9 Nisan 2025 tarihinde Brüksel Hür Üniversitesi'nde düzenlenen "Timurlu Rönesansı ve Türk Dilleri / Çağatayca’dan Günümüze Türkçe" başlıklı seminer büyük ilgi gördü. Bu seminer, 689. yıl dönümünü kutlamak amacıyla gerçekleştirildi.

Brüksel Hür Üniversitesi'nde Türkçe Profesörü olarak görev yapan Dr. Lebriz Sönmez ve Tarih Öğretmeni-Orta Asya Uzmanı Derya Soysal tarafından özel olarak hazırlanan seminer yoğun ilgi çekti.

Seminere katılanlar arasında Türkiye Cumhuriyeti Brüksel Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı ve Birinci Müsteşarı Mehmet Özgür Çakar, Brüksel Başkonsolosu Onur Sevim, Müsteşar Zeynep Yılmaz, Büyükelçilik Başkatibi Işıl Yaman Özbek, Eğitim Müşaviri Hümeyra Altuntaş Kıran, Ticaret Müşaviri Mehmet Kayış, Aidit Erkin-Kırgızistan Brüksel Büyükelçisi, Nurlan Suerkulov-Kırgız Diplomat, Margulan Baimukhan-Kazak Brüksel Büyükelçisi, Rakhat Nurgaliyev Kazak diplomat Maral Rahymova-Türkmen diplomat, Subhan Rahimli-Azerbaycanlı diplomat, Emin Rustamov Azerbaycanlı diplomat, Nagy Gabriella - Macar Diplomat, Tumurbat Bazarragchaa-Moğol Diplomat bulunuyordu.

Seminerde Özbekistan Büyükelçiliği Baş Müşaviri Golibjon Abdukarimov, bir açılış konuşması yaptı. Baş Müşavir Golibjon Abdukarimov, konuşmasında seminerin ana teması ile ilgili görüşlerini paylaştıktan sonra bu anlamlı etkinliği hazırlayan ve katılanlara teşekkür etti.

Daha sonra söz alan Türkiye Cumhuriyeti Brüksel Büyükelçiliği Birinci Müsteşarı Mehmet Özgür Çakar ise konuşmasında; "14. ve 15. yüzyıllarda Timur Devleti’nin önderliğinde Orta Asya’da yaşanan bilim, sanat ve edebiyat atılımı Çağatay Türkçesinin de zirveye ulaştığı bir döneme tekabül etmektedir. Ali Şir Nevai’nin öncülüğünde kaleme alınan eserler, Türkçe’nin entelektüel bir dil olarak konumunu güçlendirmiş, halkın dilini bilim ve sanatın dili haline getirmiştir" dedi.

Tarih Öğretmeni-Orta Asya Uzmanı Derya Soysal, seminerde yaptığı sunumda Timurlu Rönesansının ne anlama geldiğini, tarihi, sosyal ve toplumsal gelişimi, Türk dünyasında eriştiği medeniyet seviyesi ile bıraktığı mirasın boyutlarını anlattı. Ulug Beg’in bilimsel katkılarına vurgu yaptı. Derya Soysal, Timurlu mimarisinin Hindistan’da (Tac Mahal), Bursa’da Yeşil Cami, Rusya’da Saint-Petersburg Camii gibi yerlerde yansıdığını belirtti.

Brüksel Hür Üniversitesi'nde Türkçe Profesörü olarak görev yapan Dr. Lebriz Sönmez ise Çağatayca’dan Günümüze Türkçe konusunda yaşanan evrimin sürecini bazı görsel örneklerle anlattı. Dr. Lebriz Sönmez, farklı Türk dili ailelerini ele aldı. Proto-Türkçeden günümüz Türkçesine kadar Türk dillerinin evrimini tanıttı ve geliştirdi. Çağatay dilinin en ünlü şairi olan Alişir Nevai’ye odaklandı. Son olarak, Atatürk tarafından uygulanan dil politikaları sayesinde Türkiye’de yaşanan dilsel gelişimin Türk Devletleri Teşkilatı’nda yansıdığını vurguladı. "Türk Dil Birliği, Türk dünyasının bir araya gelme ve kültürel bağlarını güçlendirme hedefini taşıyan önemli bir fikirdir. Farklı lehçeler ve ağızlar arasında köprü kurmak, kültürel zenginliği koruyarak ortak bir dil bilinci oluşturmak anlamına gelir. Bu ideal, hem dilsel hem de kültürel olarak Türk dünyasının bir araya gelmesini hedeflemektedir" dedi.

Seminerin sonunda konuklar hatıra fotoğrafları çektirdiler. Program, yöresel lezzetlerin ikramı ve yapılan hoş sohbetlerin ardından sona erdi.

Derya Soysal/Editör