Güney Kafkasya zaten dünya devleri için stratejik bir yer haline geldi. Artık bu bölge Batılı ülkeler ve bazı uluslararası kuruluşlar için oldukça cazip görünüyor. Bu nedenle Güney Kafkasya'ya yönelik mücadele her geçen gün daha da yoğunlaşmakta ve bu bölgeye yerleşme şansının yakalanması için çaba sarf edilmektedir. Bu da kaçınılmaz olarak Güney Kafkasya bölgesinde çıkar çatışmalarına yol açmaktadır.

Güney Kafkasya'ya en kaba şekilde müdahale etmeye çalışan yabancı ülkeler arasında Fransa'nın ön planda olduğunu da belirtmek gerekir. Yetkili Paris, yıkıcı faaliyetleriyle ısrarla bu bölgedeki barış sürecinin olumlu sonucunu engellemeye çalışıyor. Fransa'nın Ermenistan üzerinden Güney Kafkasya'ya yerleşme planları bu bölgede askeri-siyasi çatışma tehlikesini artırıyor. Bu da yakın gelecekte Fransa'yı bölgesel çatışmanın doğrudan katılımcısı haline getirebilir.

Özellikle resmi Paris'in Ermenistan'ı modern askeri teçhizatla silahlandırma niyeti, Azerbaycan'ın Fransa'ya karşı direniş hakkını zaten doğrulamıştır. Fransa'nın son yıllarda izlediği açık Ermeni yanlısı politika, resmi Bakü'nün güçlü muhalefetine neden oluyor. Azerbaycan'ın siyasi çevreleri, resmi Paris'in tutumuna karşı zaten karşı saldırı taktikleri uygulamak zorunda kaldı. Azerbaycan ile Fransa arasındaki ilişkiler de hızla gerilmeye devam ediyor.

Şimdilik resmi Bakü, Fransa'ya en zayıf noktasından saldırmayı tercih ediyor. Dolayısıyla Fransa'nın Afrika kıtasında halen devam eden sömürge faaliyeti bunun için uygun koşulları yaratmaktadır. Resmi Bakü, Fransa'nın Afrika halklarına karşı işlediği soykırımları ve toplu katliamları uluslararası platformlarda açıkça ve büyük bir cesaretle gündeme getiriyor. Bu bakımdan da Azerbaycan, Fransız sömürgeciliğine karşı uluslararası mücadelenin öncü devleti olarak dikkat çekmektedir.

Genel olarak, Afrika meselesinin resmi Bakü'ye yakın gelecekte Fransa üzerinde daha fazla baskı oluşturmak için ek nedenler vermesi ihtimali oldukça makul görünüyor. Böylece Fransız sömürgesi olan Afrika ülkeleri son dönemde resmi Paris'e karşı bir direniş hareketi başlattılar. Bu ülkeler resmi olarak Fransız birliklerinin Paris'ten çekilmesini talep ediyor. Bir süre önce askeri darbenin gerçekleştiği Nijer, Paris'e Fransız askerlerini ve diplomatik temsilciliğini ülkeden çekmesi için bu yılın sonuna kadar resmen süre verdi.

İlginçtir ki, Afrika'nın kademeli olarak kaybedilmesi Fransız ekonomisi için derin bir kriz vaat ediyor. Çünkü Fransız ekonomisi Afrika'dan getirdiği hammaddelerle besleniyor. Bu hammadde olmadan Fransız işletmeleri kapanma tehdidiyle karşı karşıya kalabilir. Özellikle Fransa'nın Nijer'den ithal ettiği Afrika uranyumuna ihtiyacı var. Nijer'in Fransa'ya uranyum ihraç etmeme kararı resmi Paris için büyük bir "baş ağrısı" anlamına geliyor.

Fransa'da elektrik çoğunlukla nükleer santrallerden elde ediliyor. Son istatistiklere göre Fransa'nın elektrik ihtiyacının yüzde 75-80'i nükleer santrallerden karşılanıyor. Aynı zamanda Fransız şirketleri de bazı ülkelerin nükleer tesislerine hizmet veriyor. Bu bağlamda, Afrika'dan uranyum ithalatının durdurulması Fransa'yı sonunda çaresiz bir durumda bırakabilir. Ve resmi Paris'in bu sorunu mümkün olan en kısa sürede hızlı bir şekilde çözmek için en uygun seçenekleri bulması gerekiyor.

Mesele şu ki, Orta Asya uranyumu şu anda Fransa için en gerçekçi alternatif rolünü oynayabilir. Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un Orta Asya'ya yaptığı ziyaretin ana hedefi, uranyum ithalatı için yeni bir kaynak bulmak. Özellikle Kazakistan ve Kırgızistan, Fransa'nın bu alandaki umutlarını büyük ölçüde haklı çıkarabilir. Ve Başkan Emmanuel Macron'un bu ülkeye yapacağı ziyaretin bazı anlaşmalar için fırsat yaratabileceği de kesinlikle bir istisna değil.

Ancak Orta Asya uranyum ithalatı konusunda anlaşmaya varsa bile Fransa iki önemli sorunla karşı karşıyadır. Dolayısıyla Çin'in Orta Asya uranyumuna da ciddi anlamda ihtiyacı var. Resmi Pekin muhtemelen Fransa'nın bu kaynağa sahip çıkmasını engellemeye çalışacak. Ve Orta Asya'da Çin ile uranyum rekabeti Fransa için o kadar kolay olmayacak.

Öte yandan Orta Asya uranyumunun Fransa'ya taşınması da resmi Paris açısından büyük sorunlar vaat ediyor. Bu nedenle uranyumun hava yoluyla taşınması çok tehlikeli bir seçenek olarak görülüyor. Bu nedenle nükleer hammaddelerin kara araçlarıyla taşınmasını tercih ediyor. Mevcut durumda Fransa'nın önünde sadece iki güzergah var.

Bunlardan ilki olan Rusya toprakları şu anki haliyle Fransa için erişilemez görünüyor. Ukrayna'daki savaş, Kremlin'le gergin ilişkiler ve Rusya'nın aynı zamanda uranyum ihraç eden bir ülke olması bu yolu Fransa'ya büyük ölçüde kapattı. Her durumda Kremlin, Fransa'nın Rusya üzerinden Orta Asya'dan uranyum ithal etmesine izin vermeyecektir.

Bu açıdan bakıldığında Fransa için tek olası rota Azerbaycan gibi görünüyor. Yani her halükarda resmi Paris, Orta Asya uranyumunu Azerbaycan topraklarından nakletmekle yükümlüdür. Bu nedenle Fransa'nın yakın gelecekte resmi Bakü'ye minnettar olması kesinlikle bir istisna değildir. Ancak Fransa'nın Azerbaycan'ı transit ülke olarak kullanması kolay olmayacak.

Resmi Bakü, Fransa'nın Azerbaycan'a yönelik düşmanca politikasını affetmiyor. Dolayısıyla Fransa artık Azerbaycan'ın şartlarını ve taleplerini uygulamak zorunda kalabilir. Resmi Paris bile yakın gelecekte Azerbaycan'ı memnun etmek için Ermenistan'ı feda edebilir. Aksi takdirde Azerbaycan, Fransa'nın kendi topraklarından Orta Asya uranyumunu taşımasına izin vermeyecektir.

Bütün bunlar dikkate alındığında resmi Bakü'nün Fransa'ya karşı çok etkili bir baskı mekanizması kazanmaya yaklaştığı düşünülebilir. Resmi Bakü'nün Paris'e "nükleer saldırı" başlatma şansından çok uzak olmadığı anlaşılıyor. Üstelik bu "nükleer saldırı" Paris'i olduğu kadar Erivan'ı da "vurabilir". Ve bu açıdan bakıldığında Azerbaycan'ın yakında Fransa'nın "iplerini elinde tutacağı" oldukça makul görünüyor.

Elchin KHALIDBEYLI,