Seri numarası ne olursa olsun, küresel COP etkinliği sadece iklim değişikliği için değil aynı zamanda insanlık için de bir eylemdir. COP'a ev sahipliği yapan ülkede siyasi tutuklular olamaz, COP'a ev sahipliği yapan ülkenin insan haklarına saygılı olması gerekir.

COP'a ev sahipliği yapan bir ülke siyasi özgürlüklere saygı duymalıdır. İlham Aliyev döneminde yarı özgür bir ülkeden özgür olmayan bir ülkeye dönüşen Azerbaycan'da COP'un düzenlenmesi hem "COP" hem de "özgürlük" kavramlarıyla alay konusu oluyor.

Ülkede 319 siyasi tutuklu var. Aslında siyasi nedenlerle tutuklananların sayısı bu rakamın çok üzerindedir. Elleri sakat olan Famil Halilov, sahte ilaç sattığı iddiasıyla tutuklandı ve uzun süredir açlık grevi yaptığı için ölümün eşiğinde.

İstanbul'da tutuklanarak Bakü'ye getirilen ekonomi doktoru Fazıl Gasimov, uzun bir tutukluluğun ardından kemikleri kurumuş durumda.

Profesör Gubad İbadoğlu'na yönelik asılsız suçlamalar bugüne kadar sonlandırılmadı. Hiçbir gerekçe gösterilmeden polis nezaretinde tutuluyor. Bu günlerde o da hapse atıldı. Hayatı tehlikede.

Ekolojik etkinlik düzenleyen ülkede Nazım Beydamirli gibi bir ekoloji tutsağı var.

Ülkenin hem topluma hem de doğaya karşı en örnek ve dürüst insanı Tofig Yağublu, dolandırıcılık suçlamasıyla yargılanıyor.

Ülkenin ana muhalefet partisi Halk Cephesi'nin 12 üyesi tamamen uydurma suçlamalarla tutuklandı. Böyle asılsız bir suçlamayla tutuklanan Alizamin Salayev, siyasi tutukluların serbest bırakılması talebiyle açlık grevine başlayacağını duyurdu.

Niyamidiin Ahmadov, Elhan Aliyev, Agil Hummetov, Razi Alishli, Shahin Hajili, Mutallim Orujov, Sahib Mammadzade, Punhan Karimli, Mehman Aliyev, Elbey Hasanov, Elbey Kerimli ve diğerleri birkaç yıldır bu asılsız suçlamaların kurbanı oldular.

Niyamaddin Ahmedov Karabağ savaşına katılmış, Sahib Memmedzade ise çiftçilikle uğraşan çalışkan bir adamdı. Helal işiyle geçimini sağlıyordu. Solist olduğu için üzerine çanta diktiler. Uyuşturucuyu çantaya koyup yakaladılar.

Afgan Sadigov Tiflis'te ölüyor. Rza Safersoy, sahte silah bulundurmak suçundan tutuklandı.

Partinin genel başkanı Ali Kerimli'ye de asılsız suçlamalarda bulunuldu ve hatta muhalefet partisi lideri COP29'un rehinesi oldu.

Abzas Medya, Toplum TV ve Üçüncü Cumhuriyet Platformu'nun liderleri Kurdakhani'de tamamen asılsız ve uydurma suçlamalarla 10 ayı aşkın süredir tutuklu bulunuyor. Sevinj Vagifgizi, Nargiz Absalamova, Elnara Gasimova, Ulvi Hasanlı, Hafız Babalı ve Muhammed Kekalov saçma suçlamalarla hâlâ cezaevinde. Sadece topluma değil, çevre tehlikesine dönüşen Söyüdlü olayı için de operasyonel bilgi verdiler.

Toplum TV'den Alasgar Memmedli'nin tutuklanması hiçbir hukuki kavrama uymuyor. Akif Gurbanov ve Ruslan İzzetli de var.

Anar Memmedli, kaçakçıların yönettiği bir ülkede kaçakçılık yaptığı iddiasıyla tutuklandı. Genç diplomat Emin İbrahimov holiganlık suçlamasıyla tutuklandı, Azadlık radyosunun ekonomi muhabiri Farid Mehralizade'nin ne sebeple tutuklandığı bilinmiyor. Afiyaddin Memmedov ve İşçi Masası Sendikalar Konfederasyonunun diğer üyelerine ilaç verildi.

İnsan hakları savunucusu İlhamiz Guliyev, geçen yıl 4 Aralık'ta uyuşturucu hazırlamak, üretmek, elde etmek, depolamak, taşımak, göndermek veya satmak suçlamasıyla suçlanmıştı. Sosyal aktivist Bakhtiyar Hajiyev hakkında "kedi davası" yapılıyor, Avaz Zeynallı asılsız bir kararın kurbanı oldu.

İslamcılara topluca zulmediliyor. Siyasi mahkumların çoğu dindar vatandaşlardır. 3 hafta önce cezaevinden çıkan Ahsan Nuruzade yeniden gözaltına alınarak "kriminal" soruşturma başlatıldı. Uyuşturucu suçlamaları ve diğer asılsız suçlamalarla tutuklanan Hacı Taleh Bagirzadeh, Abbas Huseyn ve diğer Nardaran tutsakları İslamcılar, yıllardır hapishanelerde masum hayatlar yaşıyorlar.

COP29 arifesinde 21 gazeteci cezaevinde. Görünüşe göre Aliyev, COP29'a denk gelmek için sayıyı 29'a çıkarmak istiyor. Bu kadar çok siyasi mahkumun ve işkence laboratuvarının olduğu bir ülkede COP29'un düzenlenmesi sadece doğayla değil aynı zamanda toplumla da alay konusu.

Cemil Hasanlı