Çin'in Tayvan çevresinde geçtiğimiz günlerde yaptığı tatbikatlarla birlikte bölgede sular ısınmaya başlamıştı. Tayvan savunma bakanlığından yapılan açıklamada, dün sabahtan bugün sabah saatlerine kadar ada çevresinde Çin rejimine ait 91 askeri hava aracı ve 12 savaş gemisinin tespit edildiği bildirildi.

Bakanlığın açıklamasında, 91 hava aracından 54’ünün, Tayvan Boğazı’nda tarafların etki alanlarını sınırladığı varsayılan hava ve deniz hattını geçtiği ve Tayvan’ın “Hava Savunma Tanımlama Bölgesi” (ADIZ) ilan ettiği sahada uçtuğu belirtildi.

Çin Ordusu’nun Tayvan’ın bulunduğu bölgeden sorumlu Doğu Cephesi Komutanlığı, 8 Nisan’da ada çevresinde kara, hava, deniz ve roket kuvvetlerinin katıldığı müşterek askeri tatbikata başladığını duyurmuştu. Çin ordusu adayı kuşatma simülasyonu yaparken, ABD itidal çağrısı yapmıştı.

ABD’DEN ÇİN’E ‘MİLİUS’ İLE YANIT Tatbikatların bitmesine rağmen Çin'in bölgede artan etkisine karşın ABD ve Filipinler ordusu tarihlerinin en büyük ortak tatbikatını yapmak için yaklaşık 18 bin askerle sahaya indi.

İki hafta sürecek tatbikatta, 12 bin 200'ü ABD askeri olmak üzere 17 bin 600 civarı asker görev alacak. Avustralya gibi çevredeki ülkelerin de katılacağı beklenen tatbikatta ABD savaş gemileri, savaş jetleri, HIMARS çoklu roketatar sistemleri ile Javelin tanksavar füze sistemleri kullanılacak. ABD ve Filipinler askerleri, ayrıca Güney Çin Denizi'nde bir savaş gemisinin vurulmasına yönelik tatbikat da gerçekleştirecek.

İLGİLİ HABERLER: ÇİN’DEN ABD’YE TAYVAN YAPTIRIMI

Diğer yandan Çin, ABD USS Milius savaş gemisinin, Güney Çin Denizi’ne izinsiz giriş yaptığını açıklayarak mağdur edebiyatı yaparken, ABD Deniz Kuvvetleri’nden yapılan paylaşımda ise USS Milius’un uluslararası hukuka uygun olarak Güney Çin Denizi’nde seyir hakları ve özgürlüklerini teyit ettiği belirtildi.

TARAFLAR KARŞI KARŞIYA GELDİ Uzun süredir gergin olan Çin-ABD ilişkilerinde tansiyon her geçen gün yükseliyor. Geçtiğimiz hafta Tayvan Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen’in ABD’yi ziyaretiyle arttan gerilimin sonucunda, Çin’in orantısız gövde gösterme çabaları tarafları karşı karşıya getirdi.

Öte yandan Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby, iki ülke arasındaki tansiyonun yüksek olduğunu kabul ederek Dışişleri Bakanı Antony Blinken’ın şubatta yaşanan casus balon krizi sebebiyle iptal olan Çin ziyaretini gerçekleştirmek için çabaladığını söyledi.

Gözlemciler, Çin’in her ne kadar ABD ile çatışmaya girmekten kaçınıyor gözükse de, bölgedeki tansiyonu arttıracak tahrik edici tatbikatları yüzünden ABD ile çatışmaya girme olasılığının yükselişte olduğunu, böyle devam ederse kazara ABD ile sıcak çatışmanın kaçınılmaz olduğunu ve buda 3 dünya savaşının patlak vermesine sebebiyet vereceğini kaydetti.

TAYVAN ÇİN ANLAŞMAZLIĞI Çin'in topraklarının parçası olduğunu savunduğu Tayvan, Doğu Türkistan’ın işgali ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin kurulduğu 1949'dan bu yana fiili bağımsızlığa sahip bulunuyor.

Çin ana karası ile Tayvan arasında iç savaşın ardından ortaya çıkan ayrılık hala devam ediyor.

Pekin, 'Tek Çin' ilkesini vurgulayarak Tayvan'ın dünya ülkeleriyle müstakil diplomatik ilişkiler kurmasına, Birleşmiş Milletler ve diğer uluslararası kuruluşlarda temsil edilmesine karşı çıkıyor, kendisini tanıyan ülkelerin Tayvan ile diplomatik ilişkileri kesmesini şart koşuyor.

Muhammed Ali ATAYURT