3 Temmuz, Mustafa Kemal ve Erzurum…

AK Parti Erzurum Milletvekili Mehmet Emin Öz, TBMM de yapmış olduğu konuşmasında Mustafa Kemal ve arkadaşlarının Erzurum’a gelişleri ve Erzurum Kongresinin sürecinden bahsetti.

Öz konuşmasına bilhassa arazi yangınlarında hayatını kaybeden vatandaşlarımızı yâd ederek rahmet temennilerini ilettikten sonra, aynı yangın esnasında yaralanan vatandaşlarımıza da şifa dileklerini iletti, Öz; dün gece yaşanan EURO 2024 Avrupa Futbol şampiyonasında Milli Takımımıza başarı temennilerini de belirterek konuşmasına devam etti.

Konuşmasında; Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşlarının, 3 Temmuz'da Erzurum'a geldiğini. Birinci Dünya Savaşı'nda Osmanlı Devleti'nin yenilgisini ve Mondros Mütarekesi sonrası, İtilaf Devletleri'nin ülkeyi işgal etmeye başlamasıyla İzmir'in işgali bardağı taşıran son damla olduğunu ifade eden milletvekili Mehmet Emin Öz; Mustafa Kemal Paşanın, Samsun'a çıkarak Millî Mücadele'nin fitilini ateşlediğini, Havza ve Amasya'dan sonra Erzurum'a gelmesinin sebebinin ise Erzurum'u korumak için bir araya gelen derneklerin 10 Temmuz'da kongre kararı almış olmaları olduğunu ifade ederek kısa bir bilgi tazelemesi yaptı.

Erzurum’un tarihi açıdan birçok öneme sahip olduğunu vurgulayan Milletvekili Öz, ”1071’de Malazgirt zaferi sonrası Saltukoğulları’na ikta verilen Erzurum, 1514’te Osmanlı’nın eline geçip huzurlu bir birliktelik yaşadığını. Evliya Çelebi’nin deyimiyle, İstanbul ve İzmir’den sonra en büyük gümrük şehri olduğunu ve 1829, 1878 ve 1916 yıllarındaki savaşlar sonrası şehir adeta tarihten silindiğini belirtti.

O günleri A Hamdi Tanpınar Beş Şehir isimli eserinde şöyle anlatıyor diyen Öz;

"Bu sefer geldiğim Erzurum başka bir Erzurum’du. Fakat dört kapılı şehrin kendisi yoktu. Denilebilir ki, asırlarca gururunu yapan ve topluluk hayatıyla istikamet veren serhat şehri ruhundan başka ortada pek az şey kalmıştı. Bu yıkılış, Erzurum’da ilk defa mı oluyordu? 1828 mağlubiyeti 1876 felaketi ve Daha önce birçok isyanlar muhakkak ki buraları gene sarsmıştı. 1.sinde 132 bin olan nüfus 100 bine inmişti. 2.sinde şehir kökünden sarsılmıştı fakat bu seferki yıkılış çok başka bir şeydi. Bu sefer ölüm, geride kendinden başka hiçbir canlı şey koymamak ister gibi Şehre sardırılmıştı. Gerçekten kendi malı olan uçsuz bucaksız bir mezarlığın bir ucundaki küçük bir şehir iskeleti, artık sadece bir harabeyi çevreleyen birkaç kapı adıyla birkaç bozuk yol bırakarak çekilip gitmişti.

Bu, eski ressamların tasvir etmekten hoşlandıkları şekilde, ölümün zaferi idi. Bu sefer nüfus 8000 bine düşmüştü. 

Erzurum Kongresi’nin kahramanları, 56 delegenin kararlı duruşu ve Erzurum halkının desteğiyle toplanan kongre, bölgedeki Ermeni ve Pontus Rum devleti kurma girişimlerine karşı durdu. Kongrede etkin rol oynayan isimler, Mustafa Kemal Paşa, Ali Fuat, Refet, Rauf, Kazım, Hoca Raif ve Mustafa Kemal’e destek veren Cevat Dursunoğlu, Binbaşı Kazım Yurdalan, Mustafa Durak Sakarya’yı gururla anıyorum. Erzurum Kongresi’ni tertip eden 56 delege ve kahraman Erzurum halkı için, İkinci Dünya Savaşı’ndaki ünlü bir söz yeniden söylenebilir: "Savaş tarihinde hiçbir vakit bu kadar çok kişi bu kadar az kişiye bu kadar şey borçlu olmamıştır." Erzurum Kongresi’ni gerçekleştiren tüm kahramanları saygı ve minnetle anıyorum.” şeklinde konuştu.