Rusya'nın Batı'ya yönelmesi halinde Ermenistan'ı bir "Ukrayna senaryosu" ile tehdit edeceği açık: Bu, Kremlin'in Paşinyan'ın politikasına yanıt olarak Ermenistan'a karşı askeri baskı kullanmaya hazır olduğu anlamına geliyor. 

Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış anlaşmasının akıbeti belirsizliğini koruyor. Ancak son dönemde müzakerelerin yoğunlaştırılmasına yönelik hareketlerin ve çabaların arttığı görülüyor. Hatta bu yılın kasım ayında Bakü'de yapılması planlanan COP29 etkinliği öncesinde bir barış belgesinin imzalanabileceği ve Nikol Paşinyan'ın Azerbaycan'a gelebileceği yönünde umut ve beklentiler vardı. Bu bağlamda Cumhurbaşkanı İlham Aliyev geçen hafta XI. Küresel Bakü Forumu'nun açılışında Azerbaycan ve Ermenistan'ın barışa her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi. "Azerbaycan barış sürecini sürdürmeye hazır. Her iki ülkenin dışişleri bakanları düzeyinde görüşmelere yeniden başlandı ve artık barışın sağlanmasının mümkün olduğunu düşünüyoruz. Biz onu istiyoruz. Tarihsel adaleti ve uluslararası hukuku yeniden tesis ettik ve artık bölgedeki düşmanlıklara son vermenin zamanı geldi" diye ekledi. Forumda konuşan Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da Azerbaycan ile Ermenistan'ın barış anlaşmasına çok yakın olduğunu vurguladı.

Bu arada Ermenistan Dışişleri Bakanlığı, muhalefet milletvekillerinin Azerbaycan'ın barış anlaşmasına ilişkin son önerilerini öğrenmesine izin vermedi. Muhalefetteki "Hayastan" grubunun parlamentodaki temsilcisi Gegham Manukyan, sosyal ağların yasaklanmasıyla ilgili açıklamalarda bulundu. Milletvekili, Dışişleri Bakanlığı'nın Bakü'nün 23 Şubat'ta sunduğu son teklif paketi hakkında bilgi edinme talebini reddettiğini söyledi. Bakanlık, bilgilerin ilk aşamada açıklanmasının müzakereleri engelleyebileceğine ve anlaşmanın yanlış yorumlanmasına yol açabileceğine inanıyordu. Ancak Manukyan'a göre ret kararının hukuki bir dayanağı yok. Belgelere erişim yasağının, daha önce muhalif Ermeni milletvekilleri için yapılan anlaşmaların varlığından duyduğu memnuniyetsizliği dile getiren Azerbaycan'ın baskısının sonucu olduğunu iddia etti. Ona göre, Ermenistan Dışişleri Bakanlığı'nın bu kararı, milletvekillerinin kamuoyunu bilgilendirme çalışmalarını kasıtlı olarak karıştırma ve zorlaştırma girişiminden başka bir şey değil.

Bu yılın Ocak ayında muhalefet milletvekillerinin Azerbaycan'ın önerileriyle tanıştığını hatırlayalım. O dönemde Manukyan, Bakü'nün önerilerinin barışçıl çözüme katkı sağlamadığını açıkça ifade etmişti. Buna yanıt olarak Ermenistan Dışişleri Bakanlığı milletvekillerini bu tür belgelere erişimin gelecekte kısıtlanabileceği konusunda uyardı. Böyle bir yasağın arka planında, Dışişleri Bakanlığı Başkanı Ararat Mirzoyan'ın geçen hafta sonu Azerbaycan ve Ermenistan'ın barışın temeli olarak 1991 sınırlarının tanınması konusunda uzlaşmaya yakın olduklarını açıklaması ilginçtir. ve toprak bütünlüğünün karşılıklı tanınması. Bakan, "Şu anda iki ülkenin konumları bir ay öncesine göre daha da yakın." diye vurguladı. Belki de belgenin içeriğinin Ermeni muhalefetinden gizlenmesinin nedeni budur? Bakü gerçekten Erivan barış anlaşmasını imzalamaya her zamankinden daha yakın mı? Bakü'nün son teklif paketinde neler var ve Erivan'ın bunu kabul etmesi muhtemel mi? 

Arzuhan Alizadeh

AMİP Genel Başkanı Arzukhan Alizadeh, Yeni Müsavat'a yaptığı açıklamada, bir süre önce muhalefetteki üç milletvekilinin hükümetten barış metnini tanımasını istediğini hatırlattı: "O dönemde barış metniyle ilgili bir toplantı vardı. Sınırlandırma süreci ve içerik kendilerine aktarıldı. Daha sonra o Ermeni milletvekilleri metinde rahatsız edici noktaların bulunduğunu, Azerbaycan'ın şartlarının zor olduğunu, eğer kabul edilirse Ermenistan'ı büyük bir sorunun beklediğini açıkladılar. Bu yüzden bu sefer muhalefeti barış metnine sokmak istemediler." A. Alizadeh'e göre bazı konuları kamuoyundan gizlemeye çalıştıkları görülüyor: "Bu sürecin uzaması, Azerbaycan'ın tutumunda ısrarcı olduğunu da gösteriyor." Parti genel başkanına göre barış metniyle de tanışmak istiyorlar: "En zor anlarda devletin yanında olduk, devletçiliğe destek verdik. Bazı konuların açıklanması tavsiye edilmiyorsa en azından siyasi örgütlerle paylaşılabilir. Merhum Haydar Aliyev'le tarafların ortak bir toplantı yaptığını, kapalı bir toplantıda Karabağ meselesinin konuşulduğunu hatırlıyorum. Bu sefer de böyle bir toplantı mümkündür ve siyasi örgütler devletin çıkarları adına kamuoyunu barışa yönlendirmek ve ortak davaya fayda sağlamak için adımlar atabilir. 

Samir Esadlı 

Sivil Dayanışma Partisi Merkez Yürütme Dairesi Başkanı Samir Asadlı, gazetemize yaptığı açıklamada, Ermeni hükümetinin muhalefetin iç tepkileri nedeniyle belgeyi gizlediğini söyledi: "Paşinyan'ın ekibine göre muhalefet kamuoyunu manipüle edebilecek" belgeyle tanıştıktan sonra görüş. Yani siyasi güçler hükümeti teslim olmakla, toprak vermekle, hak iddialarından vazgeçmekle suçlamaya başlayacak. Muhalefet, belgenin Ermenistan'ın ulusal çıkarlarına uygun olmadığını, halkın isteklerini karşılamadığını ve yetkililerin uzlaşma eylemi olduğunu açıklayacak. Bunu bildikleri için metni muhalefete vermiyorlar. Çünkü aynı kader bir kez daha yaşandı. Bu nedenle muhalefetin iç kamuoyunda popülerlik kazanmaması ve hükümetin hain olarak tanıtılmaması için müzakerelerin detayları gizleniyor." VHP yetkilisi, Ermeni muhalefetinin de barıştan başka alternatif olmadığını anladığını, sadece hükümete saldırdıklarını kaydetti. S. Asadlı, Paşinyan'ın yavaş yavaş toplumu barışa hazırladığını belirterek, "Bu nedenle halk istediği zaman referandum yapılacağını açıkladı. Mevzuat değişikliği için verimli siyasi koşullar bekleniyor. Daha sonra referandumda yapılacak değişikliklerle Bağımsızlık Yasası'ndaki toprak iddiaları ortadan kaldırılacak. Şimdi bunu yaparsa muhalefet iktidara gelmeye başlayacak. Bu bakımdan barış görüşmelerinin içeriği muhalefete sunulmuyor ve onlar da referandum yapmak için acele etmek istemiyorlar. Zaten Büyük Britanya Başbakanı'nın sözleri de oldukça ilgi çekiciydi. Rishi Sunak, COP29'dan önce tarihi bir barış anlaşmasının imzalanmasının bir istisna olmadığını ima etti. 

Emil SALAMOĞLU