Bugün, 23 Aralık 2025 Salı
  • BIST 100

    14197,16%-0,23
  • DOLAR

    42,80% 0,02
  • EURO

    50,29% 0,26
  • GRAM ALTIN

    6075,15% 1,74
  • Ç. ALTIN

    9754,73% 1,17

Abdurehim Tileshüp Ötkü

Abdurehim Tileshüp Ötkü

GÜNDEM 5.10.2023 14:31:30 0
Abdurehim Tileshüp Ötkü
Abdurehim Tileshüp Ötkür (Uygurca:ئابدۇرېھىم تىلەشۈپ ئۆتكۈر, Mayıs 1923 – Ekim 1995), Uygur modern edebiyatındaki önemli isimlerden biri, yazar ve şairdir.   Biyografisi Ötkür, 1923 yılında Doğu Türkistan'ın (diğer adıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi) Kumul ilinde doğar, ünlü yazar 5 Ekim 1995 yılında Urumçi'de hayata veda eder. Ötkür, 1942'de Sincan Üniversitesi'nden mezun olduktan sonra, 1949'a kadar Altay Gazetesinde editörlük görevini yapmıştır. Ötkür'ün edebiyat alanındaki çalışma ve başarıları 1980'den sonra ivme kazanmıştır. 1980'lerde Çin'de süregelen Kültürel Devrimi ile adlandıralan kültürel bir felaketin sonlanması neticesinde, Doğu Türkistan'da da tarih, edebiyat ve çeşitli alanlarda çalışmaların başlatılmasına izin verilmiştir. Bu sıralarda, Ötkür, Urumçi'deki Sosyal Bilimler ve Felsefe Akademisinde araştırmacı olarak göreve başlar. Onun katkılarıyla, başka ilim adamlarının bulunduğu grupların çalışmaları sonucunda, Yusuf Has Hacib'in bıraktığı mirası - Kutadgu Bilig modern Uygurca tercümesi ile yayımlanmıştır. Ayrıca, Divânu Lügati't-Türk'te bu vesileyle halka ulaşabilme imkânına kavuşmuştur. Eserleri Şairin ilk şiiri 1940 yılında yayımlanmıştır. Daha sonra, 'Tarim Boyliri' (Tarim Nehri) ve 'Yürek Mungliri' (Yürek Sesleri) adlı şiirler halk içinde epeyce ün kazanmıştır. Aslında, Abdurehim Ötkür'ün halk içinde daha da yüksek mertebe sahip olması ve ün kazanması, 1982'de yayınlanan 'İz' romanı ile daha sonra 1990'larda yayına ulaşan 'Oyghanghan Zimin'(Uyanan Zemin) (iki cilt) başlıklı romanının neticesidir.   1980'li yıllar, Uygur Modern Edebiyatı'nın yeniden doğuşu sayılır. Bu süreçte, yazarlar, şairler, tarihçiler çalışmalara başlar. Ötkür'ün hem bir yazar olması hem de bir tarih araştırmacı olması, onun 1910 yıllarında Doğu Türkistan'da meydana gelen Çin Hükümetine karşı ayaklanmaları kaleme alarak bir tarihsel roman yazmasına pay sağlamıştır. Ve 1910 yıllarındaki ayaklanmaları detaylı bir şekilde anlatan roman - 'İZ' yazılmıştır. 'İz' romanı yayınlandıktan sonra halk içinde büyük bir ilgi kaynağı olur ve okuma-yazmayı bilen herkes bu romanı okumuş vaziyet oluşur. Bu sebele, yazar kariyerinde ilk başarıyı yakalamakla birlikte halk içinde büyük ölçüde beğen kazanmış duruma gelir.   1990'lı yıllarında, yazar 1930'larda Doğu Türkistan'da yaşanan ayaklanmalar ve kurulan ilk cumhuriyet - Doğu Türkistan İslam Cumhuriyeti(1933-1934)'nin kurulması ve yıkılmasını içeren vâkaları kaleme alan romanını yazmıştır. Ve halkın temel hakları için ayağa kalkmış ve mücadele etmiş olduğunu mecazi anlamdaki Uyanan Zemin(veya Uyanan Topraklar) adını romanına vermiştir.   Yayımlanan Kitapları Qeshqer Kéchisi (Kaşgar Gecesi), Urumçi: Sincan Halk Yayınevi, 1980. Iz, (Roman) Urumçi: Sincan Halk Yayınevi, 1985. Ömür Menzilliri, Ürümchi: Sincan Gençler Yayınevi, 1985. Oyghanghan Zimin (Roman) #TOYŞAD

Haber Editörü

Hakan Dikmen 1

hakandikmen30@gmail.com
Yorum Ekle

BİK Antalya bölge müdürlüğü’ne Mevlüt Uluçamlıbel atandı

2025’te Türkiye’de sıcaklıklar rekor seviyelere ulaştı

Muğla'dan yerel kalkınmaya 'Büyük' katkı

Konya Karatay'da kuraklık ve obruk riskini azaltacak adım

Bursa Osmangazi Meydanı'nda yeni yıla hazırlık coşkusu sürüyor

Havayolu gümrük işlemleri dijitalleşiyor... Yeni sistem 2026'da tüm havalimanlarında

Kuzey Çevre Yolu'nda kamyon ile otomobil çarpıştı

İstanbul Beylikdüzü'nde festival tüm hızıyla sürüyor

İzmir'de gençler Cumhuriyet'e koştu

Yüzyılın Konut Projesi’nde kuralar pazartesi günü başlıyor

Hayırsever iş insanından Serik’e anaokulu

Siirt’te öğrencilere diyabet ve hijyen farkındalığı eğitimi

İngiltere'de Gazze için açlık grevine destek büyüyor

Adıyaman’da güvenlik operasyonları: 76 aranan şahıs yakalandı - Videolu Haber

Bursa Yıldırımlı çocuklara her Pazar ücretsiz tiyatro

Bursa Büyükşehir Belediyesporlu satranççılardan 10 madalya

İzmir'e iz bırakan sergiler... 4 ayda 295 bin kişi ziyaret etti

Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Tahir Gündüz: Recep, Şaban aylarında Ramazan’a hazırlanması gerekiyor

Gazze'de ateşkes ihlalleri derinleşiyor

Gaziantep'te yüklü miktarda gümrük kaçağı ürün ele geçirildi

107 yıllık bir ömür: Denizli’nin koca çınarı Fatmana nine hayatını kaybetti

Zelenski: Ukrayna dün geceden bu yana yoğun Rus hava saldırısı altında

Serik’te Gençler Futsal ilçe birinciliği sona erdi

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz Azerbaycan’da

Bingöl Üniversitesi'nde bağımlılıkla mücadele konferansı düzenlendi

Bakan Mehmet Nuri Ersoy: '2025’te Kültür ve Turizm alanında iz bıraktık'

Özgür Özel: Ruhen ve Fikren Yeni Bir Sürece Girdik

Çamlık Bulvarı Bursa Büyükşehir Çalışmalarıyla Yenilendi

Başkan Uysal: Türk Mutfağı Dünyaya Açılmalı

Başkan Özdemir, Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı’nı Ağırladı

Yükleniyor

Haberi Sesli Oku

Ahmet Dal’dan Tribünlere Net Mesaj: “Bu Takım Zirve İçin Oynuyor!”

Kaldırın şu taşı bakalım altından ne çıkacak?

TYB Erzurum Şubesinden “aykırı güzel ağabey” için vefa sohbeti

SERKANDAŞ SİGORTA ERZURUM BÜYÜKLER AMATÖR KÜME'DE 4. HAFTA TAMAMLANDI

SAHADA İNANÇ KENARDA EMEK

ASKON Erzurum’da Güvenin ve Üretimin Adresi Oluyor

PENALTILARDA GELEN ŞAMPİYONLUK

ERZURUMSPOR FK ALTYAPISI SAHNEDE: 7 GOL, 2 GALİBİYET

Arif Hikmet Kılıç: “Varsa Yoksa Çat” Diyen Bir Hizmet Anlayışı

DADAŞLARDAN DEPLASMANDA GÜÇ GÖSTERİSİ...

Kocaeli Çayırova’da ‘Mahalle Halkı Afetlere Hazırlık Eğitimi’ programı başladı

Mesleki eğitimde özel uygulamaları Bursa'da masaya yatırıldı

Konya’da öğrenciler mesleğe ilk adımı attı

2026 MSÜ sınavı için başvuru takvimi açıklandı

YÖK’ten lisans eğitiminde köklü değişiklik: Üniversite 3 yılda bitecek

Başkan Fatma Şahin’den Üniversitelilere Müjde!

Bursa’da Mesleki Eğitim İçin Özel Eğitim Eğitimi

Gaziantep'te üniversite öğrencilerine yeni müjde!

Bursa’da özel eğitimde mesleki eğitim için eğitici eğitimi

İstanbul Maltepe'de ‘Birlikte Güzel Yaş Almak’ semineri

LİG TABLOSU

Takım O G M B Av P
1.GALATASARAY A.Ş. 17 13 1 3 27 42
2.FENERBAHÇE A.Ş. 17 11 0 6 25 39
3.TRABZONSPOR A.Ş. 16 10 1 5 14 35
4.GÖZTEPE A.Ş. 17 9 3 5 12 32
5.BEŞİKTAŞ A.Ş. 17 8 4 5 8 29
6.SAMSUNSPOR A.Ş. 17 6 4 7 2 25
7.RAMS BAŞAKŞEHİR FUTBOL KULÜBÜ 17 6 6 5 9 23
8.KOCAELİSPOR 17 6 6 5 -2 23
9.GAZİANTEP FUTBOL KULÜBÜ A.Ş. 17 6 6 5 -6 23
10.CORENDON ALANYASPOR 17 4 4 9 1 21
11.ÇAYKUR RİZESPOR A.Ş. 17 4 7 6 -4 18
12.TÜMOSAN KONYASPOR 17 4 8 5 -8 17
13.GENÇLERBİRLİĞİ 16 4 9 3 -4 15
14.KASIMPAŞA A.Ş. 17 3 8 6 -10 15
15.HESAP.COM ANTALYASPOR 17 4 10 3 -15 15
16.ZECORNER KAYSERİSPOR 17 2 6 9 -17 15
17.İKAS EYÜPSPOR 17 3 10 4 -14 13
18.MISIRLI.COM.TR FATİH KARAGÜMRÜK 17 2 12 3 -18 9

YAZARLAR