İstanbulların depreme karşı bina dayanıklılığını ölçmeleri için İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) uzmanları ile ücretsiz hızlı tarama metoduyla hasar tespiti yapıyor.

İSTANBUL (İGFA) -  İBB’nin depreme karşı binaların dayanıklılığını ölçme amacıyla 2019 yılında uygulamaya soktuğu bina tespiti projesini İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Buğra Gökçe, İSTON’un Yapı Laboratuvarı’nda düzenlenen basın toplantısı ile anlattı. 2019’dan itibaren Hızlı Tarama Metodu’nda Riskli Bina Tespiti ve Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği (TBDY) 2018’e göre Deprem Performans Analizi yapılıyor. İstanbullular hızlı tarama için https://binatespitiformu.ibb.gov.tr/ adresinden veya İBB Hizmet binalarına dilekçe ile yapılabiliyor.

Başvuruların nasıl yapılabildiğini incelemenin süreçlerini anlatan Gökce, “İBB, 2019 yılından beri hızlı bina taraması adı altında İstanbul Teknik Üniversitesi’nin akademisyenlerle birlikte yürüttüğü bilimsel analiz çalışması yapıyor. PERA projesi diye de adlandırılan bu çalışma ülkemizdeki 6306 sayılı riskli yapıların belirlenmesine ilişkin mevzuattan bir önceki adım. Bizim mevzuatta tarif edilen riskli yapı analizimiz vatandaşa riskli yapının belirlenmesinden sonra 60+30 günlük bir süre tanınarak, 90 gün içerisinde yapının tahliyesi ve yıkımına ilişkin bir süreci tarif ediyor. Dolayısıyla 6306 sayılı yasa kapsamında başvuruda bulunan vatandaşlar riskli yapı rotasyonunu aldıktan sonra evlerini boşaltmak durumunda kalacakları için çoğunlukla bu başvuruda bulunmaktan imtina ediyor. Ancak hızlı bina taraması yöntemi bundan bir önceki adım olduğu için ve binayı direkt riskli yapı olarak kodlamadığından vatandaşlarımız açısından bir fikir veren, öğüt veren ve bundan sonraki aşamayı hem belediyelere hem vatandaşa yol gösteren harita olarak da önüne koyan bir içerik taşıyor” dedi. 

DEPDEM ÖNCESİ EVLERE ALMADILAR

İBB’nin 2019’dan bu yana İstanbul genelinde 107.077 binaya gittiğini belirten Gökce, önceliğin 2000 yılı öncesi yapılarda olduğunu ancak 2000 yılı sonrası yapıların da incelemeye alınacağını kaydetti. “2022 sonuna kadar bunların 29.700’üne girebilmiş vaziyetteyiz” diyen Gökce, “Binaların çok büyük bir bölümü, yüzde 70’inden fazlası İstanbul Büyükşehir Belediyesi'ne depreme mukavemeti yönünde bir hızlı tarama yapmasına müsaade etmedi. Yüzde 30’a yakın kısmından da biz bir analiz almışız. Bu analiz sonuçlarını Sayın Başkanımız 17 Ağustos döneminde bir kez daha kamuoyuyla paylaştı. Ekrem Başkanımızın paylaştığı rakamları bir kez daha söyleyeyim: 318 binamız bu analize göre durduğu yerde çökebilir durumda. E sınıfı bile değil. 1525 binamız da D ve E sınıfı olarak yüksek risk içeren binalar olarak kodlanmış ve biz bunun üzerinden bir eylem planı hayata koymaya karar verdik. Kira yardımı yapılması yönünde. Çünkü İstanbul'da kira fiyatları mevzuatın tarif ettiği 1150 lirayla karşılanabilir durumda değil. Bunun üzerine Çevre Şehircilik Bakanlığımız İstanbul özelinde bu rakamı 1500 liraya yükselten bir uygulamaya gitti. Ancak İstanbul'da 1500 lirayla da kira yardımını vatandaşa verip evinden çıkartmak mümkün olmadığı için İBB Meclisi’nden çıkan karar ile kira yardımının üç katı olarak telaffuz edilemese de başkanlık makamına yetki verildi. İlkini Avcılar’da gerçekleştirdik, diğerini Kartal’da yapıyoruz” diye konuştu. 

KİRACILAR DA BAŞVURABİLECEK

Depreme dayanıklılık tespiti konusunda sadece ev sahipleri değil, kiracılar da evlerini inceletebileceğini söyleyen Buğra Gökce, “Kiracıların da oturdukları yerden endişe ettiklerinde kiracıya da kira yardımı vererek, önümüzdeki periyotta kiracılardan da başvuru alacağız” dedi. Kiracıların da binasını depreme dayanıklılık konusunda inceletebilmesi için İBB’nin 3 kat kira yardımı vererek, riskli bina yıkımı yaptığını kaydeden Gökce, “İBB bu 318 kendi kendine yıkılmak durumunda olan binadan başlayarak, ikinci aşamaya 1525 tane D ve E sınıfı olduğunu tespit ettiği binaları koyarak 4500 lira kira yardımı verecek. Mevzuatımız esasında bu yardımın sadece ev sahibine verilmesi öngörüyor. 6306 kanun uygulama yönetmeliği kiracıya tek seferlik taşınma yardımı veriyor. Biz bu düzenlememizle kiracıya da yardım vereceğiz. Kiracının da evi boşaltması halinde 4500 kira yardımını en riskli binalardan başlayarak uygulayacağız. Riskli yapıların boşaltılması anlamında bunun önemli bir açılım olduğunu düşünüyoruz” ifadelerini kullandı.  

İBB BİNA TESPİT PROJESİ NEDİR? Hızlı Tarama ile 2000 yılı öncesi yapılan yapılarda ikinci kademe değerlendirme yöntemleri kullanılarak, mümkün olan en hızlı şekilde deprem risk durumları tespit ediliyor. Öncelikli olarak Avcılar ve Silivri ilçelerinde başlayan bu çalışma, İstanbul’un diğer 37 ilçesine yayılmış ve şu ana kadar İstanbul genelinde 107.077 binaya gidilerek bunların 29.323’sinde inceleme gerçekleştirilmiş durumda.