Çitçiler emeğinin karşılığını istiyor: Destek artarsa pamuk alanları büyüyecek

Batman'da pamuk ve yağlık ayçiçeği üretimi bu yıl yüksek verimle tamamlandı. Kağba, hem hasat sonuçlarını hem de 2025–2026 dönemine ilişkin destek ve fiyat beklentilerini değerlendirdi.

İLKHA mikrofonuna konuşan Çukobirlik Batman Şube Başkanı Kağba, Batman'ın toprağının pamuk için Türkiye'nin en verimli bölgelerinden biri olduğunu belirterek çiftçinin daha fazla üretime yönelmesi için fiyat ve desteklerin artırılması gerektiğini vurguladı.

Batman'ın iklim ve toprak yapısının pamuğa uygunluğu, kuraklığa rağmen yüksek verim elde edilmesini sağladı. Bölgedeki çiftçilerin pamuk üretimine yeniden yönelmeye başladığını belirten Kağba, buna rağmen serbest piyasa fiyatlarının düşük seyretmesinin üretim alanlarını sınırladığını söyledi.

Hem pamuk hem de yağlık ayçiçeğinde 2025 sezonunun başarılı geçtiğini kaydeden Kağba, destek miktarları ve piyasa hareketliliğinin 2026'da üretim artışı için belirleyici olacağını ifade etti.

Yaklaşık 25 haftalık sürecin ardından pamuk hasadının gerçekleştirildiğini ifade eden Kağba, Batman genelinde toplamda 8 bin dekara yakın pamuk ekim alanı oluştuğunu söyledi.

Erkan Kağba

"Batman toprağı pamuk için oldukça verimli"

Bunun yanında ikinci ürün olarak 3 bin dekarın üzerinde yağlık ayçiçeği ekimi yapıldığını ve her iki ürünün hasadının tamamlandığını aktardı. Kağba, Batman'ın çevre illere göre dekara verimlilikte yaklaşık yüzde 50 daha yüksek verim elde ettiğini, kuraklığa rağmen dekardan ortalama 540 kilogram ve üzeri verim alındığını dile getirdi. Çevre illerde bu rakamın 360–380 kilogram seviyelerinde kaldığını vurguladı. Toprağın pamuk için oldukça verimli olduğunu, kuraklığa rağmen yüksek verim alınmasının önemli bir çalışma sonucu olduğunu ifade etti.

"Pamuk kalitesi oldukça yüksek"

Kağba, bu ürünü eken çiftçi sayısının pamukta 47, yağlık ayçiçeğinde ise 22 olarak kaydedildiğini belirtti. Pamuk ekim alanlarının ağırlıklı olarak Batman–Kozluk yolu, Bıçakçı civarı, Beşiri ve Kuyubaşı bölgelerinde gerçekleştiğini söyledi. Hasat sonrası fabrikaya yapılan teslimatlarda birinci ürün için 1 beyaz 44 randıman, ikinci hasatta ise 1 beyaz 40 randıman kalite elde edildiğini aktardı.

"Pamuk üreticisine destekler artırılmalı"

2025 yılında ocak ayında gerçekleşen Ulusal Pamuk Zirvesi'nde, dekar başına pamuk desteğinin bin 198 TL olarak açıklandığını, yakıt desteğiyle birlikte bu rakamın bin 400 TL'ye ulaştığını ifade eden Kağba, 2026 planlamasında da aynı destek miktarının geçerli olmasının beklendiğini söyledi. Önceki yıllarda dekar başına 500 kilogram minimum verim şartı bulunduğunu, 2026'da böyle bir sınırlamanın olmayacağını belirtti. 300–700 kilogram arasında her verimde çiftçinin bin 400 TL destek alacağını dile getirdi.

"Pamuk fiyatı değerinin altında"

Kağba, 2025 yılında bir önceki yıla göre yüzde 27 oranında fiyat artışı gerçekleştiğini, kütlü pamuk için 1. beyaz kaliteye 31 TL fiyat belirlendiğini söyledi. Çiftçilere gerekli bilgilendirmelerin yapılarak alımların sürdürüldüğünü ancak serbest piyasa fiyatlarının düşük kalması nedeniyle çiftçilerin yeterince ekim yapamadığını ifade etti.

"Pamuk üreticisinin kar oranı her yıl düşüyor"

Bu kazancın yıllık giderlere göre yeterli olmadığına dikkat çeken Kağba, MTA borsasındaki durağanlığın pamuk piyasasını olumsuz etkilediğini belirtti. Pamuğun Türkiye'nin stratejik ürünlerinden biri olduğunu, gıda, tekstil, kozmetik ve biyodizel üretiminde kullanılan önemli bir bitki olduğunu vurguladı. 2026 yılında daha yaygın üretim ve stratejik gelişim beklendiğini, MTA borsasının canlanmasıyla fiyatların da yükselmesinin öngörüldüğünü ifade etti. Çiftçinin önceki yıllarda yüzde 25–30 kar elde ederken, şimdi yüzde 15 seviyelerinde kar edebildiğini söyledi.

"Pamuk ve yağlık ayçiçeği üretimi teşvik edilmeli"

Kağba, Batman'da yetişen pamuğun randıman ve lif değerlerinin oldukça yüksek olduğunu, Türkiye'de birinci sıralarda yer aldığını belirtti. Batman'da dekara 540 kilogram verime rahatlıkla ulaşıldığını, Diyarbakır ve Aydın gibi bölgelerde ise bu rakamın 350–380 kilogram seviyelerinde olduğunu söyledi. Pamuk ekiminin daha yaygın yapılamamasının sebeplerinden birinin bölgede yoğun mısır ekimi olduğunu ifade etti. Önümüzdeki süreçte daha yaygın ve sürdürülebilir bir tarım politikasıyla pamuk ve yağlık ayçiçeği üretiminin artırılmasının hedeflendiğini belirtti. Çiftçinin pamuk üretimine yönelmesi için fiyat ve desteklerin artırılması gerektiğini, sürdürülebilir tarımın çiftçinin kazancıyla mümkün olacağını vurguladı.

"Pamuk ekiminin artması için çiftçi desteklenmeli"

Tekstil, gıda ve kozmetik sektörleri için kritik olan pamuğun daha fazla desteklenmesi gerektiğini söyleyen Kağba, 2025 yılı pamuk hasadının tamamlandığını, ürünün fabrikalara teslim edildiğini ve 2026 yılı için hazırlıkların başladığını belirtti. Tarım il müdürlüklerine ÇKS başvurularının yılsonuna kadar yapılması gerektiğini hatırlatarak, çiftçiler için 2026 yılının daha bereketli geçmesini temenni etti. (İLKHA)