Eski subay, İngilizlerin Afganistan'da savaş suçu işlediğini doğruladı

İngiltere Savunma Bakanlığı, İngiliz yayın kurumu BBC'nin hazırladığı bir belgeselde, özel hava birlikleri (SAS) mensubu askerlerin, Afganistan'daki savaş sırasında 10 yılı aşkın bir süre önce, gizemli koşullar altında 54 kişiyi öldürdüklerinin ortaya çıkmasının ardından, bu konuda soruşturma açılmasını kararlaştırmıştı.

Soruşturma, 2010 yılının ortasından 2013 yılının ortasına kadar, İngiliz güçlerince gerçekleştirilen ve Taliban'la mücadele eden ABD öncülüğündeki koalisyonun parçası oldukları dönemde yapılan bir dizi gece baskınını ele alıyor.

Gizli olarak sunulan ancak bugün (pazartesi) kamuoyuna açıklanan yeni ifadelerde, "N1466" adıyla anılan bir subay (o dönemde İngiliz özel kuvvetler karargâhında operasyonlardan sorumlu genelkurmay başkan yardımcısıydı), bu alt birimin faaliyetleri sırasında öldürülen tutuklu sayısına ilişkin 2011 yılında şüphe duymaya başladığını anlattı.

Saldırıların ardından hazırlanan resmî raporları incelemesine dayanarak bu subay, operasyonlarda öldürülenlerin sayısının ele geçirilen silah sayısını aştığını, ayrıca raporlarda yer alan, tutukluların esir alındıktan sonra defalarca silah almaya çalıştıkları ya da el bombası kullanmaya yeltendikleri yönündeki bilgilerin de güvenilir görünmediğini belirtti.

Subay, soruşturmanın baş avukatı Oliver Glasgow'a şöyle dedi: "Açık konuşacağım; burada savaş suçlarından bahsediyoruz. Tutukluların yerlerine geri götürülmesinden ve güçlere karşı şiddet uyguladıkları bahanesiyle infaz edilmelerinden söz ediyoruz."

Subay, konuyu "1802" kod adıyla anılan özel kuvvetler komutanı ile görüştüğünü, ancak bu kişinin cezai bir işlem başlatmayı değerlendirmek yerine, yalnızca operasyonel taktiğin gözden geçirilmesi yönünde talimat vermekle yetindiğini aktardı. 2015 yılında endişelerini tekrar iletmiş olmasına rağmen, o dönemde askerî polisle bizzat iletişime geçmemiş olmasından dolayı da üzüntü duyduğunu ifade etti.

İfadesinde, "Masum insanların, çocuklar da dahil olmak üzere, yasa dışı şekilde öldürüldüğünden ciddi şekilde şüphelendiğim için son derece endişeliydim" dedi ve ekledi: "Yargısız infazların yalnızca alt birimdeki (UKSF1) birkaç askerle sınırlı olmadığı, muhtemelen daha yaygın olduğu ve görünüşe göre Britanya özel kuvvetleri biriminin pek çok mensubu tarafından bilindiği kanaatine vardım."

Soruşturma komitesi daha önce de Afganistan'da görev yapan İngiliz askerlerinin UKSF1 birimine ilişkin endişelerini dinlemişti. Askerlerden biri, bu birimin, oluşturdukları tehditten bağımsız olarak operasyonlar sırasında savaşacak yaşta tüm erkekleri öldürdüğünü aktarmıştı.

İngiliz askerî polisi, özel kuvvetler mensuplarına yöneltilen suçlamalar da dahil olmak üzere Afganistan'da İngiliz güçlerinin ihlallerde bulunduğu iddialarıyla ilgili daha önce birçok soruşturma yürüttü. Ancak İngiltere Savunma Bakanlığı, yargılama için yeterli delile ulaşılamadığını iddia etti.

Devam eden soruşturmanın amacı ise yargısız infazlar hakkında güvenilir bilgi olup olmadığını, bu endişelerin ortaya çıkmasından yıllar sonra askerî polis tarafından yürütülen soruşturmaların düzgün şekilde yapılıp yapılmadığını ve yasa dışı öldürmelerin üzerinin örtülüp örtülmediğini ortaya çıkarmak. (İLKHA)