Çeşitli insan hakları grupları Çarşamba günü Fransa'da, Çin işgali altındaki Doğu Türkistan’da Uygur Türklerinin zorla çalıştırılmasından çıkar sağladıkları iddiasıyla giyim devleri Uniqlo ve Inditex hakkında yeni bir şikayette bulunduklarını duyurdu.
Salı günü yapılan şikayette öne sürülen iddialar arasında insanlığa karşı suçlar, ağırlaştırılmış köleliğe indirgeme, soykırım ve insan kaçakçılığı yer alıyor.
Yolsuzlukla mücadele derneği Sherpa, Ethique sur l’etiquette (Etiketlerde Etik) kolektifi, Avrupa Uygur Enstitüsü ve Doğu Türkistan’daki bir Ceza kampında tutulan kamp şahidi bir tanık tarafından dosyalandı.
BİR HAKİM ATANMASI BEKLENİYOR
Şikayetçiler, “ürünlerinin üretimi için Uygurların zorla çalıştırılmasından yararlanan çokuluslu giyim şirketlerinin, özellikle pamuklu eşyaların olası sorumluluklarını” ortaya çıkarmayı amaçlıyor.
İnsanlığa karşı işlendiği iddia edilen suçları inceleyen Paris’teki ulusal terörle mücadele savcılığına açılan önceki bir dava, “şikayette yer alan gerçekleri kovuşturma yetkisinden” yoksun olduğu için Nisan ayında düşürülmüştü.
Fast Retailing’in bir yan kuruluşu olan Uniqlo France’ı, Zara ve diğer markaların İspanyol sahibi Inditex, Fransız moda grubu SMCP ve ayakkabı üreticisi Skechers ile birlikte, hak gruplarına göre Uygurların zorla çalıştırıldığı fabrikalarda en azından kısmen üretilen ürünleri pazarlamakla suçlamışlardı.
ZORLA ÇALIŞTIRILAN İNSAN SAYISI 1 MİLYONDAN FAZLA
Davacılar ayrıca şirketlerin taşeronları üzerinde yeterli kontrole sahip olmadıklarına inanıyor.
Davacıların avukatı William Bourdon, Fransız adalet sisteminin “insanlığa karşı suçları gizleme temelinde” iddialarını tanımasını umuyor.
“Tekstil şirketleri, en ciddi uluslararası suçlar pahasına kendilerini bilerek zenginleştirmiş olmanın hesabını vermelidir” diyen Bourdan, bunun sundukları etik görünüme aykırı olduğunu söyledi.
İlk şikayet sırasında, moda grupları tüm zorla çalıştırma iddialarını reddetti.
Dört şirkete ek olarak, Nike gibi diğer büyük markalar da benzer suçlamalarla karşı karşıya kaldı.
Washington ve diğer ülkeler, baskıyı Müslüman Uygurlara yönelik bir “soykırım” olarak nitelendirdi ve BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, muamelelerini insanlığa karşı suç olarak nitelendirdi.
Suçlamalar, Batı tarafından kınanan Toplama Kamplarını, dini “aşırılıkçılıkla mücadele” etmek ve toplumsal istikrarı sağlamak için güya “eğitim merkezleri” olarak sunan Pekin tarafından reddedildi.
Muhammed Ali ATAYURT
Yorum Ekle
