Birleşmiş Milletler yaptığı yıl sonu değerlendirmesinde 2022’nin mülteciler için nasıl geçtiğini irdeledi. Bu yıl çatışma, şiddet, insan hakları ihlalleri ve zulümden kaçan mültecilerin sayısının 100 milyona ulaştığı kaydedildi

Birleşmiş Milletler Haber Merkezi yıl içinde yaşanan önemli gelişmeleri değerlendirildiği “2022 Yıl Sonu Raporlarının” ilkinde mülteciler konusunu işledi. 2022 yılında çatışma, şiddet, insan hakları ihlalleri ve zulümden kaçanların sayısının 100 milyona ulaştığı kaydedildi. Birleşmiş Milletler verilerine göre bu sayı 2021 yılında 90 milyondu. BM Mülteci Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin gelinen noktayı 'hiçbir zaman kırılmamış olması gereken bir rekor' olarak ifade ettiği hatırlatıldı. Bu yıl Avrupa'ya ulaşmaya çalışırken çıktıkları tehlikeli yolculukta hayatını kaybeden veya kaybolan kişi sayısının bir önceki yıla göre ikiye katlanarak 3 bin kişiyi aştığı belirtildi. Ukrayna, Etiyopya, Burkina Faso, Suriye ve Myanmar başta olmak üzere dünyanın birçok yerinde yaşanan şiddet ve uzun süre devam eden çatışmaların mülteci sayısını arttırdığı kaydedildi. Binlerce umutsuz göçmenin hayatlarını insan tacirlerinin ellerine teslim ederek Avrupa’ya ulaşmak umuduyla, çoğunlukla ölüm ve trajediyle dolu tehlikeli yolculuklara çıktıkları hatırlatıldı. Yemen’de 4,3 milyon kişi yerlerinden edildi Yemen'de Suudi Arabistan’ın liderliğindeki hükümetle Husiler arasında uzun süredir devam eden çatışmaların başlamasının üzerinden yedi yılı aşkın bir zaman geçti. BM’nin yaptığı değerlendirmede savaşın bölgede insani bir felakete yol açtığı, 4,3 milyondan fazla kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı belirtildi. Yemen’de yaşanan trajediye rağmen ülkenin Afrika Boynuzu’ndaki ülkelerden kaçan mülteciler için bir varış ve transit noktası olmaya devam ettiğine dikkat çekildi. “Beş milyon çocuk savaşsız bir Suriye’yi tanımıyor’’ BM’nin yıl sonu değerlendirmesinde Suriye'de 11 yıldır devam eden savaşın hayatları alt üst ettiği, ülkede doğan yaklaşık beş milyon çocuğun savaşsız bir Suriye’yi hiç tanımadığı vurgulandı. 2022 yılının Temmuz ayında Ürdün'ün başkenti Amman'daki BM Mülteci Yüksek Komiserliği Temsilcisi Dominik Bartsch’ın mültecilerin dönüşü konusunda yaptığı, 'Suriye’yi terk eden mültecilerin dönüşüyle ilgili beklentiler şimdilik umut verici görünmüyor. Suriye'de dönüşe elverişli bir ortamı açıkçası hala görmüyoruz” ifadesi hatırlatıldı. “Arakan Müslümanları’nın Myanmar'dan kaçışı sürüyor” Birleşmiş Milletler 2022 değerlendirmesinde Myanmar’da beş yılı aşkın bir süredir yüzbinlerce Arakan Müslümanı’nın askerler tarafından zulme uğramasıyla evlerini terk ederek komşu ülke Bangladeş’e sığındıklarını hatırlattı. Raporda en az bir milyon Arakanlı’nın komşu Bangladeş’teki Cox's Bazar mülteci kampında güç şartlar altında yaşamak zorunda kaldığına dikkat çekildi. Arakan Müslümanları’nın bu yıl içinde de dünyadaki en tehlikeli geçiş noktalarından biri olan Andaman Denizi’ni geçme girişiminde bulunduğu belirtildi. “Ukraynalı mültecilere muamelede çifte standart” Birleşmiş Milletler, Rusya'nın 24 Şubat'ta 2022’de başlayan Ukrayna işgalinin 2023 yılında da devam etmesini muhtemel gördüklerini, Ukrayna işgalinden tam 10 ay sonra, Aralık ayına kadar Avrupa'da 7,8 milyondan fazla Ukraynalı mültecinin kayıtlara geçtiğini belirtti. Savaşın başlamasından hemen sonra BM kuruluşlarının destek sağlamak için seferber olduğu, yaşanan geniş çaplı mülteci krizinin koordine edildiği, Ukrayna’nın komşusu Polonya'da, ülkeye sığınan mültecilerin kayıt altına alınarak, barınma ve insani yardım sağlandığı belirtildi. Yapılan değerlendirmede BM Mülteci Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin, Dünya Irk Ayrımcılığının Ortadan Kaldırılması Günü’nde yaptığı bir konuşmada, “Ukrayna’dan ve başka çatışma bölgelerinden kaçan beyaz olmayan mültecilerin Ukraynalı mültecilerle aynı muameleyi görmediklerine ilişkin çirkin realiteye tanık oldukları” yönünde kullandığı ifadeler hatırlatıldı. Umut ışığı var mı? Birleşmiş Milletler yaşanan trajedi ve zorluklar arasında bir umut ışığı da olduğunu belirterek, Aralık ayında hükümetlerin savaş ve insan hakları ihlalleri sebebiyle yerlerinden olanlara destek için 1,13 milyar dolarlık rekor düzeyde yardım sözü açıkladığını hatırlattı. BM Mülteci Yüksek Komiseri Filippo Grandi’nin, “Çatışma, iklim acil durumu ve diğer krizlerin sonucunda yerlerinden olmuş olan insanlar daha önce benzeri görülmemiş ihtiyaçlarla karşı karşıya. Neyse ki BM Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin cömert bağışları bu zor günlerde onlara destek olmaya devam ediyor ve bu da daha parlak bir gelecek için umut veriyor” sözlerine yer verildi.     Can Kamiloğlu