Başbakan Nikol Paşinyan'ın, 2024 yılında erken seçime gidileceğini duyurması için Cumhurbaşkanı Vahan Khachaturyan'a başvurması bekleniyor. Bu konuda yayınlanan tüm raporlarda Paşinyan'ın asıl amacının Ermeni Ulusal Meclisini Rusya yanlısı siyasi güçlerden "temizlemek" olduğu belirtiliyor. Yani parlamentonun yeni kompozisyonunun ağırlıklı olarak Batı yanlısı ve Avrupa entegrasyonunu destekleyenlerden oluşması planlanıyor.

Bununla ilgili ilk bilginin 24 Kasım'da basına sızdığını da belirtelim. Paşinyan, iktidardaki "Vatandaşların Sözleşmesi" Partisi Yönetim Kurulu toplantısında erken parlamento seçimlerine gitmek istediğini söyledi. 

Raporda, "Başbakan mevcut parlamento muhalefetini 'oyuna' son vereceği, yeni seçimler yapacağı, yeniden seçileceği, parlamentonun mevcut resmini tamamen değiştireceği ve Milli Meclis'e tamamen yeni bir muhalefet getireceği yönünde tehdit etti." .

"Hraparak" gazetesinin 5 Aralık'ta yayımladığı bilgilerde Batı'nın Paşinyan'dan erken seçim yapılmasını talep ettiği bildirildi. Yani parlamentonun yapısını değiştirme girişimi aslında Paşinyan'dan değil Batı'dan geliyor. Batı'nın ise Ermenistan'ın bir an önce Rusya'dan ayrılıp Avrupa'ya koşması için Paşinyan'dan "sadakat yemini" istediği ortaya çıktı.

Batı, Paşinyan'ın vaatleri yerine Aram Sarkisyan'ın (Cumhuriyetçi Parti Genel Başkanı) ve diğer Batı yanlısı kesimlerin yeni seçimlerle mutlaka katılacağı Rusya karşıtı bir parlamentonun kurulmasını bekliyor. "Bugünün açıkça Rusya yanlısı olan parlamento muhalefeti eve gönderilecek." 

Ermeni siyaset uzmanlarına göre ABD ve Avrupa Birliği'nin bu konudaki ortak isteği, ülkenin geleceğini Ermenistan-Rusya-İran üçgeninde gören muhalefetin parlamentodan dışlanması. Nikol Paşinyan'ın da yeni seçim yapılmasıyla ilgisi var. 

Öncelikle eski cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ve Serj Sarkisyan'a bağlı parlamentodaki "Ermenistan" ve "Şarafim var" grupları Paşinyan için potansiyel bir tehlike kaynağı olarak değerlendiriliyor. Söz konusu güçlerin siyasi reytingi yüksek olmasa da Paşinyan hükümetini devirmekle ilgilenen Rusya'nın kullanacağı ana muhalefet üssü olarak değerlendiriliyor. Bu nedenle Paşinyan, parlamentoda Robert Kocheryan ve Serzh Sarkisyan liderliğindeki güçlerden kurtulmaya çalışıyor.

Şu anda Ermenistan'da Nikol Paşinyan hükümetinin notunun keskin bir şekilde düşmesi nedeniyle, seçim kampanyasında idari kaynakların kullanılması ihtimali yüksek. Ancak Koçaryan ile Sarkisyan arasındaki çelişkiler ve toplumun Koçaryan'a destek vermemesi Rusya yanlısı muhalefetin siyasi temellerini de zayıflattı. 

Böyle bir durumda Paşinyan'ın iktidarını güçlendirmek ve Rus baskısını etkisiz hale getirmek için erken seçime gidilmesi gerekiyor. Paşinyan aynı zamanda Ermenistan'ı Rusya liderliğindeki Kolektif Güvenlik Anlaşması Örgütü, Avrasya Ekonomik Birliği ve Bağımsız Devletler Topluluğu gibi bölgesel siyasi platformların dışında tutma arzusunu da ortaya koyuyor. Bunu başarmak için toplumun emrine ihtiyacı var. 

Bu bağlamda Paşinyan, Rusya karşıtı politikasını erken seçim yoluyla meşrulaştırmaya çalışıyor. Ermenilerin Karabağ'dan Ermenistan'a kitlesel gönüllü göçünün son zamanlarda Paşinyan hükümeti için sorun yarattığını belirtmek gerekir.

Bu Ermenilerin çoğu Ermenistan vatandaşıdır. Bu nedenle intikamcı muhalefet, hoşnutsuz Karabağ Ermenilerini seçim sürecinde kullanmaya çalışacaktır. Ancak sayıları oylama sonuçlarını etkilemeye yetmiyor. Paşinyan'ın seçimleri kazanması halinde, bu ona gelecekte bir barış anlaşması imzalaması ve anayasa referandumu yapması için yasal bir temel sağlayabilir. 

Uluslararası ilişkiler uzmanı Grigor Balasanyan, Ermenistan'da ne muhalefetin ne de mevcut iktidar partisinin kazanma şansının olmadığına inanıyor. Üçüncü bir siyasi gücün ortaya çıkması seçimlerde iktidar değişikliğine yol açabilir.

"Bu muhalefet kendi kendini yok etti. Onun da hükümet gibi bir halk desteği yok. Yani parlamentodaki milletvekillerinin daha önce sahip olduğu halk desteğine sahip olmadığı bir durum ortaya çıktı. Erivan'da ve diğer topluluklarda yapılan belediye seçimleri birçok yerde yetkililerin gerekli oyları toplayıp kazanamadığını gösterdi. Bu, kamuoyunda güvensizlik olduğu anlamına geliyor. Bu durum yeni güçlerin ortaya çıkmasına ve yeni erken seçimlere yol açacaktır.

Yaşayan güçler, bazen biriyle ya da diğeriyle oynayanlar olacak, birden fazla ipi oynayanlar değil, seçimlerde dış politika gündeminin tam yönünü ortaya koyanlar olacak. Halk siyasetin yarı yolundan bıktı. Siyasette yeni, taze güçlere ve yüzlere ihtiyaç olduğuna inanıyorum. Bütün bunlar erken parlamento seçimlerine yol açacak ve bu da Ermenistan'ın dış politikasını etkileyecektir." dedi. 

Müşfik Abdulla