Suriye'nin kuzeybatısındaki katı muhalif gruplar, başta Suriye ile Türkiye arasındaki ilişkilerin normalleşmesi olmak üzere ufuktaki gelişmelerin ardından zaman kazanmak ve sahada daha fazla karta sahip olmak için hızlı hareket ediyor. Heyetu Tahriru'ş Şam (HTŞ), her an yeniden patlak vermeye hazır olan sıcak bölgede nüfuz alanını genişletmek amacıyla elit güçlerini saldırgan bir kara savaşını simüle eden projeler ve eğitimler gerçekleştirmek üzere konuşlandırdı.

HTŞ haftalardır özel kuvvetler, iletişim ve insansız hava aracı komutanlığı başta olmak üzere tüm birlik ve tugaylardaki unsurlarını eğitiyor ve hazırlıyor.

SOHR: HTŞ, rejim güçlerine karşı askeri operasyona hazırlanıyor (Independent Arabia)

Londra merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), HTŞ'nin Şam rejimi güçlerine karşı bir askeri operasyona hazırlandığını bildirdi. SOHR’un aktardığına göre HTŞ, M5 adıyla bilinen Şam-Halep yoluna ulaşmak ve İdlib'in güneyi ile Hama'nın kuzeyindeki köyler için daha fazla koruma sağlamak amacıyla Halep ve İdlib kırsalındaki köy ve kasabalara saldırma olasılığıyla birlikte Suriye ordusunun kontrolündeki mevzilere karşı hızlı bir şekilde savaşa hazırlanmak için birtakım önlemler aldı.

Yaklaşan çatışmanın ayak sesleri

HTŞ, Suriye’de 2013 yılında başlayan iç silahlı çatışmaların zirveye ulaştığı 2017 yılının ocak ayında kuruldu. O tarihten bu yana Suriye topraklarında savaşan radikal bir grup olan HTŞ, başta eski adı Nusra Cephesi olan Şam’ın Fethi Cephesi (ŞFC) olmak üzere Ensaruddin, Ceyşu’l-Sunne, Liva el-Hak ve Nureddin Zengi Hareketi gibi çeşitli silahlı grupların birleşmesiyle oluşturuldu.

HTŞ’nin yeni tatbikatı, geleneksel ve periyodik tatbikatlardan farklı olarak kapsamlı ve dikkat çekici hazırlıklara işaret ediyor. Suriye'deki gözlemciler bu durumu, düzenli güçlerle yüz yüze savaşlarda deneyimli bir grup için yaklaşan bir savaşın habercisi olarak görüyor. HTŞ, 2019 yılında İdlib'in güneyi ve Hama'nın kuzey kırsalını kaybettikten sonra Suriye ordusunun Özel Kuvvetler ile yürüttüğü askeri operasyonun ardından toparlanmaya çalışıyor.

Suriye gözlemciler, HTŞ'nin hamlelerini yaklaşan bir savaşın habercisi olarak görüyor (Independent Arabia)

İnsan hakları savunucusu Rıfat es-Seyyid Omer, HTŞ’nin eğitim tatbikatının önemli olmadığını düşünüyor. Bunun, Türkiye'ye Şam'la normalleşmesinin o kadar kolay olmayacağına dair siyasi mesajlar vermek için yapılan bir gövde gösterisinden ibaret oluğuna inanan Omer, “Dahası, ideolojisi El Kaide'ye kadar uzanan HTŞ'nin son yıllarda radikal imajından farklı bir imaj ortaya koyamaması ve Avrupa çevrelerine ılımlı olduğu imajını verememesinin yanı sıra, ABD tarafından terörist bir örgüt olarak sınıflandırılması da başarısızlığını artırdı” ifadelerini kullandı.

Nüfuz bölgelerinin değiştirilmesi

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı habere göre Omer, savaş cephelerindeki temas hatlarında yıllardır sağlanan istikrarın ardından HTŞ'nin nüfuz bölgelerini değiştiremeyeceğine, ilerleme kaydedemeyeceğine ve hatta Halep’in ekonomik ve sanayi başkenti olması ve savaş sırasında fabrikaların yıkılmasına rağmen ekonomik sektörü desteklemede hala önemli bir rol oynaması nedeniyle üyelerinin ülkenin kuzeyindeki Halep ile Şam arasındaki Hama, Humus ve kırsalından geçen yaklaşık 350 kilometrelik uluslararası karayolunu kapatma emellerinin tavan yapamayacağına inanıyor. Suriye’de ekonominin ve sanayinin kalbinin attığı şehir olan Halep, savaş sırasında fabrikaların yıkılmasına rağmen ekonomik sektörün desteklenmesinde hala önemli bir rol oynuyor. Öte yandan Moskova böyle bir gelişmeye hiçbir şekilde izin vermez. Çünkü Moskova, Ankara ile yaptığı görüşmelerle M4 adıyla bilinen Halep-Lazkiye otoyolunu açmaya çalışıyor ve gerilla savaşına dayalı bir çatışma beklenmiyor. HTŞ’nin en güçlü elit birlikleri olan Kızıl Tugaylar’ın, özellikle cephe gerisinde yıldırım operasyonları yürüttükleri ve hedeflerine ulaşabildikleri için böyle bir çatışmada yer alması ve savaşın patlak vermesi halinde askeri mevzilerini güçlendirmek için özellikle İdlib'in güney kırsalındaki Serakib boşluğundan söz konusu otoyolun kenarlarına ilerlemesi bekleniyor.

SOHR, 2024 yılının başlarından ağustos sonuna kadar Putin-Erdoğan bölgesindeki kara saldırıları, keskin nişancı, çatışmalar ve kamikaze insansız hava araçları (İHA) gibi 300 ayrı saldırıda 340 askeri personel ve sivilin öldüğünü bildirdi. Söz konusu operasyonlarda aralarında bir Türk askerinin de bulunduğu 129'dan fazla askeri personelin yanı sıra aralarında dört kadın ve 23 çocuğun da bulunduğu 155 sivil de yaralandı.

HTŞ, 2019 yılında kurulan ve Ulusal Kurtuluş Cephesi ve Ceyşu’l-İzze ile paylaştığı Fetih’ul-Mubin Operasyon Odası adı altında katı muhalif gruplarla birlikte sahada kazanımlar elde etmeye çalışıyor.

Halk protestoları

İdlib, halk protestolarına sahne oldu. Bir yıldan uzun bir süre önce HTŞ'nin kontrolü altındaki bölgelerde yüzlerce gösterici, zaman zaman yenilenen fiili yönetim politikasına karşı öfkeli gösterilere katılarak tutukluların serbest bırakılmasını ve HTŞ'nin politikalarının değiştirilmesini istedi. Hatta HTŞ lideri Ebu Muhammed el-Cevlani'nin (daha önce El Kaide'nin Suriye ve Irak'taki kolu Nusra Cephesi'nin emiriydi) özellikle bölge sakinleri tarafından katı olarak tanımlanan kararlarının ardından yönetimden uzaklaştırılmasını talep ettiler.

HTŞ sahada kazanımlar elde etmeye çalışıyor (Independent Arabia)

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen bir protestocu, özellikle kıyafet yönetmeliğine uyulmasını ve sigara, nargile, eğlence düzenleme ve kamuya açık yerlerde karma olarak bir arada bulunma yasaklarını içeren ve bu tür kamusal davranışlara yönelik hapis cezalarını ağırlaştıran Genel Ahlak Yasası'nın yürürlüğe girmesinden sonra özgürlüklere yönelik artan kısıtlamalara dikkati çekerek “Bu geniş kısıtlamalar, halk arasındaki gerilimi arttırdı ve nihayetinde örgüte karşı protesto gösterilerinin düzenlenmesine yol açtı. Bu da savaşan güçlerin neden sahadaki askeri başarıya dikkat çekmeye çalıştığını açıklıyor” ifadelerini kullandı.

Suriye'nin kuzeybatı bölgeleri, özellikle Şam'ın Ankara ile ilişkileri düzeltmek için müzakere masasına oturmadan önce sahada daha fazla kontrol elde etmek ve hareketliliği yoğunlaştırmak amacıyla ülkenin kuzeyine düzenlediği ve bazı bölgeleri geri aldığı 2019 yılındaki askeri operasyona benzer bir operasyona hazırlandığına dair haberlerin ardından tedirgin. HTŞ, bu yeni eğitim tatbikatını, Suriye ordusunun askeri operasyonunu önleyici saldırılarla püskürtme hazırlıkları çerçevesinde gerçekleştiriyor.