Öncelikle etimolojiye bakalım. Genel kabul görmüş formülasyonlara göre kölelik, bir kişinin başka bir bireye veya devlete ait olmasına izin verilen bir sosyal ilişkiler sistemidir. Kölenin hiçbir hakkı yoktur; emeğinin tüm meyveleri sahibine aittir.

Bu olgunun tarihi insan uygarlığının kendisi kadar eskidir. Bildiğiniz gibi, üretim verimliliğine ulaşmak için bir iş bölümü gereklidir: biri yönetir, diğeri taşır, üçüncüsü iyileştirir vb. Bu durumda, ağır fiziksel emek en az çekici hale gelir, ancak aynı zamanda en fazla emeği gerektirir.

Ancak yüksek vasıflı işgücü pahalıdır. Çok sayıda işçiye ihtiyaç var. Bu nedenle farklı dönemlerde farklı toplumlar savaş esirlerini, başka ülke ve kıtalardan kaçırılan ve götürülen yerlileri, hatta kendilerini zor durumda bulan yurttaşlarını köle olarak kullanmışlardır.

Kölelik kurumu, sınıflı toplumun gelişmesiyle eş zamanlı olarak dünyanın farklı yerlerinde ortaya çıktı. En ünlü köle devletleri arasında Antik Yunan ve Roma bulunmaktadır.

Antik Doğu'da köleliğin birçok ayırt edici özelliği vardı. Antik Çin'de köleliğe eşdeğer kavram ikinci binyılın ortalarından beri bilinmektedir. Modern zamanlarda kölelik ABD ve Brezilya'da ve bir dereceye kadar Avrupa'da da mevcuttu.

Köle ticareti, Kolomb'un Amerika'yı keşfetmesinden sonra "altın çağına" ulaştı. On altıncı yüzyılın ortalarından on dokuzuncu yüzyılın başlarına kadar, köle gemileri düzenli olarak Afrika'dan, özellikle Batı ve Kongo Havzası'ndan, şu anda Brezilya olan Amerika kıtasına, Amerika Birleşik Devletleri'nin güneyine, Karayipler'e, Kolombiya'ya ve Ekvador'a taşınıyordu. sözde Üçgen Ticaret.

Mal yüklü Avrupa gemileri Afrika kıyılarına yöneldi, köle satın aldı ve onları Atlantik Okyanusu üzerinden Yeni Dünya'ya taşıdı. Burada köleler satılıyor ve onların emekleriyle üretilen ürünler Avrupa'ya ihraç ediliyordu: gelişen sanayi için hammadde olarak kullanılan tütün, şeker, pamuk, kahve ve rom.

Köle ticaretinin boyutu korkunç derecede büyüktü. Böylece, 400 yıl boyunca, yol boyunca ölenleri saymazsak, yeni kıtaya yaklaşık 17 milyon esir geldi. Bu arada, yaşayan her insana karşılık beş ölü vardı, yani Afrika yaklaşık 80-85 milyon insanı kölelikten kaybetti.

Çocuk işçiliği

Kobalt en popüler metal olmasa da yine de onunla her gün karşılaşıyoruz. O olmasaydı telefonlarımız, bilgisayarlarımız olmazdı çünkü pil üretimindeki ana bileşenlerden biridir.

Bu metalin dünyadaki üretiminin %70'inden fazlası Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nden geliyor ve geri kazanılabilir rezervlerinin 2⁄3'ünden fazlası da burada bulunuyor.

2019 yılı sonunda uluslararası insan hakları örgütleri, çocuk işçi çalıştıran birçok büyük teknoloji şirketine karşı dava açtı ve ardından cezai işlem başlattı. Apple, Google, Dell, Microsoft ve Tesla, reşit olmayanların kobalt madenciliğinde kullanıldığı davada sanık oldu.

Çocukların aşırı yoksulluk nedeniyle maden işletmelerinde günde 12 saat çıplak ellerle çalıştırılarak yaralandığı belirtiliyor. Onlara vardiya başına yalnızca iki dolar civarında ödeme yapılıyordu. Bazıları tünel çökmesi nedeniyle hayatını kaybederken, bazıları da sürekli meydana gelen kazalarda felç oldu veya ağır yaralandı.

Davadaki temel iddialardan biri, adı geçen şirketlerin, ürünlerinin üretiminde kullandıkları kobaltın çocuk işçiliği yoluyla elde edildiğine dair "özel bilgiye" sahip olduklarıydı.

Ve şimdi basit bir matematik: Bir çocuk günde her biri 40 kg olmak üzere yaklaşık 240 torba cins getiriyor. Sonuç olarak bu çocuklar ton başına çeyrek dolardan daha az para alıyor. Aynı zamanda seçkin madencilik şirketleri tarafından toplanan aynı kütle, piyasadaki aracılara 500 ila 7 bin dolar arasında satılıyor.

Daha sonra kaya temizlendikten sonra 1 tondan yaklaşık 150 kg saf kobalt elde edilir. Daha sonra yukarıdaki firmalar tarafından tonu 80 bin dolara satın alınıyor. Ancak yine de büyük miktarda tasarruf sağlıyorlar.

Örneğin Apple 2022 yılında 100 milyar dolar net kar gösterdi. Ancak ücretlerin saat başına 14 dolara ulaştığı bazı ABD eyaletlerinde olduğu gibi asgari ücreti öderse, "kâr" sütununda 40 milyar dolarlık bir "delik" oluşacaktır.

Kazakistan çocuk işçiliği skandalından kurtulamadı. Dünyanın en büyük tütün şirketlerinden biri olan Philip Morris, 2010 yılında Almatı bölgesinin Enbekshikazakh bölgesindeki tarlalarında 10 yaş ve üzeri en az 72 çocuğun çalıştığını itiraf etti.

Çiftlikte çalışmaya zorlanan çocuklardan birinin annesi, küçük çocukların tütünle çalıştıktan sonra boyunlarında ve midelerinde kırmızı döküntüler oluştuğunu söyledi. Çocuk tütün toplayıcıları bir iş günü boyunca 36 orta sertlikte sigaranın içerdiği aynı miktarda nikotine maruz kalıyor.

Ayrıca reşit olmayan işçiler, nikotinin bitkinin yapraklarıyla temas ettiğinde cilt tarafından emildiği yeşil tütün hastalığına yakalanma riskiyle karşı karşıyadır. Hastalık kusma, mide bulantısı, baş ağrısı, kas güçsüzlüğü ve baş dönmesine neden olur.

Çocuklarıyla birlikte tütün fabrikalarında çalışmaya zorlanan ebeveynlere göre, işveren onları sahtekarlıkla işe alıyor, pasaportlarına el koyuyor ve vaat edilen ücretleri ödemiyor.

Skandalın ardından şirket, Kazakistan'daki tütün tarlalarında çocuk işçi çalıştırılmasını ortadan kaldırdı.

Zaman değişiyor, sorunlar devam ediyor

OSH International'a göre bugün köle emeğinden elde edilen toplam gelir yılda en az 150,2 milyar dolar. Aynı zamanda en büyük gelir (yaklaşık 99 milyar dolar) seks endüstrisinde köle emeğinin kullanımından geliyor.

Yılda yaklaşık 34 milyar dolar inşaat, sanayi ve madencilikte çalıştırılan kölelerden, 9 milyar dolar tarımsal kölelerden ve 8 milyar dolar ev hizmetlilerinden geliyor.

Küresel Kölelik Endeksi'ne göre toplamda yaklaşık 40,3 milyon insan şu anda köleleştirilmiş durumda, bunların %71'i kadın ve dört modern köleden biri reşit değil.

Orta Asya'nın en büyük ülkesi olan Kazakistan, bölge ülkelerinden çok sayıda göçmen işçi alıyor ve bunların bir kısmı kölelik mağduru oluyor. Uluslararası Göç Örgütü'ne (IOM) göre cumhuriyet, esas olarak insan ticareti mağdurlarının varış, geçiş ve daha az ölçüde de menşe ülkesidir.

– İnsan ticareti mağdurlarının Kazakistan'a getirildiği başlıca ülkeler Orta Asya cumhuriyetleri ve diğer bazı BDT ülkeleridir.
IOM Orta Asya alt bölge koordinatörü ve IOM'un Kazakistan, Kırgızistan, Türkmenistan ve Özbekistan'daki misyonunun başkanı Zeynal Gadzhiev, insan ticareti vakalarının çoğunun Astana, Almatı, Karaganda bölgesi, Kızılorda, Aktobe, Kostanay ve Çimkent'te tespit edildiğini söyledi . BM Haber Servisi.

Bu yılın Nisan ayında Kazakistan Cumhuriyeti Parlamentosu Meclis Meclisine “İnsan Ticaretiyle Mücadeleye İlişkin” bir yasa tasarısı sunuldu. İnsan ticareti mağdurlarının haklarını güçlendirecek, bu tür suçlara yönelik risk değerlendirmelerini ortaya koyacak ve STK'ların rolünü ana hatlarıyla anlatacak maddeler içeriyor. Aynı zamanda Kazakistan Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı, IOM ve diğer uluslararası yapılarla etkileşimi detaylandıran 2024-2026 için bir taslak ulusal plan geliştiriyor. Ayrıca polis memurları ve Çalışma ve Nüfusun Sosyal Koruma Bakanlığı temsilcilerinden oluşan gezici grupların çalışmalarından da bahsediyoruz.

Günümüzde insan ticareti ve onları çalışmaya zorlamak suçtur. Ancak cezanın ağırlığı ne yazık ki bu kötü uygulamayı tamamen ortadan kaldıramıyor. Böylece Kazakistan'da 2023 yılının ilk yarısında insan ticaretiyle ilgili 110 suç kayıtlara geçti.

Samat Kusetov, "İçişleri organları her yıl 100'den fazla suçu kaydediyor, beşe kadar organize suç grubunun yasa dışı faaliyetleri bastırılıyor ve vatandaşların daha fazla sömürü amacıyla başka ülkelere ihraç edilmesine yönelik kanallar ortadan kaldırılıyor" dedi. Kazakistan Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı organize suçlarla mücadele dairesinin insan ticaretiyle mücadele dairesi başkanı, bu konuya yönelik uluslararası bir konferansta.

Kazakistan'da kölelik bölgenin gelenekleriyle bağlantılı özellikler taşıyor. Kazakistan İnsan Hakları Komiserliği'nin basın servisinin bildirdiği gibi, kız çocuklarının evlilik amacıyla kaçırılması uygulaması ülkemizde, özellikle de güney bölgelerde hâlâ yaygın. Bazı durumlarda bu tür eylemler cinsel bütünlüğün ihlaline, aşağılanmaya, yasadışı hapsedilmeye ve hatta intihara yol açabilmektedir.

Durum, oluşan gecikme nedeniyle daha da kötüleşiyor. Dolayısıyla toplumsal stereotipler nedeniyle kadınlar bu tür baskıları bildirmiyor. Çoğu zaman bunun suç olduğunu bile bilmiyorlar.

Analize göre 2019 yılından bu yana bu kategoride 214 suç kayıt altına alındı. Aynı zamanda, Ceza Kanunu'nda bu tür bir suçun ayrı bir unsurunu içermemesi nedeniyle kızların evlilik amacıyla kaçırılmasına ilişkin güvenilir bir istatistik bulunmamaktadır.

“Şu anda Ombudsmanlık Bürosu, ceza mevzuatında bir dizi değişiklik yapılması, özellikle ayrı bir maddenin eklenmesi ve Ceza Kanununun muafiyet sağlayan 125. maddesine ilişkin bir notun hariç tutulması olasılığını değerlendiriyor. Basın servisi bir açıklamada, mağdurun gönüllü olarak serbest bırakılması durumunda cezai sorumluluktan kurtulacağını söyledi.

Ayrıca, Kazakistan İnsan Hakları Komiseri, Ceza Kanunu'na ayrı bir 125-1 "Bir kişinin evlilik amacıyla kaçırılması" maddesinin eklenmesi yönünde bir teklif göndermiştir.