Tarih: 01.03.2023 13:54
Deprem sonrası 'yas sendromu' nasıl atlatılır?
Haydar Çağlağan, ister doğal ölümlerde ister afete bağlı olan ölümlerde kişinin yasını yaşaması gerektiğini belirtti.
Kahramanmaraş merkez görünümü 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin başta depremzedeler olmak üzere toplumun geneli psikolojik boyutlarını etkiledi.
Depremi yaşamanın hem sağ kurtulanlar hem de yakınlarını yitirenler için çeşitli ruh sağlığı merkezine neden olabileceğini ifade eden uzmanlar, birlik ve beraberlik içinde acının şimdi yaşanarak sindirilebileceğini ve zaman içinde en aza indirilebileceğini belirtiyor.
Haydar Çağlağan, bakışla ilgili İLKHA danışmanıne değerlendirmelerde bulundu.
'Şimdi acı yaşanacak, sindirilecek ve zaman içinde en aza indirilecek'
Başta deprem olmak üzere doğal afet ve kazalarda kime ne olacağını seçmenin kimsenin elinde olmamasını sağlayan Çağlağan, 'Kimsenin 'ben ölseydim de yaşamasaydı' deme hakkı yok önceki depremden sonra 'ben varolduğunuu, ben büyümesiniı, benşisi yok edemedim' düşüncesi kişinin koruyabileceğinden kendi kendini rahatlatmasından sonraki depremden sonra .Rahatlatabilmesi için de kişinin kendini yargılaması, suçlaması başlıyor.Bu duruma belirli bir süre devam ediyor.Kişiye 'niye sen bu kadar bu işi uzatıyorsun?' Diyemeyiz.Tam tersini sen bununla ilgili her türden oluşan duygu ve misafirleri sergile, onları yaşa ama daha 'ne yapabilirdim de olamadım.' Yaşadığı söyle.Deprem kayıplarında bizim görmediğimiz sadece travma gibi algılıyoruz.Travmanın dışında annesini, babasını, oğlunu, kızını kaybetme yas sendromunu geçirme sokar. Nedir yas sendromu? Yaşanması gereken bir şey, ne denli olursa olsun ister doğal bir ölüm olsun ister afete bağlı olan bir ölüm olsun yasın yaşanması gerekiyor. O yas yaşanacak, sindirilecek ki zaman içinde de keşkeler devreden çıksın. Şimdi insanlar; 'Ben zamanında babamı doktora götürseydim, ben depremde de zamanında böyle ev değil de şöyle ev alsaydım.' der. Onlar yaşanacak sindirilecek ve bir süre sonra şunun ölçeğinde var olacak; Benim bu işe dahilim ne? Ben ne yaptım ve burada kastım var mı?' ve öğrenecek ki kastı yoktu. O zaman ne olacak? Kademe kademesi rahatlayacak. Kayıplarda, kayba bağlı olarak kesinlikle yoksunluk, örneğin kişinin kolu kesilmiş ampute olmuş, onu yaşıyor. Eğer onu yaşamadan üstünü örter ise daha sonra biz onu aylar sonra, hatta yıllar sonra hastalık olarak kuşatmaya gelir, onu duruma göre uğraşırız. Bu nedenle şimdi acı yaşanacak, sindirilecek ve zaman içinde en aza indirilecek. Burada en önemli konu mevcut hayatta kalma güven ve geleceğe güven ve gelecek kaygının ortadan kaldırılmasıdır.' dedi.
'Beraberlik, aynı acının yaşanması, aynı acının paylaşılması da yine rehabilite etkisi yapar'
aynı acının yaşanması, aynı acının paylaşılması da yine rehabilite etkisi yapar. Tek bir insanın olması, insanı daha fazla acıtır. Ama bakar oğunu kaybeder, öbürü en sevdiği oyunu kaybeder, ben de kaybederim. Bu gideni yere geri getirir mi? Getirmez. Ama o paylaşım, o özdeşim bende de olsa rahatlatmaya sebep olur.' kullanımı kullanılmış.
Orjinal Habere Git
— HABER SONU —
