Neşet Ertaş Türkmen/Abdallık kültürünün ve müzik geleneğinin son büyük temsilcisidir. 'Bozkırın Tezenesi' olarak da tanınır. 1950'li yıllardan itibaren yaptığı plâklarla, babası Muharrem Ertaş’tan öğrendiği türkü ve bozlakların yanı sıra Orta Anadolu türkülerini, oyun havalarını kayıt altına aldı. 1960 'lı yıllardan itibaren kendi yazdığı şiirleri havalandırıp seslendirdi. 'Garip' mahlasını kullandı. 1970'li yıllardan itibaren türküleri dönemin pek çok sanatçısı tarafından yorumlandı. 2009 yılında UNESCO'nun Yaşayan İnsan Hazinesi envanterine girmeye değer görüldü. 1938 yılında Kırşehir'e bağlı Çiçekdağı'nın (günümüzde Akpınar'ın) Kırtıllar köyünde doğdu. Babası, Türkmen/Abdal müzik ve özellikle bozlak geleneğinin en güçlü temsilcisi olan Muharrem Ertaş, annesi Kırıkkale'nin Keskin ilçesinin Hacıaliobası köyünden Döne Ertaş'tır. Küçük yaştan itibaren babasıyla gittiği köy düğünlerinde zil ve darbuka çalarak mesleğe ilk adımını attı. Sekiz yaşında ailesi ile birlikte Kırtıllar köyünden taşınarak İbikli köyüne yerleşti. 12 yaşındayken annesi Döne'yi kaybetti. Babası ve kardeşleri ile bir süre göçebe bir hayat yaşadı. Babası Muharrem Ertaş, Yozgat'ın Kırıksoku köyünden 'Arzu' isminde bir hanımla ikinci evliliğini yaptı ve bir süre o köyde yaşadılar. Daha sonra Yozgat'ın Yerköy ilçesine yerleştiler. Sırasıyla Kırşehir, Çiçekdağı, Yozgat, Yerköy ve ardından iki yıl Kırıkkale'de yaşadılar. Hiçbir zaman okula gidemeyen Neşet Ertaş bu dönemde kendi kendine önce keman, sonra cümbüş ve bağlama çalmayı öğrendi. Babası Muharrem Ertaş ile birlikte gittikleri yöre düğünlerinde cümbüş ve keman ile türküler çalıp okuyan Neşet Ertaş, sanatında en çok etkilendiği kişinin babası Muharrem Ertaş olduğunu söylemiştir: 'Sanatımın yüzde doksanını babama borçluyum. Babamla ben aynı ruhun insanlarıyız. arkadaşıyla birlikte, “Bozkırın büyük tezenesine geçmiş olsun” yazarak imzalayıp gönderenin kendisi olduğunu bildirdi Neşet Ertaş, 1976 yılında özellikle sigara ve alkol kullanımına bağlı olarak aniden sahnede iken parmaklarından felç geçirdi. İki yıl süren fizik tedaviden sonuç alamadı ve işsiz kaldı. Almanya'da işçi olarak çalışan ağabeyi Necati Ertaş’ın desteği ile tedavi olmak için Almanya’ya gitti. Kısa süre sonra çocuklarını da yanına getirterek 1979-2003 yılları arasında Almanya'da kaldı. Önce Berlin'e, sonra Köln'e yerleşti. Avrupa ülkelerinde Türk işçilerin yoğun yaşadığı hemen hemen tüm şehirlerde konserler verdi, düğünlere gitti. Almanya yıllarında 20 civarında kaset çıkardı. Çoğunlukla söz ve müziği kendisine ait türküler, bozlaklar ve deyişler ile Orta Anadolu yöresine ait halay havaları ve oyun havaları seslendirdi. Seslendirdiği diğer eserler arasında genellikle, babası Muharrem Ertaş’tan duyduğu türkülerle söz ve müziği anonim olan çoğu Orta Anadolu yöresine ait türküler, oyun havaları ve halay ezgileri yer almaktadır.. Sanatçı, yirmi beş yıl aradan sonra 2000 yılında İstanbul Harbiye Açıkhava Tiyatrosu'nda verdiği konserle Türkiye’deki sahne hayatına geri döndü. 2002'de devrin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından verilmesi uygun görülen “Devlet Sanatçılığı” unvanını kabul etmedi. 2003 yılında Türkiye'ye dönerek İzmir'e yerleşti.[3][4] 2006 yılında TBMM Üstün Hizmet Ödülü'ne değer görüldü. Devlet sanatçılığı unvanını reddetmesi hakkında şunları söyledi: “ Devlet sanatçılığını bana teklif ettiler. Ben, 'hepimiz bu devletin sanatçısıyız, ayrıca bir devlet sanatçısı sıfatı bana ayrımcılık geliyor' diyerek teklifi kabul etmedim. Ben halkın sanatçısı olarak kalırsam benim için en büyük mutluluk bu. Şimdiye kadar devletten bir kuruş almadım, bir tek TBMM tarafından verilen üstün hizmet ödülünü kabul ettim. Onu da bu kültüre hizmet eden ecdadımız adına aldım.' 2009 yılında Unesco Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi kapsamında Türkiye Ulusal Envanteri’ne alınarak “Yaşayan İnsan Hazinesi” kabul edilen Ertaş’a, 25 Nisan 2011 tarihinde İTÜ Konseyi tarafından “Fahri Doktor” ünvanı verildi. Saz çalma tavrı ve tekniği, sesini kullanma ve türkü okuma üslubu, şair/ozan kimliği yanında havalandırdığı şiirlerinin edebî ve estetik değeri, repertuvarı, üniversite ve konservatuvarlarda ders ve tez konusu oldu Vefatı 25 Eylül 2012 tarihinde İzmir'de tedavi gördüğü Medical Park Hastanesi'nde aşırı sigara kullanımına bağlı mesane kanseri nedeniyle yaşamını yitirdi.[5] Devlet adamlarının, iktidarı ve muhalefetiyle tüm siyasilerin, her kesimden ve her görüşten binlerce insanın katılımıyla Kırşehir Ahi Evran Camisi'nde kılınan cenaze namazı sonrası Bağbaşı Mezarlığı'nda, vasiyeti üzerine babası Muharrem Ertaş'ın mezarının ayak ucuna defnedildi. Mezar taşında Sakın ol ha insanoğlu/ İncitme canı incitme/ Her can bir kalp Hakk'a bağlı/ İncitme canı incitme yazılıdır. Hatırası Hayatı ve sanatı ilk olarak 1999'da Bayram Bilge Tokel’in metin yazarlığını ve danışmanlığını yaptığı, TRT yönetmeni Hacı Ali Bozkurt tarafından çekilen 'Bozkırın Tezenesi' adlı dört bölümlük belgesele konu oldu. Ardından Nebil Özgentürk tarafından hazırlanan 'Bir Yudum İnsan-Neşet Ertaş' (2001) adlı belgesel; Can Dündar ve Bayram Bilge Tokel tarafından hazırlanan 'Garip-Neşet Ertaş' (2005) adlı üç bölümlük belgesel; Cengiz Özkarabekir'in 'Tek Başına-Neşet Ertaş Belgeseli' (2010) ve Hacı Mehmet Duranoğlu ile Atalay Taşdiken’in yönettiği “Ah Yalan Dünyada” (2015) belgesel filmi çekildi. Ayrıca sanatçının hayatını anlatan Şirin Aktemur’un yazdığı “Neşe/ Dert /Aşk” adlı oyun Devlet Tiyatroları repertuvarına alınarak Ankara’da ve pek çok şehirde sahnelendi. (2015) Hayatının ve sanatının anlatıldığı ilk kitap Bayram Bilge Tokel’in yazdığı “Neşet Ertaş Kitabı” (Akçağ yay. 1999) adlı monografidir. Daha sonra Öner Özcan’ın hazırladığı “Yaşamı ve Bütün Türküleri” (Simurg yay. 2001) adlı çalışma ile Haşim Akman’ın “Gönül Dağında Bir Garip/Neşet Ertaş Kitabı” adlı nehir söyleşisi İş Bankası Kültür yayınları arasında yayımlandı (2006). Sanatı ve eserleri üzerine Erol Parlak tarafından hazırlanan “Garip Bülbül, Neşet Ertaş” adlı kitap sanatçının vefatından bir yıl sonra basıldı (Demos yay. 2013). Daha sonra Neşet Ertaş’ın popülaritesine ve yaygın şöhretine yaslanan, özgünlükten uzak, intihal ve iktibas ağırlıklı çok sayıda “kitap” yayınlandı. Neşet Ertaş’ın adı Kırşehir ve Ankara başta olmak üzere pek çok şehirde caddelere, okullara, parklara ve Kültür Merkezilerine verildi. Ayrıca Kırşehir’de, Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüğü’nce heykeltıraş Tankut Öktem’e yaptırılan, babası Muharrem Ertaş’la birlikte yer aldığı anıt/heykeli bulunuyor. Adil Çelik tarafından yapılmış Android heykeli Kırşehir Neşet Ertaş Gönül Sultanları Kültür Evi'ndedir.[2] Hayatının son yıllarını geçirdiği İzmir'de, Karabağlar ilçesindeki evinin müzeye dönüştürülmesi planlanmaktadır.[6] Karabağlar'da bir parka ve ilçeden geçecek M3 metro hattının bir istasyonuna adı verildi.[7][8] Ayrıca Buca ve Narlıdere'de adına birer park yapıldı. Eserleri Değiştir Tek parçalar Değiştir 1957-1979 Yılları arasında yaptığı kendisinin bile hatırlamakta zorlandığı birçok plak/albümden bazıları şunlardır: Aşk Elinden Ağlayan Bir Leyla Misali Ceylan Çoban Diloyloy Halay Havası(Köprüden Geçti Gelin) Engeller Koymuyor Yar Sana Varsam Giyindim Kuşandım Gittim Düğüne Hareli Gelin Hasta Düştüm Kıbrıs Destanı Sar Leyla Leyla Şeytanın Atına Binip Yeldirme Tor Şahin Misali Uyma Sakın Varıp Bir Kız On Yaşına Değince Vefasız Yar Aşkına (vay bana vah bana) Yardan Tatlısı Bulunmaz Yolcu Albümleri Değiştir 1957: Neden Garip Garip Ötersin Bülbül 1960: Gitme Leylam 1979: Türküler Yolcu 1985: Sazlı Oyun Havaları 1987: Türkülerle Yaşayan Efsan/ Deyişler Bozlaklar Türküler 1988: Gönül Ne Gezersin Seyran Yerinde 1988: Kendim Ettim Kendim Buldum 1988: Kibar Kız 1989: Hapishanelere Güneş Doğmuyor 1989: Sazlı Sözlü Oyun Havaları 1990: Gel Gayri Gel 1992: Şirin Kırşehir 1993: Kova Kova İndirdiler Yazıya 1995: Seçmeler 2 1995: Seçmeler 3 1995: Seher Vakti 1995: Altın Ezgiler 3 1995: Benim Yurdum 1997: Nostalji 1 1998: Ölmeyen Türküler 2 1999: Ölmeyen Türküler 3 1998: Gönül Yarası Neşet Ertaş Külliyatı (17 serilik) Değiştir 1999: Zülüf Dökülmüş Yüze 1/ Kayıt tarihi:1969-1974 1999: Gönül Dağı 2/ Kayıt tarihi: 1969-1974 1999: Zahidem /3 1999: Neredesin Sen/4 2000: Garibin Dünyada Yüzü Gülemez 5 /Kayıt tarihi: 1969-1974 2000: Niye Çattın Kaşlarını/ 6 Kayıt tarihi: 1969-1974 2000: Çiçekdağı /7 Kayıt tarihi: 1969-1974 2000: Ayaş Yolları/ 8 2000: Sevsem Öldürürler /9 Kayıt tarihi: 1974-1986 2000: Ağla Sazım /10 Kayıt tarihi: 1974-1986 2000: Hata Benim/ 11 2001: Dostlara Selam /12 2001: Sabreyle Gönül /13 2002: Yar Gönlünü Bilenlere /14 2002: Vay Vay Dünya/ 15 2003: Gurban Olduğum/16 2008: Neşet Ertaş 2008/17 TOYŞAD