TÜİK, 2022 yılına ilişkin Araştırma-Geliştirme Faaliyetleri Araştırmasına yönelik verileri açıkladı. Buna göre AR-GE harcaması 2022 yılında 198 milyar 670 milyon TL'ye yükseldi. En fazla Ar-Ge harcaması yüksek teknoloji faaliyetlerindeki girişimler tarafından yapıldı.

 Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Araştırma-Geliştirme (Ar-Ge) harcamasının 2022 yılında 198 milyar 670 milyon TL'ye yükseldiğini açıkladı.

Gayrisafi yurt içi Ar-Ge harcaması 2022 yılında bir önceki yıla göre 96 milyar 932 milyon TL artarak 198 milyar 670 milyon TL'ye yükselirken, Ar-Ge harcamasının gayrisafi yurt içi hâsıla (GSYH) içindeki payı yüzde 1,32 oldu. 

En fazla Ar-Ge harcaması mali ve mali olmayan şirketler tarafından yapıldı.

Harcamalarda mali ve mali olmayan şirketler yüzde 61,4 ile en büyük paya sahip olurken, bunu yüzde 33,8 ile yükseköğretim takip etti. Kâr amacı olmayan kuruluşlar tarafından yapılan Ar-Ge harcamalarının da dâhil olduğu genel devlet Ar-Ge harcamalarının toplam Ar-Ge harcamaları içindeki payı ise yüzde 4,8 oldu. Ar-Ge harcamaları içerisinde personel harcamaları yüzde 47,3 ile en büyük harcama kalemini oluşturdu.

Mali ve mali olmayan şirketler Ar-Ge finansmanında yüzde 50,2'si mali ve mali olmayan şirketler tarafından finanse edilirken genel devlet Ar-Ge harcamalarının yüzde 32,8'ini, yükseköğretim yüzde 15,7'sini, yurt dışı kaynaklar yüzde 1,3'ünü ve diğer yurt içi kaynaklar yaklaşık olarak yüzde 0,02'sini finanse etti.

Tam zaman eşdeğeri cinsinden 272 bin 638 Ar-Ge personeli çalışırken, kadın Ar-Ge personel sayısı, 2022 yılında 93 bin 41 kişi ile toplam Ar-Ge personel sayısının yüzde 34,1'ini oluşturdu. Sektörler itibarı ile TZE cinsinden kadın Ar-Ge personel oranı yükseköğretimde yüzde 47,5, kâr amacı olmayan kuruluşların da dâhil edildiği genel devlette yüzde 31,0, mali ve mali olmayan şirketlerde ise yüzde 27,3 oldu.

TZE cinsinden Ar-Ge insan kaynağının cinsiyete göre sektör içi dağılımı, 2022

En fazla Ar-Ge harcaması TR10 (İstanbul) bölgesinde gerçekleşti.

İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması (İBBS) 2. Düzeye göre 2022 yılında Ar-Ge harcamalarının en yüksek olduğu bölge toplam Ar-Ge harcamasının %30,2'sini gerçekleştiren TR10 (İstanbul) iken, bunu %29,7 ile TR51 (Ankara) ve %8,4 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi takip etti.

Toplam Ar-Ge personel sayısının %30,8'i TR10 (İstanbul), %20,1'i TR51 (Ankara) ve %7,7'si TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesinde istihdam edildi.

EN FAZLA AR-GE HARCAMASI YÜKSEK TEKNOLOJİ FAALİYETLERİNE

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimler teknoloji düzeylerine göre sınıflandırıldığında, 2022 yılında imalat sanayinde gerçekleştirilen 72 milyar 311 milyon TL Ar-Ge harcamasının %49,1'inin yüksek teknoloji faaliyetinde yer alan girişimler tarafından gerçekleştirildiği görüldü. Bu oran 2015 yılında %35,1'di. İmalat sanayindeki toplam Ar-Ge harcamasının %37,3'ü orta yüksek teknoloji faaliyetindeki girişimler, %9,4'ü orta düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler ve %4,3'ü düşük teknoloji faaliyetindeki girişimler tarafından yapıldı. 

İmalat sanayinde Ar-Ge faaliyeti yürüten girişimlerin teknoloji düzeyine göre araştırmacı sayıları, 2022