSLI MI? AKILLI MI? ZEKİ Mİ VEYA KURNAZ MI?

İhsan Sabri Çağlayangil’in   (1908-1993) ilginç bir hayat hikayesi var.

Çerkeslerin UBIH kolundan.

Memleketi Balıkesir’in Manyas İlçesi’nin Değirmenboğazı Köyü. ( Şimdi mahalle)

Babası Manisa’da Reji idaresinde (Tekel) görevliyken annesi hamile kalıyor.

Osmanlı Devleti’nde İstanbul doğumlular askere alınmadığı için Bayan Çağlayangil Manisa’dan gelerek oğlu İhsan Sabri’yi İstanbul’da doğuruyor. (1908)

0smanlı İmparatorluğunda İstanbul’da doğanlar, maddi bedel ödeyenler, gayrimüslimler vd’leri askerlik hizmetinden muaflardı.
Yani askerlik yapmıyorlardı.

ÇAĞLAYANGİL ADLİYE’DE ZABIT KATİBİ

Çağlayangil İstanbul Hukuk Fakültesinde öğrenci iken Adliye’de Zabıt Katibi olarak çalışıyor ve 
Büyükada’da dayısının evinde genç ve güzel bir  Belarus
Hatun ile birlikte yaşıyor.

Fransızca bilen Çağlayangil Belarus Hatundan da özel Rusça dersleri alıyor.

ÇAĞLAYANGİL HAKİM, SAVCI VEYA AVUKAT DEĞİL KOMİSER OLUYOR

1931 yılında İstanbul Hukuk Fakültesinden mezun olan Çağlayangil,
Vali Emniyet Genel Müdürü Kırşehirli Hemşehrimiz Tevfik Hadi Baysal’ın  özel ricasıyla Emniyet Genel Müdürlüğü Polis Koleji ve Yüksek  Polis Enstitüsünde öğretmenlik yapmış ve 6 yıl içerisinde 1938’de Malatya Emniyet Müdürlüğüne yükselmiştir.

ÇAĞLAYANGİL 17 YIL SONRA YOZGAT VALİSİ

Kaymakamlık, Emniyet Müdürlüğü, Emniyet Genel Müdürlüğünde Arşiv Daire Başkanlığı ve Genel Müdür Yardımcılığı görevlerinde bulunan Çağlayangil, sırasıyla Yozgat, Antalya, Çanakkale, Sivas ve Bursa Valilikleri görevinde bulunmuştur.

ÇAĞLAYANGİL BURSA SENATÖRÜ (1961-1980)

1961-1980 yıllarında Bursa Senatörlüğü görevinde bulundu.

1965 yılında kurulacak olan Ürgüplü Koalisyon Hükümetinde Demirel Çağlayangil’in Milli Eğitim Bakanı olmasını istemiş, Bölükbaşı , Çağlayangil’in zampara olması nedeniyle Milli Eğitim Bakanlığına karşı çıkmış, Demirel natıkasının (düzgün ve iyi konuşma yeteneği) kuvvetli olduğunu söyleyince Çalışma Bakanı olması konusunda uzlaşmaya varılmıştır.1965)

1965-1971, 1975-1977 yıllarında Dışişleri  Bakanlığı yapan Çağlayangil , 1979’da Cumhuriyet Senatosu Başkanı olmuş, 06.04.1980-12.09.1980 tarihleri arasında Senato Başkanı olarak Cumhurbaşkanı Vekilliği yapmıştır.Yani 5 ay 1 hafta resmen Cumhurbaşkanlığı yapmıştır. Çünkü Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk’ün görev süresi sona ermişti.

Büyük Türkiye Partisi’nin kurucu üyesi olmuş, Parti kapatılınca bir süre Zincirbozan’da gözaltında tutulmuştur.

Evli ve çocuksuz olan Çağlayangil’in bir evlatlık kızı vardı, damadı ise bir İranlıydı.

POLİSTEN DIŞİŞLERİ BAKANI OLMAZ MI? OLAMAZ MI?

Büyükelçi ve  eski Dışişleri Bakanı Osman Olcay “ polisten Dışişleri Bakanı olmaz” diyordu.

Oysa, Çağlayangil icraatları ve tarafsız tutumuyla Olcay’ı mahcup etmiştir.

Çağlayangil kompleksiz birisiydi.

Sohbetlerinde babasını genç yaşta kaybettiğini, anasının dul kaldığını, Çorumlu bilaveled (çocuksuz) çok zengin bir eczacı ile evlendiğini, üvey babasının da vefat ettiğini, çocuksuz olduğu için tüm varlıklarının anasını kaldığını sansürsüz bir şekilde Şehit Ersan Caddesindeki konutunda bana bizzat anlatıyordu.

NEW YORK TÜRKEVİ (1977)

Çağlayangil, 1977 yılında New York TÜRKEVİ’ni devletimiz adına cüz’i bir fiyata satın almıştır.

New York’taki TÜRKEVİ 45 katlı bir gökdelen olarak yeniden inşa edilmiş ve değeri çok artmıştır.

ÇAĞLAYANGİL TARAFSIZ BİR DIŞİŞLERİ BAKANI MIYDI?

Dışişleri Bakanlığına siyaseti sokmayan , Bakanlık Müsteşarına “ DİPLOMATİK KARİYER MEMURLARI SİZE AİT, KAVAS, ŞOFÖR, AŞÇI VE GARSON “ bana ait diyen merhum Çağlayangil’in büstünün Dışişleri Bakanlığına dikilmesini arz ve teklif ediyorum.

Adliye’de Zabıt Katipliğinden Cumhurbaşkanı Vekilliğine kadar bütün mevkii ve makamları gören, malümatlı, bilgili, hatır ve gönül bilen Büyük Devlet Adamı İhsan Sabri Çağlayangil’i rahmetle anıyorum.

CENNET MEKANI OLSUN!

NEREDEN NEREYE?

Vahit ÖZDEMİR
12 Kasım 2023