Çalışan ve işveren arasındaki görünmez kriz; Sessiz istifa

Davranış Bilimci Korkut Daban, sessiz istifanın temelinde çoğu zaman iş yerlerindeki iletişim eksikliğinin bulunduğunu, adil olmayan yönetim anlayışının çalışanların psikolojik yükünü daha da ağırlaştırdığını ifade etti.

Gereğinden fazla iş yükü, çalışanların performansını düşüren ve sessiz istifayı tetikleyen önemli bir sorun olarak öne çıktığını ifade eden Daban, kurumsallaşmayı tamamlayamayan işletmelerde sessiz istifanın daha görünür hale geldiğini, çalışanların hak aramada zorluk yaşadığını vurguladı.

Kurum kültürü eksikliğinin sessiz istifayı artırdığını belirten Daban, hizmet içi eğitimlerin önemine dikkat çekti.

Sorunların çözümü için sadece tespit yapmanın yeterli olmadığını dile getiren Daban, birebir veya grup görüşmelerinin zorunlu hâle geldiğini, dengesiz iş yükü ve adaletsiz yönetim tarzının çalışanlar arasında yeni problemlere yol açtığını, bunun sessiz istifayı büyüttüğünü söylledi.

Personel sirkülasyonunun kurum kültürü üzerinde tahribat oluşturduğunu belirten Daban, sürekli değişimin işletme performansını zayıflattığını, iletişim, motivasyon ve nezaket kültürünün işletmeler için vazgeçilmez olduğunu kaydetti.

 “İletişim kaynaklı sorunlar çalışanı psikolojik olarak etkiliyor”

Davranış Bilimci Korkut Daban “Son günlerde özellikle sessiz istifa ifadesini fazla duymaya başladık. Çalışma hayatında birçok insanın derdini anlatamadığı ve dile getiremediği hususların bir yansıması olarak bunu değerlendirebiliriz. İş yerinde daha çok iletişim kaynaklı meydana gelen sorunların oluşturduğu problemler çalışanın bir takım ruhsal ve psikolojik manada sorun yaşamasını ve bu sorunları da mesai arkadaşlarına ve idarecilerine de yansıtmaktadır. Özellikle son dönemlerde çalışma hayatında yöneticilerin adil tutum ve davranış sergilememesi nedeniyle meydana gelebilmektedir. Sadece gündelik yaşamda değil idarede de adalet yönetimin bu anlamda şeffaf olması ve sadece eşit değil dengeli tutum ve davranışlar çalışanların da oradan işçilerin motivasyonunu etkilemektedir.” şeklinde konuştu.

“Gereğinden fazla iş yükü en büyük problem”

Daban, yaşanan sorunların temelinde gereğinden fazla iş yükünün bulunduğunu ifade ederek, “Yaşanan olumsuzlukların en başında ise gereğinden fazla iş yükünün bindirilmesidir. Çalışma hayatında öncelikli olarak yöneticilerin belirlediği husus iş dağıtımıdır. Özellikle kurumsal firmalarda belli bir sözleşmeyle bir garanti yerini alır. Kurumsallaşmayı tamamlayamamış işyerlerinde sessiz istifa da daha belirgin olur. Birey hak ve özgürlüklere sahip olduğunun farkında olmadığı için doğal olarak hak arama konusunda sıkıntı yaşayabiliyor. Bu hak arama süresinde sessiz kalması ve bir takım olumsuzlukları davranışsal olarak çevresine yansıtması da iletişim sorunu olarak karşımıza çıkıyor. İşçinin performansını en çok etkileyen sorunların başında haksız iş yükü olmasıdır.” ifadelerini kullandı.

“Kurum kültürü eksikliği sessiz istifayı artırıyor”

Kurum kültürü eksikliğinin sessiz istifayı artırdığını vurgulayan Daban “Bu durum beraberinde kurum kültürü eksiği olarak karşımıza çıkar. Özellikle belli bir kurum kültürüne sahip olan işletmeler yöneticilerini tercih ederken iç ve dış tedarik yolunu seçerler. İç tedarikte okurun altyapısına vakıf ve kültürünü bilen yöneticiler seçilir. Kurumsal firmalarda bundan dolayı hizmet içi eğitim programları çok önemlidir. Hizmet içi eğitim programları sadece teknik meselelerden oluşmaz. Bunun yanı sıra ağırlıklı olarak iletişim ve birçok kez protokol ve nezaket kurallarını barındırır. Bu tür eğitimleri alan çalışanların takım ruhuna sahip ve sorun yerine çözüm odaklı ve muhtemel sorunları da önceden öngörebilen rehberliği hâkim kılar.” dedi.

“Sorun tespiti yetmez çözüm için birebir görüşmeler şarttır”

Sessiz istifanın önlenmesi için işletmelerin çalışanları doğru şekilde dinlemesi gerektiğini dile getiren Daban “Eğer siz bir işletmede sessiz istifaların artmasını istemiyorsanız ve yapmış olduğunuz toplantılarda sorunları doğru tahlil edemiyorsanız bu konuya sadece tespitle yaklaşmayıp çözüm noktasında mutlaka birebir veyahut grup görüşmeleri yapmak suretiyle yöneticilerin de sorgulanabileceği bir sistem oluşmalıdır.” değerlendirmesinde bulundu.

“Dengesiz iş yükü çalışanlar arasında sorunlara yol açıyor”

Daban çalışma saatleri ve iş yükü konusundaki tartışmalara da değinerek “Mesai mefhumu son dönemlerde çok ciddi bir şekilde tartışılmaktadır. Mesai saatleri azaltılabilir mi diye uluslararası çalışma örgütü buna mukabil bir takım tavsiyelerde bulunuyor. Bizim bundan önce şunu tartışmamız lazım vardiyalı veyahut nöbet çizelgeli işletmelerde çalışanların aynı iş yükü ile muhatap olmaları gerçekleşiyor mu? Söz konusu bir haksızlıksa ve iş yükü dengesiz dağıtılıyorsa adil yaklaşmayan yöneticiler çalışanların bir süre sonra kendi aralarında sorun yaşamasına sebep olurlar. Biz bu durumlara sessiz istifa diyoruz ama çoğu zaman sesli istifaya kadar ilerleyebiliyor.” şeklinde konuştu.

“Yoğun personel sirkülasyonu kurum kültürünü yok eder”

Personel sirkülasyonunun işletmelere zarar verdiğini belirten Daban “İşletmelerin yoğun performans sergilediği kurumlara baktığımızda yöneticilerin ve çalışanların transfere tabi olduklarını görebiliyoruz. Daha üst makamlara bu anlamda çıkabilir. Ancak sürekli personel değişikliği oluyorsa ve haksızlıkların önüne geçemiyorsanız bu durum yoğun bir personel sirkülasyonunu beraberinde getirerek hem işletme kültürünün oluşmasını engeller hem de performansına ciddi manada etki eder. Bunun yanı sıra aynı olaylar personel için de geçerlidir sorunun odağında personel ise personelin de sıkça işyerleri değişmesi bu personelin bireysel olarak itibarına ciddi anlamda zarar vermektedir.” ifadelerini kullandı.

“Adil yöneticiler ve takım ruhu sessiz istifayı azaltır”

Çözüm önerilerine değinen Daban “Bunun için yapılması gereken şudur ilk olarak yöneticilerin adil davranmaları ve buna mukabil takım ruhu dediğimiz çalışma ortamının sağlanması, iş yükünün dengeli dağıtılması ile iletişime dair olumsuzluklarını önleyici rehberlik çalışmaları olması gerekir. Hizmet içi eğitim programları ve motivasyon çalışmalarıyla bunlar elde edilebilir. Çağımızın olmazsa olmaz iletişim hususunda hiçbir işletmenin bunu göz ardı etmesi mümkün değildir. Kurum kültürü oluşmuş işletmelerde iletişim ve motivasyona dair ciddi AR-GE ve yatırımlar yapıldığına tanık olabiliyoruz.” dedi.

“Kaba konuşma ilişkilerin seviyesini düşürüyor”

Daban, personellerin iletişim eğitimine ihtiyaç duyduğunu belirterek “Bazı işletmeler iletişim eğitimlerinin yanında protokol ve nezaket kurallarını da personellerine eğitim olarak verir. Günümüz dünyasında maalesef insanlar kaba bir şekilde konuşmayı yahut alelade ifadeler kullanarak bunu standart olarak görüyorlar. Son dönemde samimiyet adı altında bahsedilen husus samimiyet değil ilişkilerin maalesef seviye noktasında mahrum kaldığını gösteriyor. Kaba bir şekilde konuşmanın hiçbir şekilde karşılığı yoktur. Lakap takma gibi ifadelerden kaçınılması gerekir. Bir süre şaka diye başlayan konuşmalar sonrasında asıl sorunu teşkil ediyor. Birçok kez işletmelerde personelin neden ayrıldığını anlayamıyoruz ve bu da performansa doğrudan etki ediyor ve sessiz istifa şeklinde kalabiliyor. Bu da kurum yöneticilerinin sorumluluğundadır. Yöneticiler personellerin davranışlarını belli bir tutuma tabi tutmaları gerekiyor.” şeklinde konuştu. (İLKHA)