TBMM Adalet Komisyonu’nda kabul edilen yeni yasa teklifiyle Karayolları Trafik Kanunu’nda köklü değişikliklere gidildi. Trafik zabıtalarının yetkileri artırılırken, cezalar ciddi oranda yükseltildi ve sürücüleri yakından ilgilendiren yeni kurallar getirildi.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu’nda kabul edilen “Karayolları Trafik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile birlikte trafik cezalarında artışa gidiliyor.

Genel Zabıta Olarak da Görevlendirilebilecek

Teklife göre, otoyollardan sorumlu birimlerde görev yapan trafik zabıtası personeli, kendi sorumluluk alanıyla sınırlı kalmak kaydıyla, İçişleri Bakanı'nın uygun görmesi halinde genel zabıta olarak da görevlendirilebilecek.

Trafik zabıtasının bulunmadığı ya da yetersiz kaldığı durumlarda, sorumluluk alanına göre genel zabıta, ilgili mevzuatta belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde trafiği düzenlemek ve trafik suçlarına müdahale etmekle görevli ve yetkili olacak.

3 İş Günü İçerisinde Tescil Zorunluluğu Getiriliyor

Yeni düzenleme kapsamında:

• Elektronik ortamda tescili mümkün olan araçlar için, satış tarihinden itibaren 3 iş günü içerisinde tescil işlemi yapılması zorunlu hale getirilecek.
• Araç sahibinin vefat etmesi halinde ise, mirasçıların gerekli bilgi ve belgeleri temin ederek, vefat tarihinden itibaren 90 gün içinde ilgili tescil kuruluşuna başvurarak araç adına tescil belgesi almaları gerekecek.
• Bu çerçevede gerçekleştirilecek tescil işlemleri, vefat tarihi esas alınarak yapılacak.
• Yasal süresi içinde mirasçılar adına tescil edilmeden kara yolunda kullanılan araçların tespit edilmesi halinde, aracı kullanan sürücüye 3 bin lira idari para cezası uygulanacak ve araç, tescil işlemi tamamlanana kadar trafikten menedilecek.
• Tescil belgesi ve tescil plakası alınmadan kara yollarına çıkarılan araçların sürücülerine uygulanacak idari para cezası 46 bin liraya yükseltilecek.
• Hurdaya çıkarılmış araçların kullanılması durumunda da sürücülere 46 bin lira idari para cezası verilecek.
• Aykırılığın tespit edildiği aracın trafikten çekilmiş olması halinde ise, trafik tescil kaydı aracın trafikten çekildiği tarih esas alınarak yeniden açılacak ve durum ilgili vergi dairesine bildirilecek.

Plakasız Araç Kullanımına Yönelik Cezalar

• Yönetmelikte belirtilen nitelik ve ölçülere aykırı plaka takan ya da aracında öngörülen sayıda plaka bulundurmayan sürücülere 4 bin lira idari para cezası uygulanacak. Bu araçlar, plakaları mevzuata uygun hale getirilene kadar trafikten menedilecek.
• Tescil plakasında değişiklik yaparak plakanın farklı okunmasına ya da okunamamasına neden olan sürücülere 140 bin lira idari para cezası kesilecek ve araç, 30 gün süreyle trafikten menedilecek.
• Bu tür bir ihlalin son gerçekleştiği tarihten geriye doğru bir yıl içinde aynı fiilin iki veya daha fazla kez tespit edilmesi durumunda ise, sürücülere her bir ihlal için 280 bin lira idari para cezası verilecek; ayrıca araç, 60 gün süreyle trafikten menedilebilecek.
• Tescilli bir aracı plakasız şekilde kullanan sürücülere 46 bin lira idari para cezası uygulanacak, sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak ve araç 30 gün boyunca trafikten menedilecek.
• Bu ihlalin, son olaydan geriye doğru bir yıl içinde iki ya da daha fazla kez gerçekleşmesi halinde ise, sürücülere her seferinde 140 bin lira idari para cezası kesilecek, sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak ve araçlar yine 60 gün süreyle trafikten menedilecek.

Plaka Usulsüzlüklerine Yönelik Yeni Düzenlemeler ve Yaptırımlar

Sahte veya Usulsüz Plaka Kullananlara Ağır Yaptırım

• Başka bir araca ait tescil plakası, geçici tescil plakası, plaka basım yetkisi olmayan kuruluşlarca üretilmiş plaka, tescil kaydı bulunmayan ya da sahte plaka kullananlara 140 bin lira idari para cezası uygulanacak.
• Bu kişilerin sürücü belgeleri 30 gün süreyle geri alınacak, araçlar ise 30 gün süreyle trafikten menedilebilecek.

Tekrar Eden İhlallerde Cezalar Katlanıyor

• Aynı ihlalin, son olaydan geriye dönük bir yıl içinde ikinci veya daha fazla kez işlenmesi durumunda, her seferinde 280 bin lira idari para cezası uygulanacak.
• Ayrıca sürücü belgeleri 60 gün süreyle geri alınacak, araçlar 60 gün trafikten menedilecektir.
• Sahte plaka kullananlar hakkında ayrıca Türk Ceza Kanunu'nun "resmi belgede sahtecilik" suçuna istinaden adli işlem başlatılacaktır.
• Bu kapsamda trafikten menedilen araçlar, men süresi sona erse dahi tescil plakaları uygun hale getirilmeden teslim edilmeyecektir.

Araç Sahibi ve İşletenin Sorumluluğu

• Aracın sürücüsü olup olmadığına bakılmaksızın, araç sahibi veya işleteni, tescil belgesi ve plakalarının araç üzerinde uygun biçimde bulundurulmasından ve aracın yasal mevzuata uygun kullanılmasından sorumlu olacak.
• Bu kişilerin gerekli tedbirleri alması ve düzenli denetim yapması zorunlu hale getirilecek.

Sürücü Belgesi Geri Alma ve İade Süreci

• Sürücü belgelerinin geri alınması işlemleri, kanunla yetkilendirilmiş görevliler tarafından yürütülecek.
• Geri alınan belgelerin iadesi için, ilgili idari para cezalarının eksiksiz tahsil edilmiş olması şartı aranacaktır.

Geçici Plaka Usulsüzlüğü

• Geçici trafik belgesi ya da geçici tescil plakasını usule aykırı kullanan sürücülere 46 bin lira idari para cezası uygulanacak.
• Trafik zabıtasınca geçici belge ve plakalar iptal edilecek, araçlar 30 gün süreyle trafikten menedilecektir.
• Geçici plaka veya belge usulsüzlüğünün, son ihlalin gerçekleştiği tarihten itibaren bir yıl içinde iki veya daha fazla kez tespit edilmesi halinde, sürücülere her defasında 140 bin lira idari para cezası uygulanacak ve araçlar 60 gün süreyle trafikten menedilecektir.

Takograf, Taksimet ve Hız Sınırlayıcılar

Araçların cinsine, özelliklerine ve kullanım amacına göre, yönetmelikte belirtilen gereçlerin takılması ve kullanılması zorunlu olacak. Buna göre;

Azami yüklü ağırlığı 3.500 kilogramdan fazla olan yük taşıma amaçlı motorlu taşıtlar,

Büyükşehir Belediyesi Kanunu, Belediye Kanunu veya Karayolu Taşıma Kanunu kapsamında yolcu taşımacılığı yapan ve sürücüsü dahil en az 17 oturma yeri bulunan motorlu taşıtlar,

Taksi hizmeti veren otomobillerde taksimetre,

Yönetmelikte belirtilen özellik, model yılı ve cinslerde hız sınırlayıcı cihazlar bulundurulacak, kullanılır durumda olacak ve kullanılacak.

Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce üretilen taşıtlar ile yönetmelik kapsamında muafiyet tanınan araçlarda takograf bulundurma ve kullanma zorunluluğu aranmayacak.

Taşıtlarda, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından belirlenen standartlara uygun olmayan takograf, taksimetre ve hız sınırlayıcılar kullanılamayacak.

Takograf, taksimetre ve hız sınırlayıcı cihazlara müdahale ederek yanlış veri üretilmesi sağlamak veya bu tür cihazları kullanmak kesinlikle yasak olacak.

Takograf bulundurma zorunluluğu olan araçlarda, sürücülerin kendilerine ait geçerli takograf sürücü kartı kullanması zorunlu olacak. Bozuk, geçersiz veya başka bir sürücüye ait takograf kartını kullanmak yasaklanacak.

Takograf sürücü kartı sahipleri, kartlarının başkaları tarafından kullanılmaması için gerekli tüm önlemleri almakla yükümlü olacak.

Araç işletenleri, sürücünün kendisi olup olmamasına bakılmaksızın, araçta belirtilen cihazların bulundurulması, kullanılır halde tutulması ve sürücülerin kurallara uygun hareket etmesi konusunda gerekli tedbirleri almak ve denetimi sağlamakla yükümlü olacak.