CUMHURİYETİMİZİN 100’ÜNCÜ YILINI KUTLARKEN ATATÜRK'ÜN CUMHURİYET İLE İLGİLİ GÖRÜŞLERİ Cumhuriyet rejimi demek, demokrasi sistemi ile dev­let şekli demektir. Biz Cumhuriyeti kurduk, o on yaşını dol­dururken demokrasinin bütün icaplarını sırası geldikçe uy­gulamaya koymalıdır. 1933[1] Cumhuriyet düşünce serbestliği taraftarıdır. Samimî ve meşru olmak şartıyla her fikre hürmet ederiz. Her ka­naat bizce muhteremdir. Yalnız muarızlarımızın insaflı ol­ması lâzımdır. 1923[2] Türk milletinin tabiat ve âdetlerine en uygun olan idare Cumhuriyet İdaresidir. 1924[3] Cumhuriyet, Türk milletinin refah ve yükselmesi yolun­da asırların görmediği muvaffakiyetlere erişti. Milletin te­mayüllerini ve ihtiyaçlarını bularak ve öğrenerek onun refah ve inkişafı gereklerini gerçekleştirmekte Cumhuriye­tin az zamanda elde ettiği neticeler. Cumhuriyet idaresinin milletimize hazırladığı İstikbalin daha ne kadar parlak ol­duğunu tahmin ettirmeğe kâfidir. Asla şüphe yoktur ki Cumhuriyetin müstakbel evlâtları, bizden daha çok müref­feh ve bahtiyar olacaklardır. 1927[4] Cumhuriyet, yeni ve sağlam esaslarıyla, Türk milletini emin ve sağlam bir istikbal yoluna koyduğu kadar, asıl fi­kirlerde ve ruhlarda yarattığı güvenlik itibariyle, büsbütün yeni bir hayatın müjdecisi olmuştur. 1936[5] Bugünkü hükümetimiz, devlet teşkilâtımız doğrudan doğruya milletin kendi kendine, kendiliğinden yaptığı bir devlet teşkilâtı ve hükümettir ki, onun ismi Cumhuriyettir. Artık hükümet ile millet arasında mazideki ayrılık kalma­mıştır. Hükümet millettir ve millet hükümettir. Artık hükümet ve hükümet mensupları kendilerinin milletten ayrı olmadık­larını ve milletin efendi olduğunu tamamen anlamışlardır. 1925[6] Benim naçiz vücudum bir gün elbet toprak olacaktır; fakat Türkiye Cumhuriyeti ilelebet yaşayacaktır. Ve Türk milleti emniyet ve saadetinin kefili olan prensiplerde me­deniyet yolunda, tereddütsüz yürümeğe devam ede­cektir 1926[7] Efendiler! Size şunu söyleyeyim ki inkılâpçı Türkiye Cumhuriyeti’nin benim şahsımla var zannedenler çok al­danıyorlar. Türkiye Cumhuriyeti; her manası ile büyük Türk milletinin öz ve aziz malıdır. Kıymetli evlâtlarının elinde daima yükselecek, ebediyen yaşayacaktır.[8] Vatanın birliğini, hürriyet ve bağımsızlığını temin eden milletimizi Cumhuriyet idaresine kavuşturan inkılâbımız. İkti­sadî refah ve saadetimizi, medeniyet âleminde lâyık ol­duğumuz mevkii de temin edecektir. 1924[9] Cumhuriyetimiz öyle zannolunduğu gibi zayıf değildir. Cumhuriyet bedava kazanılmış değildir. Bunu elde etmek için kan döktük. Her tarafta kırmızı kanımızı akıttık, icabında müesseselerimizi müdafaa için lâzım olanı yapmağa hazırız. 1923[10] Türk milleti, halk idaresi olan cumhuriyetle idare olunur bir Devlettir. Türk Devleti lâiktir. Her reşit dinini seçmekte serbesttir. 1930[11] Gelecek nesillerin. Türkiye'de Cumhuriyetin ilânı günü, ona en merhametsizce hücum edenlerin başında. Cum­huriyetçiyim iddiasında bulunanların yer aldığını görerek şaşıracaklarını asla farz etmeyiniz! Bilâkis, Türkiye'nin mü­nevver ve Cumhuriyetçi çocukları, böyle Cumhuriyetçi geçinmiş olanların hakikî zihniyetlerini tahlil ve tespitte hiç de tereddüde düşmeyeceklerdir. 1927[12] Sami Nogay   [1] Afetinan Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler Sayfa:251 [2] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri III. Sayfa: 71 [3] Atatürk 'ün Söylev ve Demeçleri III. Sayfa: 74 [4] Atatürk'ün Tamim. Telgraf ve Beyannameleri IV. Sayfa 435 [5] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri I. Sayfa: 372 [6] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri II. Sayfa: 230 [7] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri III. Sayfa 80 [8] Hasan Rıza Soyak. Fotoğraflara Atatürk ve Atatürk'ün Hususiyetleri, 1965. Sayfa 67-66 [9] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri II. Sayfa: 188 [10] Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri III. Sayfa 71 [11] Afetinan. Medeni Bilgiler ve Mustafa Kemal Atatürk'ün El Yazıları. Sayfa: 352 [12] Nutuk II. Sayfa: 831