Brüksel'de Türkmen Kültür Etkinliği: Türkmenistan'dan “Hazineler” sergisi

DERYA SOYSAL, Expert on Central Asia

Derya Soysal Tarafından Fotoğraflandı (Özbekistan, Türkmenistan, Kazakistan ve Kırgız Cumhuriyeti Büyükelçileri).

21 Ocak 2025 tarihinde Brüksel’de, Muse Gallery’de Türkmenistan’ın kültürel mirasını sergileyen “Gün Yüzüne Çıkan Türkmenistan Hazineleri” adlı bir etkinlik düzenlendi. Etkinlikte antik eserler, takılar, halılar ve tekstil ürünleri sergilendi. Bu sergi, Brüksel’deki Türkmenistan Büyükelçiliği ve Orta Asya için Avrupa Yaratıcı İttifakı’nın kurucusu Elena Kharitonova iş birliğiyle düzenlendi ve prestijli Civilisations 2025 Kış Edisyonu kapsamında Sablon’da gerçekleştirildi.

Etkinliğe Japonya (Mikami Masahiro), Kazakistan (Margulan B. Baimukhan), Kırgızistan (Aidit Erkin), Özbekistan (Gayrat Fazilov) ve Tacikistan (Huseinzoda Muzaffar Mahmurod) büyükelçileri katıldı.

Türkmenistan’ın Brüksel Büyükelçisi Sapar Palvanov, kültürün barışı teşvik etmedeki önemini vurguladı. Türkmenistan, 2025 yılını Barış ve Güven Yılı olarak ilan etti. Ayrıca, Birleşmiş Milletler de Türkmenistan’ın girişimiyle 2025 yılını Uluslararası Barış ve Güven Yılı ilan etti. Palvanov, kültürün sınırları aşma, farklı medeniyetleri bir araya getirme ve kültürler arası diyaloğu teşvik etme gücüne sahip olduğunu ifade etti. Sanatın, ülkeler arasındaki iş birliğini teşvik etmede kritik bir rol oynadığını belirtti.

Palvanov konuşmasında Türkmen yaşamına kültürün nasıl derinlemesine işlemiş olduğunu şu sözlerle dile getirdi:

“Türkmenistan’ın kültürel eserlerinin dünyanın dört bir yanından uzmanları ve sanatseverleri bir araya getiren bu prestijli etkinliğin bir parçası olmasından büyük mutluluk duyuyorum. Bizim için kültür yalnızca tarihin bir parçası değil; günlük hayatımızın dokusuna işlenmiştir. Kullandığımız giysilerden evlerimize ve en küçük eşyalara kadar her şeyde kültürümüzün izleri vardır. Bu unsurlar bizi köklerimize bağlar ve biz de onları korumak ve yaşatmak için büyük bir çaba gösteririz.”

Büyükelçi, Türkmenistan için tarafsızlığın iş birliği anlamına geldiğini açıkladı. Ülkesinin dünyayı dost ve düşman ülkeler olarak ayırmadığını, tüm ülkelerle iş birliği yapmayı ve çeşitliliklerine saygı duymayı amaçladığını vurguladı. Tarafsızlığın, Türkmenistan hükümetine farklı kültürler arasında köprüler kurma imkânı sağladığını ifade etti. Palvanov, kültürün barışı teşvik etmedeki rolünü şu sözlerle savundu:

“Neden bir kültürel etkinlikte tarafsızlık, barış ve güvenden bahsediyorum? Çünkü kültür, tarafsızlık gibi barışçıl ve tarafsız bir alandır. İş birliğini, diyaloğu ve anlayışı teşvik eder. Tıpkı kültür gibi tarafsızlık da sınır tanımaz; tüm ülkelerle barış adına iş birliği yapmayı gerektirir. Türkmenistan dünyayı dostlar ve düşmanlar olarak ayırmaz; her ülke ile ortaklık kurmayı hedefler, çünkü her ilişki insanlığın ortak iyiliğine katkıda bulunur.

Kültürel geleneklerimiz de bu felsefeyi yansıtır. Örneğin, Türkmenistan’da halı dokuma tarihsel olarak topluluk temelli bir faaliyetti. Eski zamanlarda her sokakta bir veya iki halı tezgâhı bulunurdu ve kadınlar ile genç kızlar bir araya gelerek halı dokurdu. Bu gelenek, bir zorunluluktan değil, birlik ve dostluk ortamı oluşturmak için doğmuştur.”

Son olarak Palvanov, Türkmenistan’ın barışı ve güveni güçlendirmek için çabalarını sürdüreceğini ve aynı zamanda 2025 yılında daimi tarafsızlığının 30. yılını kutlayacağını duyurdu. Konuşmasını şu sözlerle sonlandırdı:

“Kültür, insanlar arasında gerçekten bir köprüdür. Güçlü kültürel köprüler olmadan, barış, dostluk ve birliğin olduğu bir dünya hayal etmek zordur. Bu sergi ve gelecek birçok etkinlik sayesinde Türkmenistan’ın kültürünün kapılarını dünyaya açmayı hedefliyoruz.

Bugün, halklarımız arasında bir kültürel köprü inşa etmek için küçük bir katkı sağlamak adına buradayız. Kültür aracılığıyla birbirimizi anlamaya yönelik attığımız her adım, barış ve güvene doğru bir adımdır.”

Sergide yer alan eserler:

         •        1940’lardan kalma muskalar,

         •        kadınların elbiselerinin yaka kısmı için yapılan nakışlar (1920-1960),

         •                  20.    yüzyıldan kadın bilezikleri,

         •        ev eşyalarını saklamak için geleneksel çantalar,

         •        Türkmen halıları ve Türkmenistan’ın zengin kültürünü yansıtan diğer birçok eser.

Etkinlikte çekilen fotoğraflar: Derya Soysal